oikologos
«Όταν, μετά από χρόνια συγγραφικής δραστηριότητας, αποφάσισα να φέρω το λόγο στους δρόμους για να κινητοποιήσω τους Ογκόνι, βοηθώντας τους να διαμαρτυρηθούν για την ερήμωση του περιβάλλοντός τους από τη Shell και την απάνθρωπη μεταχείρισή τους από τη στρατιωτική δικτατορία της Νιγηρίας, δεν είχα καμιά αμφιβολία για το ποιά θα ήταν η κατάληξη. Αυτή η γνώση μου έδωσε δύναμη, κουράγιο, ευθυμία -και ψυχολογικό πλεονέκτημα απέναντι στους βασανιστές μου.»
(γράμμα από τη φυλακή, Μάιος, 1995).
Ο Ken Saro-Wiwa γεννήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1941 στο Μπόρι της Νιγηρίας. Υπήρξε συγγραφέας, δημοσιογράφος, κυβερνητικός αξιωματούχος και πολιτικός οργανωτής. Εκτελέστηκε βάναυσα από τη νιγηριανή δικτατορία λόγω της επιτυχημένης εκστρατείας που διοργάνωσε ενάντια στην κυβέρνηση, την εταιρεία Shell Oil και τη Μεγάλη Βρετανία για την περιβαλλοντική καταστροφή που προκάλεσαν στην πάτρια γη των Ογκόνι, στο δέλτα του ποταμού Νίγηρα.
Ο Ken Saro-Wiwa είχε γίνει διάσημος στη Νιγηρία από τη δεκαετία του '80, συγκεντρώνοντας μάλιστα ένα από τα μεγαλύτερα κοινά που είχε ποτέ οποιοσδήποτε συγγραφέας, με την τηλεοπτική παραγωγή Basi and Company, την οποία παρακολούθησαν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, 50 εκατομμύρια θεατές. Χρονογραφώντας τη ζωή μιας συμμορίας νέων στο Λάγος, κατάφερε να δείξει τη σύνδεση της άσκοπης και σκληρής ζωής τους με τη διαφθορά και την ανηθικότητα την κοινωνίας στην οποία ζούσαν.
Από τα βιβλία του πάλι, πιο γνωστό έγινε διεθνώς το Sozaboy, μιά ιστορία του νιγηριανού εμφυλίου μεταξύ του 1967 και του 1969, στο οποίο η επιφανειακά απλή ιστορία ενός στρατιώτη μετατρέπεται σε ένα ισχυρό αντιπολεμικό μάθημα.
Χρησιμοποιούσε τα παρεφθαρμένα αγγλικά (Pidgin English), γλώσσα σε κοινή χρήση στη Νιγηρία. Συνολικά, έγραψε πάνω από 50 βιβλία.
Αυτό που τελικά εξανέστησε τον Ken Saro-Wiwa και πολλούς άλλους ήταν το γεγονός ότι η Shell Oil Company εξήγαγε σχεδόν ένα εκατομμύριο βαρέλια πετρέλαιο κάθε χρόνο από τη Νιγηρία, από τη γη των Ογκόνι, χωρίς όμως να τους προσφέρει κανένα αντάλλαγμα και χωρίς να αναλαμβάνει ευθύνη για τον καθαρισμό του περιβάλλοντος σε περιπτώσεις διαρροών πετρελαίου, ανάφλεξης αερίων, εκρήξεων αγωγών και ανεξέλεγκτης απόρριψης χημικών, που είχαν αποτέλεσμα την καταστροφή όχι μόνο της γης αλλά και του τρόπου ζωής των Ογκόνι.
Στις αρχές της δεκαετίας του '90 οργάνωσαν το Κίνημα για την Επιβίωση του Λαού των Ογκόνι, αντιδρώντας στην άντληση πετρελαίου και την εκτεταμένη μόλυνση στο δέλτα του ποταμού Νίγηρα από την εταιρεία Shell Oil Company. Η στρατιωτική δικτατορία της χώρας απάντησε με απειλές και συλλήψεις.
Ο Ken Sara-Wiwo συνεισέφερε στο κίνημα τη δημοτικότητα ενός από τους πιο γνωστούς αφρικανούς συγγραφείς, ο οποίος χρησιμοποιούσε σάτιρα, ντυμένη με αποικιακή γλώσσα, για να φωτίσει τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα, τα τόσο κοινά για πολλά από τα έθνη της ηπείρου.
Στις 4 Ιανουαρίου 1993, πάνω από 300.000 Ογκόνι άντρες, γυναίκες και παιδιά κατέβηκαν στους δρόμους της Νιγηρίας σε μια μαζική διαδήλωση. Αυτή η μέρα γιορτάζεται μάλιστα από τότε έως σήμερα ως "η Ημέρα των Ογκόνι". Λίγο μετά τις διαδηλώσεις, στρατιωτικές δυνάμεις άρχισαν να επιτίθενται στα χωριά των Ογκόνι. Χιλιάδες σκοτώθηκαν και πολλές περισσότερες χιλιάδες ξεριζώθηκαν από τη χώρα τους.
Το 1994, ο ηγέτης τους συνελήφθη κατηγορούμενος για φόνο (!) μαζί με άλλους οχτώ ακτιβιστές. Και οι εννιά τους κρίθηκαν ένοχοι και στις 10 Νοεμβρίου 1995, ο Ken Saro-Wiwa και οι σύντροφοί του περιβαλλοντικοί ακτιβιστές εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού.
Αυτή ήταν η δήλωση του Ken Saro Wiwa πριν από την εκτέλεσή του:
«Είτε ζήσω είτε πεθάνω είναι επουσιώδες. Μου είναι αρκετό να ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι που αφοσιώνουν χρόνο, χρήμα και ενέργεια για να πολεμήσουν τούτο εδώ το κακό, ανάμεσα στα τόσα που κυριαρχούν στον κόσμο. Εάν δεν πετύχουν σήμερα, θα πετύχουν αύριο. Πρέπει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, για να κάνουμε αυτό τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για το ανθρώπινο γένος - συμβάλλοντας όλοι από λίγο, ο καθένας με τον τρόπο του.» Και οι τελευταίες του λέξεις, «Κύριε, πάρε την ψυχή μου, αλλά ο αγώνας συνεχίζεται».
«Είτε ζήσω είτε πεθάνω είναι επουσιώδες. Μου είναι αρκετό να ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι που αφοσιώνουν χρόνο, χρήμα και ενέργεια για να πολεμήσουν τούτο εδώ το κακό, ανάμεσα στα τόσα που κυριαρχούν στον κόσμο. Εάν δεν πετύχουν σήμερα, θα πετύχουν αύριο. Πρέπει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, για να κάνουμε αυτό τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για το ανθρώπινο γένος - συμβάλλοντας όλοι από λίγο, ο καθένας με τον τρόπο του.» Και οι τελευταίες του λέξεις, «Κύριε, πάρε την ψυχή μου, αλλά ο αγώνας συνεχίζεται».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου