Ο Ασάντ στο Αφρίν

slpress.gr

Σε συμφωνία προκειμένου οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις να εισέλθουν στην περιοχή της Αφρίν και να βοηθήσουν στην απώθηση των τουρκικών δυνάμεων κατέληξαν οι Κούρδοι της Συρίας και η Δαμασκός. Την σύναψη της συμφωνίας γνωστοποίησε την Κυριακή στο Ρόιτερς υψηλόβαθμος αξιωματούχος των Κούρδων.

Ο Μπάντραν Τζία Κουρντ, σύμβουλος της κουρδικής διοίκησης στη βόρεια Συρία, δήλωσε ότι συριακά κυβερνητικά στρατεύματα θα αναπτυχθούν κατά μήκος συνοριακών θέσεων. Ανέφερε μάλιστα ότι  ενδεχομένως θα εισέλθουν στην περιοχή εντός των επόμενων δύο ημερών.

Στην συμφωνία ανάμεσα στους Κούρδους και την Δαμασκό υπογραμμίζεται το περίπλοκο της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στη βόρεια Συρία. Eκεί όπου οι κουρδικές δυνάμεις, η συριακή κυβέρνηση, οργανώσεις ανταρτών, αλλά και η Τουρκία, οι ΗΠΑ και η Ρωσία έχουν εμπλακεί σε έναν λαβύρινθο συμμαχιών και αντιπαλοτήτων.

Πρόκειται για την περιοχή του Αφρίν, όπου η Τουρκία ξεκίνησε τον περασμένο μήνα αεροπορικές και χερσαίες επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων πολιτοφυλάκων, ανοίγοντας άλλο ένα μέτωπο στην δοκιμαζόμενη από την σύρραξη Συρία. Παρά την συντριπτική υπεροχή των Τούρκων σε αριθμό και σε οπλισμό, δεν κατάφεραν να σημειώσουν αξιόλογες επιτυχίες όλο αυτό το διάστημα που έχουν εισβάλει στο Αφρίν.

Πώς θα αντιδράσει η Άγκυρα;
Το κρίσιμο ερώτημα είναι πως θα αντιδράσει η Άγκυρα όταν θα βρεθεί να έχει απέναντί της όχι τους Κούρδους του YPG, αλλά τον συριακό στρατό. Στο πολιτικό επίπεδο δεν θα έχει το έστω και διάτρητο επιχείρημα ότι πολεμάει εναντίον των Κούρδων «τρομοκρατών» του ΡΚΚ. Απέναντί της θα έχει δυνάμεις της νόμιμης συριακής κυβέρνησης και μάλιστα εντός της συριακής επικράτειας.

Κι αν ο Ερντογάν αποφασίσει τη συνέχιση της εισβολής, που πρακτικά θα σημάνει σύγκρουση με τον συριακό στρατό, πως θα αντιδράσει η Μόσχα; Θα επιτρέψει στην τουρκική αεροπορία να βομβαρδίζει θέσεις στο Αφρίν, ή θα ανάψει κόκκινο φως; Θα φθάσει να επέμβει για να προστατεύσει τις δυνάμεις του Άσαντ;


Κατηγορηματικές απαντήσεις δεν μπορούν να δοθούν αυτή τη στιγμή, αλλά είναι δύσκολο οι Ρώσοι να αφήσουν εκτεθειμένο τον συριακό στρατό στην τουρκική εισβολή. Όσο κι αν θέλουν να κρατήσουν τον Ερντογάν κοντά τους και σε κόντρα με τις ΗΠΑ, δεν μπορούν να το κάνουν τραβώντας το χαλί κάτω από τα πόδια του σταθερού συμμάχου τους Άσαντ, τον οποίο με πολλές προσπάθειες διέσωσαν τα τελευταία χρόνια. Υπενθυμίζουμε, άλλωστε, πως η Ρωσία είχε προτείνει στους Κούρδους να παραδώσουν το Αφρίν στη διοίκηση της συριακής κυβέρνησης για να αποφύγουν την τουρκική εισβολή.

Εάν η Ρωσία ανάψει κόκκινο φως, ο Ερντογάν θα βρεθεί σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Ή θα έρθει σε σύγκρουση με τον συριακό στρατό και αντιμέτωπος με τη Μόσχα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και στο πολιτικό και στο στρατιωτικό επίπεδο, ή θα κάνει πίσω. Ό,τι από τα δύο κι αν συμβεί πώς μετά θα πιέσει τους Αμερικανούς να αποδεχθούν την πρόταση της Άγκυρας για εκδίωξη των Κούρδων από το Μανμπίτζ και ανάληψη της διοίκησης εκεί από Αμερικανούς και Τούρκους.

Αν και είναι φρόνιμο να αναμένουμε τις εξελίξεις, όλα δείχνουν ότι η εισβολή στο Αφρίν εξελίσσεται σε μπούμεραγκ όχι με την στενά στρατιωτική έννοια, αλλά με τη γεωπολιτική. Κι αυτό είναι που έχει τη μεγαλύτερη σημασία.



slpress.gr

Πρόσθετη νευρικότητα έχει προκαλέσει στην Άγκυρα η πληροφορία για «συμφωνία» ανάμεσα στην Δαμασκό και τους Κούρδους με σκοπό την ανάπτυξη συριακών στρατευμάτων στην περιοχή του Άφρίν, εκεί όπου η Άγκυρα έχει εξαπολύσει εδώ και ένα μήνα ευρεία στρατιωτική επιχείρηση. Οι Κούρδοι διέψευσαν πριν από λίγο την σύναψη συμφωνίας, επισημαίνοντας ότι υπάρχει μόνο η έκκληση που απηύθυναν προς τον συριακό στρατό να προστατεύσει τα σύνορα.
Η εξέξιλη αυτή, ωστόσο, δεν καθησυχάζει την Άγκυρα, η οποία αν και επιμένει στην επιχείρηση κατάληψης του Αφρίν, εμφανίζεται να υπαναχωρεί από τα αρχικά της σχέδια για επέκταση της εισβολής. Αργά το βράδυ της Δευτέρας 19 Φεβρουαρίου, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπεκίρ Μποζντάγ προειδοποίησε ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις της Συρίας θα συμβάλουν στη διαίρεση της χώρας εάν εισέλθουν στην περιοχή.

Στις δηλώσεις του μετά την συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Μποζντάγ αναφέρει ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στο Αφρίν θα συνεχιστούν. Κάνει, ωστόσο, πίσω σε ό,τι αφορά την επιχείρηση εναντίον της πόλης Μανμπίτζ ανατολικότερα. Εξέφρασε την ελπίδα ότι δεν θα χρειαστεί να γίνει και ότι οι διαφορές για την πόλη θα επιλυθούν μέσω του διαλόγου με τις ΗΠΑ.

Η Μανμπίτζ αποτελούσε τον δεύτερο στόχο του σχεδίου του Ερντογάν για την εξάλειψη των Κούρδων μαχητών κατά μήκος των συνόρων της Τουρκίας, μέχρι το Ιράκ, όπως ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος είχε αναφέρει. Οι σημερινές δηλώσεις του Μποζντάγ συνιστούν υπαναχώρηση από αυτό το σχέδιο. Σημειώνεται ότι στην Μανμπίτζ εδρεύουν ειδικές δυνάμεις του αμερικανικού στρατού, οι οποίες συνεργάζονται με τους Κούρδους στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Επαφές Ερντογάν με Πούτιν και Ροχανί
Νωρίτερα, με δεδομένη την επιρροή της Μόσχας στο καθεστώς Άσαντ και στο πλαίσιο των αναβαθμισμένων σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας ο Ερντογάν συζήτησε τις εξελίξεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν την Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου. Οι πληροφορίες θέλουν τους δύο προέδρους να επιβεβαιώνουν την αποφασιστικότητά τους να αγωνιστούν από κοινού κατά της τρομοκρατίας. Εκείνο που δεν διευκρινίζεται ακόμη από την Μόσχα είναι αν οι δύο ηγέτες έχουν κοινή αντίληψη για το ποιοι είναι οι τρομοκράτες.

Στο ίδιο πνεύμα ήταν και η συνομιλία του Ερντογάν με τον πρόεδρο του Ιράν Χασάν Ροχανί, η οποία επικεντρώθηκε στις εξελίξεις στο Αφρίν και στην Ιντλίμπ. Σε δύο εβδομάδες, άλλωστε, οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών που μετέχουν στη Συμφωνία της Αστάνας (Ρωσία, Τουρκία και Ιράν) θα συναντηθούν στο Καζακστάν για να προετοιμάσουν το έδαφος της συνόδου κορυφής για την Συρία που θα γίνει στην Κωνσταντινούπολη.

Απειλές Τσαβούσογλου – Διπλωματία Γιλντιρίμ  
Νωρίτερα, πάντως, και ενώ το συριακό κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο Ikhbariya μετέδιδε ότι οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις πρόκειται σύντομα να μπουν στην περιοχή του Αφρίν, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου προειδοποιούσε απειλητικά ότι ο τουρκικός στρατός θα αντιπαρατεθεί. «Αν το καθεστώς μπαίνει εκεί για να εκκαθαρίσει την περιοχή από το PKK και το PYD (το κόμμα των Κούρδων της Συρίας), τότε δεν υπάρχει πρόβλημα», είπε ο Τούρκος υπουργός από το Αμμάν, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι αν ο συριακός στρατός πάει «για να υπερασπιστεί το YPG (Κούρδοι πολιτοφύλακες), τότε κανένας και τίποτα δεν θα σταματήσει τους Τούρκους στρατιώτες. Αυτό ισχύει για το Αφρίν, για τη Μανμπίτζ και για τις ανατολικές περιοχές του Ευφράτη».

Οι δηλώσεις Τσαβούσογλου φαίνεται ότι είναι περισσότερο δηλώσεις γοήτρου και στοχεύουν στην τουρκική κοινή γνώμη, παρά ότι εκφράζουν τις πραγματικές προθέσεις έτσι όπως διαμορφώνεται η κατάσταση. Ο τουρκικός στρατός τα έχει βρεί σκούρα ένα μήνα τώρα στο Αφρίν, έχοντας απέναντί του μόνο την κουρδική πολιτοφυλακή. Η παρουσία του τακτικού συριακού στρατού, ο οποίος σημειωτέον είναι αξιόμαχος, όντας σε πόλεμο επτά χρόνια τώρα, είναι βέβαιο ότι θα δυσκολέψει πολύ περισσότερο τις ήδη δοκιμαζόμενες τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις.

Η Δαμασκός έχει καταγγείλει αρκετές φορές την επιθετικότητα της Άγκυρας στο Αφρίν. Μέχρι σήμερα, όμως, δεν είχε κοινοποιήσει πρόθεση να παρέμβει στην περιοχή, η οποία, σημειωτέον, είναι συριακό έδαφος. Μένει να αποδεχθεί εάν τελικώς έχει ή όχι αποφασίσει να αναπτυχθεί στο Αφρίν και να αντιπαρατεθεί στον τουρκικό στρατό. Οι Κούρδοι που εκ των πραγμάτων υστερούν πολύ και σε αριθμό μαχητών και σε οπλισμό, έχουν απευθύνει σχετική έκκληση στη Δαμασκό.

Το καθεστώς Άσαντ, όμως, θα αποφασίσει από κοινού με τη Μόσχα. Και η Μόσχα θα σταθμίσει τα ευρύτερα συμφέροντά της. Όλα δείχνουν ότι ο Πούτιν δίνει μεγάλη σημασία στη σύμπλευσή του με τον Ερντογάν, γεγονός που ενδεχομένως να τον οδηγήσει να ανάψει κόκκινο φως στον Άσαντ όσον αφορά την ανάπτυξη του συριακού στρατού στο Αφρίν.

Η δήλωση του Κούρδου διοικητή Σιπάν Χάμο την περασμένη εβδομάδα ότι οι δυνάμεις του δεν έχουν «κανένα πρόβλημα» αν επέμβει ο συριακός στρατός «για να υπερασπιστεί το Αφρίν και τα σύνορα απέναντι στην τουρκική κατοχή» ήταν μάλλον αυτό που ήθελε να ακούσει η Δαμασκός. Κάπως έτσι φτάσαμε στην συμφωνία που ανακοίνωσαν οι Κούρδοι, βάση της οποίας, σύμφωνα με το πρακτορείο Sana, είναι θέμα ωρών η ανάπτυξη συριακών στρατευμάτων στο Αφρίν. Από τότε, όμως, η εικόνα θόλωσε.

Δεν υπάρχει συμφωνία

Αυτός είναι ο λόγος που οι Κούρδοι διέψευσαν αργά το βράδυ της Δευτέρας 19 Φεβρουαρίου ότι υπάρχει συμφωνία με τη Δαμασκό. «Δεν υπάρχει συμφωνία. Το μόνο που υπάρχει είναι η έκκληση που απευθύναμε προς τον συριακό στρατό να έρθει και να προστατεύσει τα σύνορα», δήλωσε ο εκπρόσωπος τύπου του YPG Νούρι Μαχμούντ, σε τηλεφωνική επικοινωνία με το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Στην κατάσταση στο Αφρίν αναφέρθηκε και ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ, σε συνέντευξη που έδωσε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων κατά την παραμονή του στο Μόναχο για την Διάσκεψη Ασφαλείας. Ο Γιλντιρίμ έκανε «τα γλυκά μάτια» στις γερμανικές βιομηχανίες, λέγοντας ότι επιθυμεί την συμμετοχή της Γερμανίας στη σχεδιαζόμενη κατασκευή των τουρκικών αρμάτων μάχης Altay.

Επέκρινε, ωστόσο, την Μέρκελ και τον Γκάμπριελ, επειδή σταμάτησαν την παράδοση αρμάτων Leopard 2 στην Τουρκία, εξαιτίας των επιχειρήσεων στο συριακό έδαφος. Ο Τούρκος πρωθυπουργός προανήγγειλε, πάντως, επίσκεψη Ερντογάν στην Γερμανία, αλλά και επίσκεψη της Μέρκελ στην Τουρκία, μετά από την ορκωμοσία της νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Την ίδια ώρα, στην Συρία, συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί της συριακής αεροπορίας σε περιοχές στην Ανατολική Γούτα. Η Δαμασκός δεν έχει κάνει μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές καμία αναφορά στο θέμα. Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανακοινώνει, ωστόσο, ότι τουλάχιστον 71 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 325 τραυματίστηκαν κατά τις τελευταίες 24 ώρες.


«Το καθεστώς βομβαρδίζει σφοδρά την Ανατολική Γούτα ενόψει μιας χερσαίας επιχείρησης», ανέφερε ο διευθυντής του Παρατηρητηρίου Ράμι Άμπντελ Ραχμάν. Ο συριακός στρατός επιδιώκει να θέσει υπό τον έλεγχό του την Ανατολική Γούτα, η οποία παραμένει στα χέρια των ανταρτών από το 2012 και μάλιστα αποτελεί τον τελευταίο θύλακό τους κοντά στην Δαμασκό.