Ο χριστιανισμός στο παρελθόν ήταν ασυνήθιστα πλούσιος, πολυποίκιλος και πολυμερής. Στο Ευαγγέλιο, στις επιστολές των Αποστόλων, στην αγιοπατερική γραμματεία και στην εκκλησιαστική παράδοση μπορεί να βρεθεί η θεμελίωση των διαφόρων θεωρήσεων του χριστιανισμού. Η θεώρηση του χριστιανισμού ως θρησκείας της ατομικής σωτηρίας, καχύποπτης προς κάθε δημιουργία, στηρίζεται αποκλειστικά στην ασκητική αγιοπατερική γραμματεία, η οποία δεν είναι ολόκληρος ο χριστιανισμός, όπως δεν είναι και ολόκληρη η αγιοπατερική γραμματεία. Η "Φιλοκαλία" σαν να επισκίασε όλα τα υπόλοιπα. Στον ασκητισμό εκφράστηκε η αιώνια αλήθεια, η οποία υπάρχει στον εσωτερικό πνευματικό δρόμο ως ένα αναπόφευκτο στοιχείο του. Δεν είναι όμως η πληρότητα της χριστιανικής αλήθειας. Ο ηρωικός αγώνας με τη φύση του παλαιού Αδάμ, με τα αμαρτωλά πάθη φανέρωσε μια γνωστή πλευρά της χριστιανικής αλήθειας και την υπερτόνισε σε συντριπτικό βαθμό. Οι αλήθειες, οι οποίες αποκαλύπτονται στο Ευαγγέλιο και τις αποστολικές επιστολές, πέρασαν σε δεύτερο πλάνο, παραμερίστηκαν. Στη βάση του συνολικού χριστιανισμού, στη βάση του συνολικού πνευματικού δρόμου του ανθρώπου, του δρόμου της σωτηρίας για την αιώνια ζωή, υπάρχει η ειρήνευση. Ο άνθρωπος θα πρέπει να ειρηνεύσει, όλα τα υπόλοιπα θα γίνουν από μόνα τους. Η ταπεινότητα καλύπτει και καταπιέζει την αγάπη, η οποία αποκαλύπτεται στα Ευαγγέλια και είναι το θεμέλιο της Καινής Διαθήκης του Θεού με τον άνθρωπο.
[................................................]
Ο Χριστός μας κληροδότησε πως πριν απ' όλα πρέπει να αγαπούμε τον Θεό και να αγαπούμε τον πλησίον, να αναζητούμε πριν απ' όλα τη Βασιλεία του Θεού, την τελειότητα, σαν την τελειότητα του Ουράνιου Πατέρα. Η "Φιλοκαλία" στην οποία δεν περιλαμβάνονται τα πιο σημαντικά μυστικιστικά έργα του Μαξίμου Ομολογητή, του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου και άλλων είναι πριν απ' όλα μια συλλογή ηθικών ασκητικών διδαχών για μοναχούς και όχι έκφραση της πληρότητας του χριστιανισμού και των δρόμων του. Δεν είναι μόνο το πνεύμα του Ευαγγελίου και των αποστολικών επιστολών, αλλά και το πνεύμα της ελληνικής πατρολογίας στα πιο βαθιά της ρεύματα, απ' ό,τι για παράδειγμα το μονόπλευρο πνεύμα ορθοδοξίας του Θεοφάνη του Έγκλειστου. Φυσικά στον Θεοφάνη τον Έγκλειστο υπάρχουν πολλά σωστά και αιώνια, ιδιαίτερα στο καλύτερο βιβλίο του "Ο δρόμος προς τη σωτηρία", αλλά η σχέση του με τη ζωή του κόσμου είναι παρακμιακή, φοβική, είναι ένας λειψός και τραυματισμένος χριστιανισμός. Κεντρική ιδέα στην ανατολική πετρολογία ήταν η ιδέα της θέωσης, η θεοποίηση της πλάσης, η μεταμόρφωση του κόσμου, του σύμπαντος και όχι η ιδέα της ατομικής σωτηρίας.
Νικολάι Μπερντιάεφ, Η Αλήθεια της Ορθοδοξίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου