Συγγραφέας: Welby Justin
Σχετικά Αναγνώσματα: Γένεση 28, 10-17· Ψαλμός 84, 1-6· Α’ Επιστολή Πέτρου 2, 1-5, 9-10· Ματθ. 21, 12-16
Σχεδόν ξεχασμένη εν μέσω της πανδημίας, η μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμού στην ανθρώπινη ιστορία συνεχίζεται και αυξάνεται. Το 1945 περίπου 20 εκατομμύρια μετακινήθηκαν. Το 2015 ήταν 60 εκατομμύρια· σήμερα υπερβαίνει τα 75 εκατομμύρια. Οι κραυγές απελπισίας προέρχονται από τους φτωχότερους και πιο απελπισμένους.
Από το φλεγόμενο προσφυγικό στρατόπεδο, το κλάμα των ανήμπορων ανεβαίνει στον ουρανό του Θεού. Στον σκονισμένο δρόμο με τα ίχνη των υπαρχόντων που εγκαταλείφθηκαν, παιδιά χάθηκαν, γυναίκες βιάστηκαν, άνδρες ταπεινώθηκαν, σώματα έμειναν άταφα· υπάρχουν μόνο τα παρεπόμενα σημάδια του τρόμου... πέρα από τον τρόμο.
Από το Ντόβερ της Αγγλία έως το Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, οι παλίρροιες έρχονται και φεύγουν σε αμέτρητες παραλίες και μόνο ο παφλασμός του νερού στα βότσαλα μαρτυρεί τις ζωές που χάθηκαν στη θάλασσα.
Οι αιτίες αυτής της μετακίνησης ποικίλλουν. Η φτώχεια, η φιλοδοξία, ο φόβος, ο πόλεμος όλα αυτά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Κάποιοι δραπετεύουν από τη σύγχρονη δουλεία. Μερικοί τρέχουν μακριά από δυσλειτουργικές οικογένειες ή φυλές. Φεύγουν για οποιονδήποτε λόγο. Μπορεί να έχουν ψευδαισθήσεις για τον προορισμό τους και οι λόγοι φυγής τους μπορεί να είναι λίγο ή πολύ κατανοητοί. Παρόλα αυτά φεύγουν.
Κραυγές επίσης υψώνονται από τις φτωχότερες κοινότητες ανάμεσά μας. Είναι οι κραυγές εκείνων που βλέπουν τις γειτονιές τους να αλλάζουν. Γιατί οι πρόσφυγες συνήθως δεν έρχονται στις εύρωστες περιοχές αλλά στις πιο φτωχές.
Όπως πάντα, όπως ακόμη από τα πρώτα χρόνια ίδρυσης των ΗΠΑ από τους Προσκυνητές πριν από 400 χρόνια, όταν η Emma Lazarus έγραφε τους στίχους του Ύμνου στην Lady Liberty, «δωσ’ μου την κούραση σου, την φτώχεια σου/τα κουρασμένα σου μέλη που λαχταρούν να αναπνεύσουν ελεύθερα».
Αυτά είναι τα λόγια που έχουν κάνει θαυμαστές τις ΗΠΑ σε ολόκληρο τον κόσμο. Παρόλα αυτά, όταν ήρθαν πολύ συχνά έπρεπε να συνεχίσουν να λαχταρούν να αναπνεύσουν ελεύθερα. Ήρθαν σε φτωχές περιοχές και, όπως στο East End του Λονδίνου τον 19ο αιώνα και σε πολλά μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου σήμερα, έφεραν την αλλαγή.
Όσοι ήδη κατοικούσαν εκεί λένε συχνά «δεν είμαστε σκληροί, ούτε ανταγωνιστικοί, αλλά εσείς στα πλουσιότερα μέρη της χώρας, αναγνωρίζετε ότι δέχεστε στη χώρα τόσο πολλούς ξένους και μοιράζετε τους ανεπαρκείς πόρους που έχουμε. ...Γιατί; Αυτό είναι σχεδόν αδύνατο».
Όπως οι ταξιδιώτες, οι ταξιδευτές, συχνά δεν ακούγονται μέχρι να ψηφίσουν· έως ότου οι φωνές τους γίνουν τόσο πολλές που δεν μπορούν πλέον να αγνοηθούν.
Εμείς, ως Χριστιανοί, δεν επιλύουμε προβλήματα, με την υπερβολική απλούστευσή τους. Αυτός είναι ο εύκολος δρόμος με την πολύ καλή παρέα εκείνων, που μπορεί να βρει ο καθένας μας, και οι οποίοι θα συμφωνούν με όποια άποψη επιλέγει ο καθένας από εμάς.
Ο δρόμος του Σταυρού, το να ακολουθήσουμε τον σταυρωμένο Θεό στο ταξίδι Του, είναι αυτός που μας λέει να αγκαλιάσουμε την πολυπλοκότητα του πάθους και να περπατήσουμε μαζί με εκείνους με τους οποίους διαφωνούμε έντονα, κουβαλώντας τον σταυρό μας. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο στην εποχή της πανδημίας, όπου ο φόβος είναι τόσο διαδεδομένος, όσο ο ιός, και μας εγκλωβίζει σε εσωστρέφεια.
Τα αναγνώσματα της Γραφής αυτής της ημέρας, μας φέρνουν αντιμέτωπους με την πολυπλοκότητα, γιατί αφορούν την μετακίνηση, τους πρόσφυγες και το σπίτι μας.
Ξεκινήσαμε με ένα μοναχικό άτομο, θύμα οικογενειακού τραύματος, που προκάλεσε ο ίδιος στον εαυτό του. Εδώ είναι ένας ναρκισσιστικός απατεώνας, που ανακαλύφθηκε, πετάχτηκε έξω και εξορίστηκε. Εξαπάτησε τον πατέρα του και τον αδερφό του.
Ωστόσο, η Χάρη και η Αγάπη του Θεού είναι μεγαλύτερες από τις αμαρτίες του και τις πτώσεις του. Είναι σε μεγάλο κίνδυνο. Αυτοί που τον καταδιώκουν βρίσκονται πολύ κοντά του. Άγρια ζώα είναι γύρω του. Ωστόσο, ο Θεός, ο άγνωστος Θεός των προγόνων του, είναι μαζί του.
Στην άγνοια και αμαρτία του Ιακώβ ο Θεός πλησιάζει, σώζει, ευλογεί και τον βάζει σε καινούργια πορεία. Το μέλλον του είναι να δέχεται και να δίδει ευλογίες.
Εδώ δεν υπάρχει εύκολη λύση. Η αρετή δεν ανταμείβεται, ούτε τιμωρείται η αμαρτία. Δεν υπάρχει η βολική αίσθηση ότι, επειδή είναι ευλογημένος, άρα έχει δίκιο. Η χάρη του Θεού είναι πλούσια και απαιτεί επίσης όλα όσα είμαστε εμείς.
Πριν τον Ιακώβ, καθώς και της ευλογίας, υπάρχουν 14 χρόνια εξαντλητικής και υπαμειβόμενης εργασίας. Θα ζήσει από την ευφυΐα του και θα εξαπατήσει ξανά. Ωστόσο, η χάρη του Θεού παραμένει πλούσια.
Η πολιτική είναι η τέχνη της ενεργοποίησης καλών και ανθηρών κοινοτήτων· μέλη της είναι τσακισμένοι και συντετριμμένοι άνθρωποι όπως ο Ιακώβ. Η πολυπλοκότητα της δράσης και των κινήτρων του συναντάται με τον Θεό όχι απλοποιώντας ή κατακρίνοντας τους άλλους, αλλά καλώντας Τον. Πρέπει να είναι πιστός και υπάκουος.
Όταν βλέπουμε έναν πρόσφυγα, κι εκείνους που τους φοβούνται, δεν πρέπει να συμβιβαστούμε με ψευδείς απλουστεύσεις· αλλά να τους δώσουμε την άφθονη χάρη του Θεού.
Το δεύτερο ανάγνωσμά μας, (Α’ Πετρ. 2, 1-5, 9-10), μας λέει ότι το μεγαλύτερο έθνος στη γη δεν είναι ούτε η Κίνα, ούτε η Ινδία. Το πιο ισχυρό δεν είναι οι ΗΠΑ. Το μεγαλύτερο έθνος είναι χωρίς σύνορα, χωρίς στρατό, χωρίς διαβατήρια. Είναι το έθνος του λαού του Θεού· όλοι όσοι είχαν υπάρξει αλλοδαποί και ξένοι έχουν πλέον μετατραπεί σε λαό του Θεού.
Οι αλλοδαποί και οι ξένοι στον κόσμο του Πέτρου ήταν σαν αυτούς που κυκλοφορούν σήμερα χωρίς έγγραφα. Ανεξάρτητα από το πόσο πλούσιοι ήταν, είχαν ελάχιστη ή καθόλου προστασία από το νόμο, ούτε την δυνατότητα ένδικων μέσων στα δικαστήρια. Υπήρχαν σε μεγάλο αριθμό επειδή κάθε πόλη και επαρχία είχε τους δικούς της γηγενείς κατοίκους και τους ξένους.
Ο Πέτρος λέει στις Εκκλησίες ότι έχουν αλλάξει και τώρα υφίστανται ως οι μοναδικοί άνθρωποι του Θεού, που καλούνται να είναι άγιοι και χωρισμένοι από την αμαρτία· να ένα σημείο που δεν πρέπει να παραβλέψουμε. Πρέπει να αντικατοπτρίζουν τη φύση του Θεού. Πιστοί, γεμάτοι χάρη, αγαπώντας ο ένας τον άλλον, ακόμη και τους εχθρούς τους. Δεσμευμένοι για ειρήνη. Ανθεκτικοί σε καιρούς δύσκολους, όπως είναι και οι τωρινοί.
Η ανθεκτικότητα, η πίστη, η χάρη τους έχουν έναν σκοπό. Έχουν ένα μήνυμα να διακηρύξουν: Ο Θεός, έργο του οποίου είναι η μεταμόρφωση του ανθρώπου, απελευθερώνει τον άνθρωπο από το σκοτάδι στο υπέροχο φως του Θεού.
Επειδή αυτοί -εμείς- είναι παρεπίδημοι και ξένοι, γνωρίζουμε ότι ο Θεός αγαπά τους Ιακώβ. Επειδή ήμασταν εξόριστοι, αγαπάμε τους εξόριστους.
Πώς αυτό πρέπει να μας αλλάξει; Δεν μπορούμε να μισούμε αυτό που επιλέγουμε ή να περιβάλλουμε την αγάπη μας με συρματοπλέγματα, έτσι ώστε μόνο εκείνοι που ξέρουν τον κωδικό πρόσβασης να μπορούν να είναι οι παραλήπτες της. Είμαστε οι άνθρωποι του Θεού. Είναι ο Θεός που επιλέγει· όχι εμείς.
Η χώρα του Θεού δεν είναι δημοκρατία· είναι μια απολυταρχία της αγνότερης αγάπης, της μεγαλύτερης αγνότητας. Δεν επιλέγουμε να είμαστε πολίτες της, ο κυβερνήτης της μάς κάλεσε από το βαθύ σκοτάδι. Ο ρόλος μας είναι να το διακηρύσσουμε. Ευχαρίστησή μας είναι να το γιορτάζουμε.
Αυτός όμως δεν είναι πάντοτε ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζουμε τον εαυτό μας. Αντιμετωπίζοντας την εκκλησιαστική ζωή ως πολιτική και τον τρόπο με τον οποίο δρούμε από θέση ανωτερότητας, κάνουμε κακόβουλα σχόλια μέσω των κοινωνικών δικτύων. Είμαστε ανειλικρινείς, είμαστε σκληροί!
Έχουμε μεταμορφωθεί μόνο από τη χάρη του Θεού, αλλά συμπεριφερόμαστε σαν να πρέπει να διεξαγάγουμε εμφύλιο πόλεμο στην Εκκλησία του Θεού, για να επικρατήσουν οι απόψεις μας. Δεν είναι περίεργο που στα ανεπτυγμένα κράτη του Βορρά βλέπουμε ότι οι πληθυσμοί μειώνονται καθώς ο κανόνας της αγάπης έχει δώσει τη θέση του στον κανόνα του εγώ.
Όπως λέει ο Πέτρος, ρεαλιστικά, «απαλλάξτε τον εαυτό σας» από τέτοια πράγματα. Το να είμαστε άνθρωποι και έτσι να αποτυγχάνουμε να είμαστε όλα όσα πρέπει να είμαστε και ό,τι θα γίνουμε, δεν είναι καινούργιο.
Στο Ευαγγέλιο βλέπουμε τη φύση του σπιτιού μας. Γιατί το σπίτι μας δεν είναι κτίριο, ούτε καν το μεγαλείο του Εθνικού Καθεδρικού Ναού. Σπίτι μας είναι οι άνθρωποι του Θεού που χτίστηκαν ως ζωντανοί λίθοι από τον Οικοδόμο κάθε δημιουργίας.
Ο Ιησούς στο απόσπασμα του Ευαγγελίου τραβά όλη την προσοχή μας. Διώχνει από το Ναό τους χρηματιστές και τους εμπόρους -το θυμόμαστε όλοι αυτό. Ξεχνάμε ότι δέχθηκε τον τυφλό και χωλό. Ο πρώτος επαίνεσε τον Θεό, ο δεύτερος βρήκε θεραπεία.
Πως τόλμησε! Ανεπαρκείς για να επαινέσουν την καλή θεολογία. Αποκλεισμένοι από το να είναι στο ναό (κατά τις διατάξεις του παλαιού Νόμου) εξαιτίας των τραυμάτων τους και της σωματικής τους ανικανότητας, και οι δύο ομάδες ήταν η αντίθεση αυτών που εκδίωξε.
Ωστόσο, τους καλεί, δείχνοντας την αντιστροφή όλων όσων είναι η πραγματικότητα της Βασιλείας του Θεού.
Η Βασιλεία του Θεού δεν είναι η τοπική Εκκλησία. Η Εκκλησία πρέπει να οδηγεί προς τη Βασιλεία του Θεού.
Η Βασιλεία του Θεού φανερώνεται σε εκείνους που φροντίζουν για τους απόκληρους και περιθωριοποιημένους.
Η Βασιλεία του Θεού φανερώνεται στην τράπεζα τροφίμων όπου, όπως έλεγε κάποιος στο Ντόβερ, κοντά στο Καντέρμπουρυ, «ήρθα ψάχνοντας φαγητό και έφυγα μ΄ ένα κόσμο αγάπης». Είχαν έρθει γεμάτοι ντροπή, και έφυγαν αποκατεστημένοι.
Η Βασιλεία του Θεού φανερώνεται εκεί όπου οι άνθρωποι ενεργούν χάριν των άλλων. Η Βασιλεία του Θεού πρέπει να φαίνεται στα πρόσωπα τα δικά σας και να διακηρυχθεί από τον τρόπο σας.
Σ’ ένα παρεκκλήσι αυτού του μεγάλου Καθεδρικού Ναού, φυλάσσεται ένας «Σταυρός των Καρφιών» του Κόβεντρι. Είναι εκεί για πάρα πολλά χρόνια. Είναι το σύμβολο του δικτύου των αδελφοποιημένων πόλεων του «Σταυρού των Καρφιών», που βρίσκεται στον Καθεδρικό Ναό του Κόβεντρι. Καρφιά που συμβολίζουν τη φρίκη του πολέμου -καθώς είναι όπως ακριβώς ανασύρθηκαν από τα βομβαρδισμένα ερείπια του μεσαιωνικού καθεδρικού ναού- και τη δύναμη της αγάπης της ανάστασης, που έστειλε η κοινότητα, που αναδύθηκε από τις στάχτες και τα ερείπια.
Το 1940 ένας Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Κόβεντρι είχε ένα όραμα ενός Βασιλείου συμφιλίωσης των πρώην εχθρών. Έγραψε στον τοίχο του Ιερού του κατεστραμμένου ναού: «Πατέρα συγχώρεσε»[1]. Αντίγραφα αυτού του Σταυρού, θέλησε να δοθούν σε εκκλησίες σε όλο τον κόσμο, ως ορατό σημείο συγχώρεσης, συμφιλίωσης και ελπίδας. Στο δικό σας έθνος θα το ζήσετε αυτό; Θα είναι τα σύμβολα των διακηρύξεών σας; Ειδικά την περίοδο αυτή όπου ερχόμαστε αντιμέτωποι με την αδικία, κρίσεις λαμβάνουν χώρα και ελπίδες τρεμοπαίζουν ή αποτυγχάνουν, ανάλογα με την πλευρά που στεκόσαστε, το κοινωνικό σας υπόβαθρο, την φυλή σας. Ειδικά αυτή την εποχή του Covid-19.
Στο ψαλμό ακούσαμε για την ομορφιά του σπιτιού μας, ότι ακόμη και το σπουργίτι έχει φωλιά και το χελιδόνι σπίτι.
Ο άγιος Βενέδικτος στον Κανόνα του μιλάει για σταθερότητα. Γιατί η σταθερότητα είναι το σημάδι του σπιτιού. Η σταθερότητα που βασίζεται στον φόβο και τον αποκλεισμό είναι ψεύτικη. Η σταθερότητα πρέπει να βρίσκεται στον τόπο κατοικίας του Θεού και ξέρουμε, ονειρευόμαστε, θέλουμε, προσευχόμαστε ο τόπος της σταθερότητας να είναι η ζωντανή, ενσωματωμένη στην αγάπη, πλούσια σε Χάρη Εκκλησία του Χριστού στις άπειρες μορφές της.
Ότι μπορεί να είναι η Εκκλησία που, γνωρίζοντας την εξορία της, αγαπά τον ξένο, γνωρίζοντας τη χάρη που έλαβε, αγαπά τους εχθρούς, τους φτωχούς, τους αδύναμους· γνωρίζοντας την συγχώρεσή της, έχει γίνει το σπίτι ενός συγχωρητικού Πνεύματος.
Είθε εσείς και εγώ να ενταχθούμε σ’ αυτόν τον τόπο ταξιδιού που κάνει την κοιλάδα Μπακά[2] πηγή, και να είστε σ’ εκείνη την παρέα που πηγαίνει από νίκη σε νίκη: Οι άνθρωποι του Θεού.
Justin Welby
Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ
[1] Μετά τον πόλεμο, συναρτημένος στα ερείπια του παλαιού ναού, χτίστηκε μοντέρνος ναός ιδιαίτερης έμπνευσης από τον αρχιτέκτονα Sir Basil Spence. Το σημειολογικό και επιβλητικό άγαλμα-μνημείο του αρχαγγέλου Μιχαήλ, στον οποίον ήταν αφιερωμένος και ο παλαιός όπως είναι και ο νέος, έφτιαξε ο Sir Jacob Epstein. Σε κάποιους από τους δωρητές που είχαν αντίρηση για τον Jacob Epstain και έλεγαν ότι είναι εβραίος, ο αρχιτέκτονας τους απάντησε: Μα και ο Χριστός ήταν εβραίος!
[2] Μπακά, εβραϊκή λέξη που σημαίνει κλαίω. Είναι τόπος μάχης των Ιουδαίων με του Φιλισταίους τους οποίους νίκησαν οι Ιουδαίοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου