Ἡ φιλία εἶναι σχολεῖο

agiazoni.gr

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (Ἐπίσκοπος Ἀχρίδος)



Ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς φίλους εἶναι ἀκριβή. Ἐγὼ μιλῶ γιὰ τὴν ἀληθινή, θεία ἀγάπη. Βοήθησε τὸ φίλο σου γιὰ τὸ καλὸ -καὶ ζήτησε τὴ βοήθειά του γιὰ τὸ καλὸ- μόνον αὐτὸ μπορεῖ νὰ ὀνομαστεῖ πραγματικὴ φιλικὴ ἀγάπη. Ἐπιθυμῶ τὸ φίλο ὄχι γιὰ νὰ κολακεύει τὶς ἀδυναμίες μου καὶ νὰ σκεπάζει καὶ νὰ δικαιολογεῖ τὰ λάθη μου ἀλλά, ἀντίθετα, νὰ μὲ διορθώνει στὸ κακὸ καὶ νὰ μὲ ὑποστηρίζει στὸ καλό. Τέτοια φιλία εἶναι καθαρτήριο, στὸ ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος καθαρίζεται ἀπὸ τὶς ἄγριες καὶ χαμηλὲς συνήθειες καὶ διαθέσεις. Ἡ φιλία εἶναι πιὸ ἀπαραίτητη στὴν ψυχὴ παρὰ στὸ σῶμα. Στὴ θλίψη ἡ σκέψη τοῦ φίλου φέρνει εὐχάριστη ὄψη στὸ πρόσωπο. Στὸ νεκρικὸ κρεβάτι ἡ παρουσία τοῦ φίλου ὀμορφαίνει τὸ πρόσωπο τοῦ θανάτου. Ἡ φιλία εἶναι πάντοτε ἡ ζωοδότρα πνοὴ τοῦ ἀγγέλου ποὺ μᾶς παρακολουθεῖ στὴ ζωή, ποὺ μᾶς σηκώνει ὅταν πέφτουμε καὶ μᾶς ἐμπνέει ὅταν ἀποδυναμωνόμαστε.




Ἀνάλογα μὲ τὸ εἶδος τῆς ἀγάπης ποὺ προσφέρει ἕνας ἄνθρωπος στοὺς φίλους του, τέτοιους φίλους θὰ βρεῖ. Ὁ καθένας ἔχει τὸ φίλο ποὺ τοῦ ἀξίζει. Ἀνάλογα μὲ τὴν ποιότητα ἢ τὸ μέγεθος τῆς θυσίας βρίσκονται οἱ φίλοι. Θὰ πρέπει νὰ ἀπαρνηθῶ ὁτιδήποτε εὐτελὲς γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἔχω γιὰ φίλο ἐκεῖνον ποὺ τὸ ὕψος τῆς ψυχῆς του μ΄ ἀρέσει. Καὶ πρέπει νὰ ἀποβάλω τὸν ἐγωισμὸ ἀγαπώντας ἕναν μὴ ἐγωιστὴ φίλο. Καὶ πρέπει νὰ ἀποβάλω τὴ θηριωδία ἀγαπώντας ἕναν εὐγενῆ φίλο.

Ἡ φιλία εἶναι σχολεῖο. Ὅ,τι εἴδους εἶναι ἡ φιλία τέτοιου εἴδους εἶναι καὶ τὸ σχολεῖο. Κάποιον ἡ φιλία τὸν ἀνεβάζει στὸν οὐρανὸ καὶ ἄλλον τὸν τραβᾶ στὴν κόλαση. Φιλίες οἱ ὁποῖες εἶναι συνωμοσία ἐνάντια στὸ καλὸ ὑπάρχουν ἀρκετές. Τέτοιες φιλίες ὑπάρχουν πολλὲς καὶ στὸ περιβάλλον μας. Φίλοι μποροῦν νὰ γίνουν κι ἐκεῖνοι ποὺ οὔτε γνωρίζονται οὔτε σέβονται οὔτε θυσιάζονται ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον. Φίλοι μποροῦν νὰ γίνουν ἄνθρωποι διαφορετικῆς ψυχοσύνθεσης γιὰ τὸ κέρδος. Φίλοι γίνονται ἄνθρωποι διαφορετικῶν ἀρχῶν ὄχι λόγω τῶν ἀρχῶν ἀλλὰ γιὰ τὸν πλοῦτο. Λόγω εἰδικοῦ καθεστῶτος γιὰ νὰ πάρουν ἄδεια ἐργασίας καὶ λόγω προμηθειῶν, λόγω πλιάτσικου καὶ κλοπῆς.

Φίλοι συχνὰ ἀποκαλοῦνται προσωρινὰ καὶ ἐκεῖνοι ποὺ στὸ βάθος τῆς ψυχῆς τους περιφρονοῦν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Χαμογελοῦν ὁ ἕνας στὸν ἄλλον συχνὰ ἐκεῖνοι ποὺ μὲ χαμόγελα καταπιέζουν ξεσπάσματα μίσους ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον. Ἂχ αὐτὰ τὰ φιλικὰ χαμόγελα! Συχνὰ σημαίνουν αὐλαία πάνω ἀπὸ τὴν κόλαση. Φίλοι γίνονται συχνὰ ἄνθρωποι λόγω δειλίας, συχνὰ ἀπὸ φόβο τοῦ ἑνὸς πρὸς τὸν ἄλλον, πολλὲς φορὲς ἀπὸ ματαιοδοξία, συχνὰ λόγω τοῦ ὅτι βαριοῦνται. Αὐτὴ εἶναι πρόσκαιρη καὶ συμφεροντολογικὴ φιλία -τὸ μεγαλύτερο ζιζάνιο ποὺ μεγαλώνει στὴ γῆ καὶ ἡ μεγαλύτερη ντροπὴ τῶν ἀνθρώπων.

Εἶναι λοιπὸν περίεργο ποὺ οἱ ἄνθρωποι δὲν ἀγαποῦν τοὺς ἐχθρούς τους, ὅταν δὲν ξέρουν νὰ ἀγαποῦν οὔτε τοὺς φίλους τους; Εἶναι παράξενο νὰ μὴν μπορεῖ νὰ διαβάσει βιβλία τὸ παιδὶ ποὺ δὲν ἔμαθε τὸ ἀλφάβητο; Πῶς μπορεῖ νὰ ἀγαπήσει ὁ ἄνθρωπος τὸν ἀπόμακρό του, ὅταν δὲν μπορεῖ νὰ ἀγαπήσει τὸν πλησίον του; Πῶς μπορεῖ ὁ Σέρβος νὰ ἀγαπήσει τὸν Γερμανό, ὅταν ὁ Σέρβος δὲν ἔμαθε νὰ ἀγαπᾶ τὸ Σέρβο; Πῶς οἱ μὴ γνωρίζοντες τὸν Θεὸ Ἰάπωνες νὰ ἀγαπήσουν τοὺς χριστιανοὺς Ρώσους, ὅταν οἱ Ρῶσοι δὲν ἀγαποῦν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο; Ποτὲ δὲ θὰ ὑπάρξει ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐχθρούς, μέχρι νὰ ὑπάρξει ἀγάπη ἀνάμεσα στοὺς φίλους. Καὶ δὲ θὰ ὑπάρξει ἀγάπη ἀνάμεσα σὲ φίλους, μέχρι νὰ οἰκοδομηθεῖ ἐπάνω στὴ γνώση τῶν ἄλλων, τὸ σεβασμὸ καὶ τὴ θυσία.

Ὅσο ἡ φιλία θὰ ἀποτελεῖ μόνο ὑπηρέτρια τῶν κατώτερων στόχων, τόσο θὰ κυβερνᾶ στὸν κόσμο τὸ κακό.

Ἡ χριστιανικὴ ἀγάπη κινεῖται κυκλικά.

Πρῶτα ἔρχεται ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτό μας, κατόπιν ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς φίλους μας, μετὰ ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐχθρούς μας καί, τέλος, ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό. Ὁ Χριστὸς τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτό μας τὴν πῆρε γιὰ μέτρο τῆς ἀγάπης μας γιὰ τοὺς ἀνθρώπους καὶ γιὰ τὸν Θεό. “Όπως ἀγαπᾶς τὸν ἑαυτὸ σου”, λέει ὁ Χριστός, “νὰ ἀγαπᾶς καὶ τὸν πλησίον”. Ἂν οἱ ἄνθρωποι εἶχαν χριστιανικὴ ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτό τους, γρήγορα θὰ εἶχαν καὶ χριστιανικὴ ἀγάπη πρὸς τοὺς φίλους τους καὶ πρὸς τοὺς ἐχθρούς τους. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ βασικὴ ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων -ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἑαυτό μας- ἀκόμα πλειοψηφεῖ ὡς ζωώδης, ἐγωιστική, ἀδηφάγα, ἀκάθαρτη, ὁπότε καὶ κάθε ἄλλη ἀγάπη, βασιζόμενη σὲ τέτοια ἀγάπη εἶναι ὁμοίως τέτοια.

Ὅμως, θὰ ἔρθει μία καλύτερη ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀγαπιοῦνται περισσότερο μὲ τὸ πνεῦμα καὶ τὴν ἀλήθεια, καὶ λόγω τοῦ πνεύματος καὶ τῆς ἀλήθειας, καὶ θὰ ἔχουν ἀληθινὴ ἀγάπη τόση ὅση εἶναι σήμερα ἡ ψευδὴς ἀγάπη.

Θὰ ἔρθει ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία ὁ φίλος γιὰ τὸν φίλο θὰ εἶναι ἱερέας καὶ ἐξομολόγος, καὶ ὄχι συνεργάτης στὴν συγκέντρωση πλούτου καὶ τὴν ἀπόλαυση αὐτοῦ τοῦ κόσμου.

Θὰ ἔρθει ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία ὁ φίλος θὰ εἶναι γιὰ τὸν φίλο παρηγορητὴς καὶ γιατρός, καὶ ὄχι ἀποπλανητὴς καὶ ἐξολοθρευτὴς τῆς ψυχῆς.

Ὅταν ἔρθει αὐτὴ ἡ ἐποχή, τότε θὰ ἀρχίσει ἡ ἀγάπη ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους. Μὰ ὅσο μακριὰ καὶ ἂν εἶναι αὐτὴ ἡ ἐποχή, βρίσκεται κὰθ΄ ὁδὸν καὶ θὰ ἔρθει.

Ἡ ἀγάπη μὲ τὴν ὁποία σήμερα οἱ ἄνθρωποι ἀγαπιοῦνται ὁδηγεῖ στὴν αὐτοκτονία. Ἀλλὰ ὅταν ἔρθει ἐκείνη ἡ ἐποχὴ θὰ φέρει μαζί της καὶ τὴν ἀγάπη ἡ ὁποία θὰ καθοδηγεῖ πρὸς τὴ ζωή.

Ἀκόμα δὲν ἦρθε ἡ ἐποχὴ τῆς ἀγάπης πρὸς τοὺς ἐχθρούς, ἀφοῦ ἀκόμα δὲν πληροῦμε τὴν ἐντολὴ γιὰ τὴν ἀγάπη πρὸς τοὺς φίλους.

Ἀλλὰ θὰ ἐκπληρωθεῖ καὶ ἡ μία καὶ ἡ ἄλλη ἐντολή, γιατί δὲν προέρχονται ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ἀλλὰ ἀπὸ τὸν Θεό. Καὶ ἡ θεϊκὴ ἐντολὴ δὲν μπορεῖ νὰ μείνει ἀνεκπλήρωτη. Δὲν μπορῶ, ἐγώ, ἀδελφοί μου, νὰ σᾶς παρακινήσω μὲ τοὺς ἀδύναμους λόγους μου, ὥστε νὰ ἐκπληρώσετε τὶς θεϊκὲς ἐντολὲς περὶ ἀγάπης. Ὅμως, θὰ σᾶς κινήσει σὲ αὐτὸ ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος κινεῖ τοὺς ἥλιους. Δὲν μπορῶ νὰ σᾶς δώσω οὔτε τὴ δύναμη γιὰ τὴ γνώση οὔτε τὴ δύναμη γιὰ τὸ σεβασμὸ οὔτε τὴ δύναμη γιὰ τὴ θυσία. Αὐτὴ ἡ δύναμη θὰ σᾶς τὴ δώσει Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει τὴν παντοδυναμία στὰ χέρια Του καὶ ποὺ κινεῖ τὰ σύννεφα μὲ τὶς σκέψεις. 

Ὁ λόγος περὶ Θεοῦ θὰ καταστεφόταν ἂν ἑξαρτιόταν ἀπὸ τοὺς λόγους μου καὶ ἀπὸ τὶς δικές σας συνήθειες. Ἀλλὰ ὁ λόγος περὶ Θεοῦ, ἀνεξάρτητα ἀπ΄ ὅλους ἐμᾶς θὰ πετύχει καὶ θὰ νικήσει. Ἐκεῖνος τοῦ ὁποίου τὰ χρόνια δὲν ἔχουν ἀριθμὸ καὶ ἡ ὀντότητά του δὲν ἔχει τέλος δὲν μπορεῖ νὰ ἀφήσει τὸ ἐπίγειο σπίτι του στὶς διαθέσεις μας, στὰ ἀδύναμα δημιουργήματά του, τῶν ὁποίων ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος σχεδὸν συναντιοῦνται σ΄ ἕνα σημεῖο καὶ τῶν ὁποίων ἡ ὀντότητα εἶναι μία κουκκίδα. 

Δὲν εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἀλλὰ ὁ Θεὸς φερέγγυος καὶ πιστὸς ἐγγυητὴς τῆς βασιλείας τῆς ἀγάπης στὴ γῆ. Ὁ Θεὸς μας εἶναι ἐγγυητὴς ὅτι ὁ ἥλιος δὲ θὰ σβήσει πρὶν νὰ δεῖ τὰ τέκνα Του ἐπὶ τῆς γῆς νὰ μοιάζουν στὸν ἐπουράνιο Πατέρα τους. Κοίτα, σὲ λίγο καιρὸ θὰ σβήσει γιὰ μᾶς ὁ ἥλιος: Σκεπασμένοι ἀπὸ τὸ μαῦρο πέπλο τοῦ θανάτου, θὰ μείνουμε κρυμμένοι ἀπὸ τὸν ἥλιο. Ἀλλὰ γιατί νὰ μὴ μᾶς δεῖ ὁ ἥλιος, ὅσο ζοῦμε, σὰν τέκνα ποὺ μοιάζουν στὸν ἐπουράνιο Πατέρα τους; 

Ἂς ὑποσχεθοῦμε ὅτι θὰ δώσουμε τέτοια εὐχαρίστηση στὸν ἥλιο καὶ πόσο μεγαλύτερη εὐχαρίστηση σ΄ ἐμᾶς καὶ τοὺς φίλους μας! Ἂς εἶναι ἀρωγός μας σ΄ αὐτὸ ὁ ἐπουράνιος Πατέρας μας, καὶ τώρα καὶ στοὺς αἰῶνες.