Ο όφις στον κήπο της Ελλάδος επομένως δεν ήταν η Εκκλησία, αλλά μια παλαιότερη αντίληψη ζωής. Και ο άνθρωπος έπεσε πολύ πριν ακουστεί η χριστιανική διδασκαλία. Φυσικά το ευαγγέλιο κηρύχθηκε στην ελληνιστική εποχή και αναπότρεπτα αναγκάσθηκε να κινηθεί μέσα στο κλίμα του περιβάλλοντος. Δεν υπήρχε φιλοσοφική σχολή, ή θρησκευτική λατρεία στον ελληνορωμαϊκό κόσμο, που δεν ήταν κατά κάποιο τρόπο δυϊστική. Ακόμη και ο Ιουδαϊσμός με τη φυσιοκρατική κληρονομιά από τους πατριάρχες και τους προφήτες, δεν έμεινε ανεπηρέαστος στην περσική και την ελληνική περίοδο της ιουδαϊκής ιστορίας. Δεν μπορούσε η Εκκλησία παρά να μιλήσει σε τόνους οικείους για τον άνθρωπο της εποχής εκείνης. Στην Καινή Διαθήκη και στους πατέρες της Εκκλησίας βλέπουμε δείγματα τέτοιας προσπάθειας προσαρμογής. Ο Ωριγένης αυτοευνουχίσθηκε. Ο Τερτυλλιανός θεωρούσε τον έρωτα αμαρτωλό ακόμη και μέσα στο γάμο. Και ο Αυγουστίνος θεωρούσε τον έρωτα λαγνεία, και πίστευε ότι και μέσα στο γάμο γίνεται ανεκτός μόνο χάριν της τεκνογονίας.
Ωστόσο η Εκκλησία δεν παρεδόθη στον ελληνιστικό δυϊσμό, αλλά αντιστάθηκε με σταθερότητα στις αναρίθμητες προσπάθειες που έγιναν για να αποσπάσουν τη νέα πίστη από τις εβραϊκές της ρίζες και να εξαλείψουν κάθε ίχνος της μυ δυϊστικής αντιλήψεως της Παλαιάς Διαθήκης. Οι πειρασμοί που εδοκίμασε η Εκκλησία να προσαρμοσθή στο πνεύμα της εποχής, υποβαθμίζοντας ή παραλείποντας εντελώς τις "σκανδαλώδεις" και "βλάσφημες" διδασκαλίες της για τη δημιουργία και την ενσάρκωση, ήταν έντονοι, όπως φαίνεται από τις πολυπληθείς αιρέσεις των πρώτων αιώνων, που ήταν όλες βασικά ελληνιστικές. Ο Γνωστικισμός ηρνείτο ότι η δημιουργία ήταν έργο του Θεού και ότι ο Λόγος έγινε πράγματι σαρξ. Ο Μαρκίων δεν εδέχετο να περιλάβει την Παλαιά Διαθήκη στην Αγία Γραφή. Ο Μοντανισμός έφτανε σε υπερβολές απόκοσμου ασκητισμού. Ο βασικός στόχος όλων των αιρέσεων ήταν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να υποβαθμίσουν τον υλικό κόσμο και να ανυψώσουν το πνεύμα εις βάρος του σώματος. Το γεγονός ότι η Εκκλησία εστιγμάτισε τις απόπειρες αυτές ως αιρετικές, αποδεικνύει το μη δυϊστικό πνεύμα της χριστιανικής παραδόσεως, τη σταθερή εμμονή της στις διδασκαλίες της για τη δημιουργία του κόσμου και την ενσάρκωση ως απαραίτητων για την αληθινή πίστη. Η φράση του αποστολικού συμβόλου που αποκαλεί τον Θεό "ποιητή ουρανού και γης" και η έμφαση ότι "ο Λόγος σαρξ εγένετο" είναι ενδείξεις του αγώνα της Εκκλησίας ενάντια στον δυϊσμό του κινήματος των Γνωστικών. Η αρχαία Εκκλησία αντιστάθηκε στις προσπάθειες που εγίνοντο να τη μεταβάλλουν σε μια ελληνιστική μυστηριακή λατρεία και παρέμενε προσηλωμένη στην εβραϊκή της κληρονομιά, που διακηρύσσει την πίστη στη βασική αγαθότητα του δημιουργημένου κόσμου και στην αγάπη του Θεού γι' αυτόν. Μια αγάπη που είναι τόσο μεγάλη, "ώστε τον Υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν"(Ιωαν. 3,16) για να ενσαρκωθή. Κάθε υπαινιγμός ότι ο Χριστός ήταν με οποιονδήποτε τρόπο λιγότερο από πλήρης άνθρωπος, απορρίφθηκε.
Η νίκη του ελληνιστικού δυϊσμού πάνω στην εβραϊκή φυσιοκρατία, περιορίσθηκε, επιτυγχάνοντας τον μεγαλύτερο της θρίαμβο στην περιοχή του έρωτα. Τώρα μπορούμε να δούμε ότι η αρνητική στάση απέναντι στην υλική διάσταση της ζωής, που εμφανίστηκε και ακόμη εμφανίζεται στη ζωή της Εκκλησίας με τη μορφή ενός σωματοκτόνου ασκητισμού με έντονη αποστροφή προς την υλική δημιουργία, δεν συμβιβάζεται με το υλικό πνεύμα της χριστιανικής παραδόσεως, που είναι θετικό στην αποδοχή του υλικού κόσμου και αποτελεί σύμπτωμα μιας νεοπλατωνικής δυϊστικής αιχμαλωσίας της. Κάποιος είπε στις μέρες μας, ότι η χριστιανική διδασκαλία είναι η πιο υλιστική από τις διδασκαλίες όλων των μεγάλων θρησκειών του κόσμου. Στο ποσοστό που μπορεί να σκανδαλισθεί κανείς με αυτή την διατύπωση, θα προδώσει την ασύγγνωστη ίσως νεοπλατωνική του αλλοτρίωση. Η Εκκλησία που διέσωσε βασικά το μη δυϊστικό προσανατολισμό της χριστιανικής διδασκαλίας, δεν μπόρεσε να αποκρούσει επαρκώς το δέλεαρ του δυϊσμού όσον αφορά τον έρωτα και αυτό αποτελεί μια ασυνέπεια. Οι διδασκαλίες της για τη δημιουργία και την ενσάρκωση απαιτούν μια θετική στάση απέναντι στο σώμα και όλες του τις λειτουργίες.
π.Φιλόθεου Φάρου, Έρωτος Φύσις, εκδ. Αρμός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου