Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και η Ισότητα των δύο φύλων

http://www.sophia-ntrekou.gr/2013/07/blog-post_6.html

της Σοφίας Ντρέκου

Μέχρι και ο Μέγας πατέρας της ορθόδοξης εκκλησίας και ένας από τους Τρεις Ιεράρχες μας, Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος († 25 Ιανουαρίου 390 μ.Χ), μίλησε μ' ένα πασίγνωστο απόσπασμα από ομιλία που εκφωνήθηκε στην ΚΠολη ενώπιον του αυτοκράτορα Μ. Θεοδοσίου και πολλών αρχόντων, με αφορμή την ανισότητα κατά των γυναικών (βλ. εδώ) στη νομοθεσία (από τη μελέτη Η θέση της Γυναίκας στο χριστιανισμό):

«Δε δέχομαι αυτή τη νομοθεσία, δεν επαινώ την (κοινωνική) συνήθεια. Οι νομοθέτες ήταν άνδρες, γι’ αυτό η νομοθεσία είναι κατά των γυναικών. Γι’ αυτό και δώσανε τα παιδιά στην εξουσία του πατέρα, αφήνοντας χωρίς φροντίδα το ασθενέστερο [σ.σ.: τη μητέρα ίσως εννοεί].

Ο Θεός όμως δε φέρθηκε έτσι, αλλά (είπε) «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, για να ζήσεις καλά», που είναι η πρώτη εντολή στην παλαιά διαθήκη. […] Βλέπετε την ισότητα της νομοθεσίας. Ένας δημιουργός του άντρα και της γυναίκας, ένα χώμα και οι δυο, μία εικόνα (του Θεού), ένας νόμος, ένας θάνατος, μία ανάσταση. Ομοίως, γίναμε και από άντρα και από γυναίκα. Ένα χρέος οφείλεται από τα παιδιά στους γονείς. Πώς λοιπόν εσύ απαιτείς σωφροσύνη (συζυγική πίστη) από τη γυναίκα σου, ενώ ο ίδιος δεν την προσφέρεις; Πώς ζητάς χωρίς να δίνεις; Πώς νομοθετείς άνισα για σώμα ισότιμο με το δικό σου;

Αν εξετάζεις τα χειρότερα, δες: αμάρτησε η γυναίκα (Εύα), το ίδιο και ο Αδάμ. Και τους δύο τους εξαπάτησε ο όφις. Δε βρέθηκε ο ένας πιο αδύναμος και ο άλλος πιο δυνατός. Αλλά εξετάζεις τα καλύτερα; Και τους δύο τους σώζει ο Χριστός με τα Πάθη του. Έγινε άνθρωπος για τον άνδρα; Το ίδιο και για τη γυναίκα… Λέγεται ότι προέρχεται [ο Χριστός] από το σπέρμα Δαβίδ. Νομίζεις ενδεχομένως ότι με αυτό τιμάται ο άντρας; Γεννάται όμως από την Παρθένο και αυτό είναι υπέρ των γυναικών». (Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου, Λόγος ΛΖ', 6-7).

• Εδώ, εκτός από το προφανές (την υπεράσπιση της γυναίκας), φαίνεται και ότι:

α) Ο άγιος θεωρεί τους νόμους προϊόν κοινωνικών συνθηκών και όχι κάτι με «θεϊκή αυθεντία», κάτι που η «φωτισμένη» Δύση «ανακάλυψε» μόλις περί το 17ο αιώνα.

β) «Δε δέχομαι τη νομοθεσία» γράφει. Ο άγιος θεωρεί άκυρο το νόμο που θίγει τα δικαιώματα (κατ' αυτόν αυτονόητα) ανθρώπων ή κοινωνικών ομάδων, όπως εν προκειμένω των γυναικών. Με άλλα λόγια, θέτει θέμα "συνταγματικότητας των νόμων": ενός υπερνομικού κριτηρίου, που θα καθορίζει αν ένας νόμος είναι ηθικός - άρα έγκυρος - ή όχι!

Το κριτήριο αυτό, προφανώς, γι' αυτόν είναι το ευαγγέλιο. Είναι αρκετό, αν το γνωρίζεις καλά, γιατί εκεί ο άνθρωπος φτάνει στην κορυφή της καταξίωσής του από τον ίδιο το Θεό, που γίνεται άνθρωπος.

• ...και συνεχίζει ο Άγιος Γρηγόριος: Πως απαιτείς σωφροσύνη;

«Ένας είναι ο Δημιουργός του ανδρός και της γυναικός
και από μια σάρκα είναι και οι δύο. Προέρχονται από μία εικόνα,
και υπάρχει δι’ αυτούς ένας νόμος, ένας θάνατος και μία ανάστασις.

Επίσης έχομε γίνει από άνδρα και από γυναίκα.
Κοινό είναι το χρέος το οποίο οφείλουν τα τέκνα προς τους γονείς.

Πως λοιπόν απαιτείς μεν να είναι σώφρων η γυνή,
συ δε δεν ανταποδίδεις εκείνο το οποίον ζητείς;Πως ζητείς εκείνο το οποίον δεν προσφέρεις; 

Πως βγάζεις διαφορετικούς νόμους δια σώμα όμοιο και ισάξιο; 

Εάν δε εξετάζεις και τα χειρότερα, άκουσε: Διέπραξε αμαρτία η γυναίκα; 
Το ίδιο έκαμε και ο Αδάμ. Τους εξηπάτησε και τους δύο ο όφις. 
Δεν επαρουσιάσθη το ένα πιο ασθενές και το άλλο πιο ισχυρό. 

Δείτε: Ουκ ένι άρσεν και θήλυ: η Ημέρα της Γυναίκας δεν είναι γιορτή, είναι υπενθύμιση. Οι αγώνες των γυναικών στις άνισες κοινωνίες

Θέλεις να εξετάσωμεν μήπως και τα καλύτερα;

Ο Χριστός με το Πάθος του τους σώζει και τους δύο.

Έγινε άνθρωπος δια τον άνδρα; Το ίδιο έγινε και δια την γυναίκα.
Απέθανε προς χάριν του ανδρός; Σώζεται όμως και η γυναίκα με τον θάνατό του.

Λέγεται ότι προέρχεται από το σπέρμα Δαβίδ.
Νομίζεις ενδεχομένως ότι με αυτό τιμάται ο άνδρας;
Γεννάται όμως από την Παρθένον και αυτό είναι υπέρ των γυναικών.
«Θα γίνουν», μεν λοιπόν, λέγει, «οι δύο, μία σάρκα» (Γένεση β' 24).
Και αυτή η μία σάρκα ας έχει την ίδια τιμή».

Λόγος ΛΖ, αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, ΕΠΕ 5, σελ. 437- 439
Πηγή: http://www.sophia-ntrekou.gr/2013/07/blog-post_6.html

Ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος ή Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (περ. 329 μ.Χ. - 25 Ιανουαρίου 389 ή 390 μ.Χ.) (επίσης γνωστός ως Γρηγόριος Θεολόγος και Γρηγόριος της Ναζιανζού) ήταν Αρχιεπίσκοπος της Κωνσταντινουπόλεως τον 4ο αιώνα μ.Χ. Θεωρείται ευρέως ως ο πιο ταλαντούχος ρήτορας μεταξύ των Πατέρων της Εκκλησίας.

Ως κλασικά εκπαιδευμένος ομιλητής και φιλόσοφος του Ελληνισμού, κατάφερε να συνδυάσει τον Ελληνισμό με την πρώτη εκκλησία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Στην Ανατολική Ορθόδοξη και στη Δυτική Καθολική Εκκλησία είναι γνωστός ως ένας από τους Τρεις Ιεράρχες, μαζί με τον Βασίλειο τον Μέγα και τον Ιωάννη το Χρυσόστομο.