Ο νηπτικός άνθρωπος

 

Το να μετανοήσεις σημαίνει να ξυπνήσεις. Η μετάνοια, η αλλαγή του νου, οδηγεί στην εγρήγορση. Ο ελληνικός όρος που χρησιμοποιείται εδώ, νήψη, σημαίνει στην κυριολεξία νηφαλιότητα και επαγρύπνηση - το αντίθετο από μία κατάσταση ναρκωτικής ή αλκοολικής αναισθησίας κι επομένως, σε συνάρτηση με τη πνευματική ζωή, σημαίνει προσοχή, επαγρύπνηση, ανάμνηση. Όταν ο άσωτος υιός μετανόησε, λέγεται ότι "ήλθε εις εαυτόν" (Λουκ. 15,17). Ο "νηπτικός" άνθρωπος είναι αυτός που έχει έρθει στον εαυτό του, που δεν ονειροπολεί παρασυρμένος άσκοπα κάτω από την επίδραση περαστικών ορμών αλλά που έχει αίσθηση της κατεύθυνσης και του σκοπού. Όπως Το Ευαγγέλιον της Αλήθειας (μέσα 2ου αι.) το εκφράζει, "Είναι σαν αυτόν που ξυπνάει από μεθύσι και ξανάρχεται στον εαυτό του...Ξέρει από πού ήρθε και πού πηγαίνει".

[...............]

Ο "νηπτικός" άνθρωπος λοιπόν συγκεντρώνεται στο εδώ και στο τώρα. Ειν' εκείνος που αρπάζει τον καιρό, την αποφασιστική στιγμή της ευκαιρίας. Ο Θεός, έτσι παρατηρεί ο C.S.Lewis στο έργο του The Screwtape Letters, θέλει να προσέχουν οι άνθρωποι κυρίως δύο πράγματα: "στην ίδια την αιωνιότητα, και σ' αυτό το σημείο του χρόνου που ονομάζουν Παρόν. Γιατί το Παρόν είναι το σημείο όπου ο χρόνος αγγίζει την αιωνιότητα. Οι άνθρωποι έχουν πείρα τούτης της στιγμής, και αυτής μόνο, όπου ο Θεός έχει για την πραγματικότητα σαν σύνολο· μέσα σ' αυτή μόνο τους προσφέρεται ελευθερία και πραγματικότητα". Όπως διδάσκει ο Meister Eckhart, "Σ' Αυτόν που μένει πάντοτε σ' ένα τώρα παρόν, σ' αυτόν ο Θεός γεννά τον Υιό του αδιάκοπα".

Ο "νηπτικός" άνθρωπος είν' εκείνος που καταλαβαίνει αυτό "το μυστήριο της παρούσας στιγμής" και που προσπαθεί να ζει απ' αυτό. Λέει στον εαυτό του, με τα λόγια του Paul Evdokiomv: "Η ώρα που περνάς τώρα, ο άνθρωπος που συναντάς τώρα και εδώ, το έργο με το οποίο είσαι απασχολημένος αυτή εδώ τη στιγμή - αυτά είναι πάντοτε τα πιο σημαντικά σ' ολόκληρη τη ζωή σου". Οικειοποιείται το motto που είναι γραμμένο στο οικόσημο των Ruskin : Σήμερα, σήμερα, σήμερα. "Υπάρχει μια φωνή που φωνάζει στον άνθρωπο ως την τελευταία του αναπνοή και λέει: Μεταστρέψου σήμερα"(Τα Αποφθέγματα των Πατέρων της Ερήμου).

Κάλλιστος Γουέαρ, Ο Ορθόδοξος Δρόμος, εκτ. Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν