Του Παντελή Σαββίδη
Πλοίο της τουρκικής ακτοφυλακής εμβόλισε, χθες το βράδυ, πλοίο της ελληνικής ακτοφυλακής, προκαλώντας του ζημιές. Το περιστατικό κρίνεται άκρως σοβαρό, καθώς, πριν από λίγο ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στην τουρκική Εθνοσυνέλευση: «Προειδοποιούμε όσους περνούν τη γραμμή στην Κύπρο και τη θάλασσα του Αιγαίου να μην κάνουν το λάθος βήμα»!
Η δήλωση Ερντογάν έρχεται ως συνέχεια της δήλωσης του Τούρκου αρχηγού ΓΕΕΘΑ το Σάββατο ότι η χώρα του μπορεί να διεξάγει, ταυτόχρονα, πόλεμο σε Συρία και Αιγαίο.
Το σχέδιο αυτό παλαιότερα ήταν γνωστό ως σχέδιο 2,5 πολέμων. Η Τουρκία υπονοούσε πως ετοιμαζόταν να διεξάγει πόλεμο με τη Συρία, την Ελλάδα, και τους Κούρδους στο εσωτερικό. Το πεδίο έχει μεταβληθεί σε ορισμένες παραμέτρους του, και προφανώς με τη μεταβολή των παραμέτρων αυτών προσαρμόστηκαν και τα τουρκικά σχέδια.
Βρίσκεται, λοιπόν, σε εξέλιξη μια τουρκική επιχείρηση στηριγμένη σε ένα σχέδιο το οποίο ετοιμάστηκε χρόνια πριν. Δεν χρειάζεται πολλή σκέψη για να γίνει αντιληπτό πώς θα αντιδράσει η Αθήνα, καθώς η μόνιμη ελληνική επωδός είναι ψυχραιμία.
Εδώ που βρίσκονται τα πράγματα ίσως να μην υπάρχουν πολλά περιθώρια επιλογών. Ο υπουργός Εξωτερικών, για λόγους άγνωστους, άνοιξε όλα τα μέτωπα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής (Σκόπια, Αλβανία, Κύπρος, Τουρκία) και είναι άγνωστο αν η ελληνική διπλωματία μπορεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις τους.
Η χώρα βρίσκεται ήδη σε μακρά προεκλογική περίοδο, ανοίγοντας διχαστικά μέτωπα και στο εσωτερικό τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε ακραίες καταστάσεις.
Υπενθυμίζεται ότι όποτε η Τουρκία επεδίωξε επιθετική ενέργεια κατά της Ελλάδας το έκανε σε στιγμές εσωτερικού διχασμού (1974) ή κυβερνητικής αβεβαιότητας (Ίμια). Το έκανε, επίσης, σε στιγμές που είχε τη συναίνεση της διεθνούς κοινότητας. Είναι το μόνο στοιχείο το οποίο δεν διαθέτει αυτήν τη στιγμή, καθόσον τόσο από πλευράς συσχετισμού δυνάμεων όσο και από πλευράς ελληνικής ομοψυχίας οι συνθήκες την ευνοούν. Έχει απομονωθεί όμως διεθνώς, καθώς ο Ερντογάν ήρθε σε ρήξη με όλους –τουλάχιστον τους Δυτικούς– συμμάχους της χώρας του.
Τα ανοιχτά μέτωπα της Τουρκίας στη Συρία, η σύγκρουσή της με τους Κούρδους στο Αφρίν –η οποία προκάλεσε το θάνατο σημαντικού αριθμού Τούρκων στρατιωτών–, οι κακές σχέσεις με τις ΗΠΑ και οι προβληματικές σχέσεις της με τη Ρωσία, παρά τα αντιθέτως διαδιδόμενα, δεν ευνοούν ένα ακόμη μέτωπο στα δυτικά, με την Ελλάδα. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τον ασταθή χαρακτήρα του Τούρκου προέδρου, ο οποίος βρίσκεται σε προσωπικά και πολιτικά αδιέξοδα.
Στη Συρία ο Ερντογάν δίνει τη μάχη του μέλλοντός του. Μια νίκη του στη συριακή κόλαση θα του δώσει παράταση ζωής. Μια ήττα του θα τον οδηγήσει στην καταστροφή.
Τα πράγματα δεν είναι καθόλου ευνοϊκά γι αυτόν. Το Γενικό Επιτελείο ανακοίνωσε χθες ότι 31 Τούρκοι σκοτώθηκαν στη Συρία και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν, αλλά η αντιπολίτευση πιστεύει πως οι νεκροί είναι πολλοί περισσότεροι.
Το πιθανότερο είναι η επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» στο Αφρίν να μην εξελιχθεί καλά, και τα φέρετρα στην Τουρκία να πολλαπλασιαστούν. Τότε, μια λαϊκή κατακραυγή και μια στρατιωτική δυσαρέσκεια θα ανάγκαζαν τον Ερντογάν να υποχωρήσει. Μια στρατιωτική ήττα, όμως, στην εθνικιστική Τουρκία δεν γίνεται εύκολα αποδεκτή. Το μέλλον του Ερντογάν προδιαγράφεται δυσοίωνο.
Ενδεχομένως ο Τούρκος πρόεδρος να ελπίζει ότι μια υποχώρηση από τη Συρία μπορεί να εξισορροπηθεί από μια τακτική νίκη επί μιας φοβισμένης Ελλάδας. Και αυτή η νίκη θα μπορούσε να επιτευχθεί με την παγίωση των τουρκικών θέσεων γύρω από τα Ίμια.
Εκεί λοιπόν εστιάζεται το τουρκικό ενδιαφέρον, και εκεί δεν αποκλείεται μια στρατιωτική κλιμάκωση. Περιμένουμε να δούμε τα σχέδια της Αθήνας για την υπεράσπιση της κυριαρχίας επί ελληνικού εδάφους. Εκτός και αν κάτι διαφορετικό έχει συμφωνηθεί τη νύχτα των Ιμίων το οποίο δεν γνωρίζουμε.
Γι’ αυτό θα πρέπει οι πρωταγωνιστές της νύχτας των Ιμίων, οι κ.κ. Σημίτης και Πάγκαλος, να ενημερώσουν τον ελληνικό λαό αν και τι συμφώνησαν.
Και αν δεν το κάνουν οι ίδιοι, το υπουργείο Εξωτερικών να κάνει γνωστό στον ελληνικό λαό τι συμβαίνει με τα Ίμια. Ποιο είναι το σημερινό καθεστώς των Ιμίων. Τι ακριβώς σημαίνει, και αν ισχύει στο διηνεκές το no flags, no ships, no troops.
Για να αποφύγει ο Ερντογάν μια οδυνηρή ήττα στο Αφρίν με πολλούς νεκρούς, έχει συγκροτήσει αντάρτικη ομάδα ισλαμιστών από τα υπολείμματα του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (ούτε ελεύθερος ήταν, ούτε συριακός, ούτε στρατός) και διάφορες τρομοκρατικές ομάδες με βασικό πυρήνα την αλ Νούσρα ώστε να πολεμήσουν αυτοί στην πρώτη γραμμή του μετώπου και να ακολουθήσει ο τουρκικός στρατός. Η ομάδα που συγκρότησε είναι η «Μεραρχία Χάμτζα», την οποία χρησιμοποίησε και παλαιότερα στις επιχειρήσεις στο Ιντλίμπ. Είχε εκπαιδευτεί και εξοπλιστεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία ως μέρος του συριακού προγράμματος εκπαίδευσης και εξοπλισμού στη Βορειοδυτική Συρία.
Για να καταλάβει κανείς τη σύνθεσή της να σημειώσουμε πως η «Μεραρχία Ιντλίμπ» αποτελείται από πέντε ομάδες του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» που εδρεύουν στην πόλη Μάρε, επαρχία του κυβερνείου του Βόρειου Χαλεπιού, την ταξιαρχία Hamza, την ταξιαρχία Dhi Qar, τη Βόρεια Βροντερή Ταξιαρχία, την Ταξιαρχία Αντίστασης της Μάρε και την Ταξιαρχία Ειδικών Επιχειρήσεων. Όλος ο τζιχαντιστικός ανθός.
Τόσο ο συριακός στρατός και οι Κούρδοι όσο και οι άλλες δυνάμεις που βρίσκονται στη Συρία και το Αφρίν καταγράφουν τους βομβαρδισμούς στους οποίους προβαίνει ο τουρκικός στρατός εναντίον αμάχων, νοσοκομείων και κέντρων παροχής βοήθειας.
Δεν αποκλείεται μετά τις στρατιωτικές εξελίξεις ο Ερντογάν να αντιμετωπίσει και άλλου είδους διεθνείς κατηγορίες.
Ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να συντηρήσει και τα ανοικτά διπλωματικά μέτωπα της Ελλάδας στα Βαλκάνια, τόσο με τα Σκόπια όσο και με την Αλβανία, και πιθανώς αυτός να είναι ο λόγος που ο Έλληνας ΥΠΕΞ επιχειρεί αγώνα δρόμου να τα κλείσει. Αλλά η αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων μέσα σε κλίμα άγχους και νευρικότητας δεν θα οδηγήσει σε λύσεις που θα εκτονώσουν την κατάσταση. Αντιθέτως, θα την περιπλέξουν.
Υπάρχει και μία ακόμη παράμετρος που αφορά στην τουρκική πολιτική: οι τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Βρίσκονται στο χειρότερο σημείο τους, με τους Αμερικανούς να καταβάλλουν προσπάθειες να εκθέσουν τον Ερντογάν χωρίς να δημιουργήσουν μακροπρόθεσμη βλάβη στις σχέσεις τους με την Άγκυρα.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με προσωπικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, μπορεί να οδηγήσουν τον Ερντογάν να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή.
Πάντως, για να έχουμε και μια εικόνα του προβλήματος Τουρκία, ας μην έχουν την εντύπωση στην Αθήνα πως η έκλειψη του Ερντογάν θα λύσει τα προβλήματα. Η αντιπολίτευση είναι πολύ χειρότερη. Ορισμένες από τις νευρικές κινήσεις του Ερντογάν οφείλονται στην κριτική που του ασκεί η αντιπολίτευση ότι δεν είναι και τόσο σκληρός με την Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου