Σύμφωνα με το μύθο, οι πρόγονοι του δυτικού ανθρώπου ήταν οι αρχαίοι Έλληνες, που κυκλοφορούσαν γυμνοί χωρίς να ντρέπονται στο κήπο της Ελλάδος. Έπαιζαν μεταξύ τους σαν χαριτωμένα παιδιά, ξέγνοιαστα και χωρίς ενοχές για την ερωτική τους ελευθερία, αλλά τότε παρουσιάσθηκε ο όφις, που στην πραγματικότητα ήταν η Εκκλησία μεταμφιεσμένη σε φίδι και έπεισε τους αγνούς και άγιους ανθρώπους ότι τα σώματά τους ήταν κάτι κακό και αποκρουστικό και ότι θα έπρεπε να καλύψουν τη γυμνότητά τους και αν νεκρώσουν την ερωτική τους διάθεση. Δεν κατάφερε όμως να τους πείσει ν' αρνηθούν τελείως τον έρωτα. Εξ άλλου είχε αρκετό ρεαλισμό ώστε να αναγνωρίσει ότι το ανθρώπινο γένος θα έπρεπε να συνεχισθεί με κάποιο τρόπο. Αλλά έκανε πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, για τον άνθρωπο να ξαναγευθεί τη χαρά του έρωτα. Έκτοτε ο δυτικός άνθρωπος έχει εκπέσει. Ένα κλίμα ενοχής επικάθεται σ' αυτό που προηγουμένως ήταν ανεμπόδιστο και ελεύθερο.
Είναι απορίας άξιον το πόσο διαδεδομένος είναι αυτός ο μύθος, ακόμη και μεταξύ εκείνων που όφειλαν να ξέρουν καλύτερα. Γιατί είναι γεγονός, ότι το νήμα του δυϊσμού που αποδίδεται στη χριστιανική παράδοση, έρχεται στο σύγχρονο δυτικό πολιτισμό από την ελληνιστική πολιτιστική παράδοση του τέταρτου αιώνα π.Χ. Βέβαια ο κλασικός ελληνικός πολιτισμός βασικά ήταν μη δυϊστικός και ανέπτυξε την τόσο υγιή αντίληψη για τον έρωτα που είδαμε παραπάνω. Από τον όμηρο ως τον Αριστοτέλη, το κυρίαρχο θέμα είναι το μέτρο[...]Αμαρτία δεν είναι η ερωτική απόλαυση, αλλά η υπέρβαση του μέτρου, η διατάραξη της λεπτής ισορροπίας. Εγεύοντο και απελάμβαναν τον έρωτα όπως τα λουλούδια και τους καρπούς. Ποτέ με υπερβολές γιατί οι παρενέργειες της υπερβολής διάβρωναν της ερωτική εμπειρία με μια δυσάρεστη γεύση. Η λελογισμένη υγιής φυσιοκρατία κυριαρχούσε στην περίοδο της πόλεως- κράτους, της Αρχαίας Ελλάδας. Αλλά ακόμη και τον πέμπτο αιώνα οι Πυθαγόρειοι διακήρυσσαν, "σώμα-σήμα", δηλαδή το σώμα είναι μνήμα. Και προφανώς εντυπωσίασαν και επηρέασαν και τον Πλάτωνα, που υιοθετεί πλήρως αυτή την άποψη των Πυθαγορείων: "Το μεν σώμα εστίν ημίν μνήμα", γράφει στο διάλογο Γοργίας. Ωστόσο ο δυισμός παρέμενε σε μια λανθάνουσα κατάσταση μέχρι την επικράτηση του Μ.Αλεξάνδρου[....]που άνοιξε το δρόμο για την είσοδο του ανατολικού πολιτισμού στην Ελλάδα. και τη Δύση. Ο δυϊσμός της Αιγύπτου, της Μεσοποταμίας και των Ινδιών κατέκλυσε την Ελλάδα. Τα ανατολικά μυστήρια αναμείχθηκαν με τα ελληνικά. Το αποτέλεσμα ήταν ένας συγκρητισμός, μια νέα μείξη των δύο πολιτισμών από την οποία προέκυψε μια νέα κατάσταση, ο πολιτισμός της ελληνιστικής περιόδου. Τώρα ο σκοπός της ζωής περικλείεται στη λέξη αταραξία, απάθεια. Οι στωικοί και οι επικούρειοι αποτραβήχτηκαν από τον κόσμο της σάρκας στο οχυρό της ψυχής. Η σωτηρία, που συνίστατο στην αθανασία του πνεύματος, έγινε ο σκοπός όλων των ανθρώπων. Από οποιοδήποτε σημείο αρχίσει κανείς τη μελέτη του ελληνιστικού πολιτισμού, έρχεται αντιμέτωπος με τον δυϊσμό. Ήταν προϋπόθεση κάθε σκέψεως και συγγραφής. Ήταν το έδαφος στο οποίο ξεφύτρωσαν τα χλωμά άνθη του σωματοκτόνου ασκητισμού. Ο έρως εθεωρείτο κάτι χαμερπές και εξευτελιστικό, μια έκφραση που κατέβαζε στο επίπεδο του κτήνους. Ο Επίκουρος έλεγε: "κανείς ποτέ δεν έγινε καλύτερος με τη σαρκική πράξη και ο άνθρωπος θα πρέπει να είναι ευγνώμων αν δεν έγινε με αυτή χείριστος".
Ο όφις στον κήπο της Ελλάδος επομένως δεν ήταν η Εκκλησία, αλλά μια παλαιότερη αντίληψη ζωής.
π.Φιλόθεου Φάρου, Έρωτος Φύσις, εκδ. Αρμός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου