Η θυσία του Ισαάκ

pemptousia

Η θυσία του Ισαάκ περιγράφεται στο βιβλίο της Γενέσεως στο κεφάλαιο 22, 1-19. Μελετώντας τους εν λόγω στίχους αντιλαμβάνεται κανείς την ένταση και το βαθύ θεολογικό στοχασμό της διήγησης. Η εντολή της θυσίας του Ισαάκ δόθηκε από το Θεό στον Αβραάμ προκειμένου να αποδειχθεί η πίστη και η υπακοή του Αβραάμ στο Θεό. Ο Αβραάμ κατά τη διάρκεια της ζωής του είχε ήδη υποστεί κάποιες σημαντικές δοκιμασίες που αποδείκνυαν την πίστη του, αλλά η θυσία του μονάκριβου υιού του, τον οποίο απέκτησε σε μεγάλη ηλικία και γι’ αυτό του ήταν ιδιαιτέρως αγαπητός, αποτέλεσε την ύψιστη κρίση. Η υπακοή και στη συνέχεια τήρηση της εντολής του Θεού από τον Αβραάμ αποδεικνύει έμπρακτα την αφοσίωσή του στο Θείο θέλημα.



     Η διήγηση της θυσίας του Ισαάκ στο βιβλικό κείμενο έχει ως εξής:


ξεκινά με την κλήση του Αβραάμ από το Θεό και την εντολή Του να θυσιαστεί ο Ισαάκ στη Γη Μωρία από τον ίδιο του τον πατέρα, Αβραάμ. Κατόπιν περιγράφεται η όλη προετοιμασία που απαιτείται για θυσία ολοκαυτώματος. Ο Αβραάμ μαζί με τον Ισαάκ και τους δύο ακολούθους μεταβαίνουν με προθυμία στον τόπο που τους υπέδειξε ο Θεός για την τέλεση της θυσίας. Εδώ πρέπει να τονιστεί η πλήρης άγνοια του Ισαάκ πως ο ίδιος αποτελούσε το θυσιαστήριο θύμα. Ο μοναδικός γνώστης των όσων επρόκειτο να συμβούν ήταν ο Αβραάμ. Η διήγηση συνεχίζεται με την πορεία θύτη και θύματος στο όρος της θυσίας και την τελική προετοιμασία της θυσίας. Στο σημείο αυτό ο Αβραάμ δένει τον Ισαάκ και τον τοποθετεί στο θυσιαστήριο προκειμένου να εκπληρώσει την εντολή του Θεού. Κατόπιν, άγγελος Θεού παρεμβαίνει και διακόπτει την ολοκλήρωση της θυσίας προσφέροντας αντί του Ισαάκ έναν κριό ως ολοκαύτωμα.

Αυτό ουσιαστικά είναι και το σημείο που φανερώνεται ο λόγος της εντολής, καθώς ο άγγελος αποκαλύπτει στον Αβραάμ ότι ο Θεός γνωρίζει την πλήρη υπακοή του και γι’ αυτό «επιστρέφει» σώο τον Ισαάκ στον πατέρα του. Ακολουθεί η ονομασία του τόπου από τον Αβραάμ ως Γιαχβέ Γιρέ (εδώ αποκαλύφθηκε ο Θεός). Στη συνέχεια ο άγγελος εμφανίζεται εκ νέου και εξ’ ονόματος του Θεού δίνει στον Αβραάμ τις ευλογίες και τον όρκο Του. Στο τέλος της διήγησης ο Αβραάμ επιστρέφει με τους ακολούθους του στη Βεερσέβα.

     Η θυσία του Ισαάκ έχει διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο και στη διδασκαλία του Ιουδαϊσμού, αφού το «δέσιμο του Ισαάκ» αποτελεί τη μόνη προϋπόθεση προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης σωτηρία από την αμαρτία και η μελλοντική απολύτρωση. Γι’ αυτό και το «δέσιμο του Ισαάκ» έγινε η αφορμή για την ανάπτυξη του δόγματος της Akedah Yitzhak στον Ιουδαϊσμό.