Η αγανάκτηση του προφήτη Μιχαία μπροστά στην απληστία και την καταπίεση των φτωχών

Ο τρόπος με τον οποίο οι άπληστοι γαιοκτήμονες και κεφαλαιούχοι σφετερίζονται τη γη των συμπατριωτών τους είναι για τον Μιχαία,όπως προηγουμένως για τον Αμώς  ,οφθαλμοφανές γνώρισμα μιας ανυπόφορης κατάστασης,εξαιτίας της οποίας ο Θεός του λαού πρέπει να εγκαταλείψει τους λάτρεις του και να τους αφήσει έρμαια της καταστροφής(2,1-4)

Ακόμη και στο βασίλειο του Ιούδα  λοιπόν διαμορφώθηκαν οικονομικές συνθήκες στο πλαίσιο των οποίων οι άπληστοι για δύναμη και εξουσία συνηθίζουν   θρασύτατα να σφετερίζονται τα κτήματα των μικρών αγροτών καταδικάζοντάς τους έτσι σε στέρηση της ελευθερίας τους.Η γη που κληροδοτήθηκε από τον Θεό στην κάθε φυλή,από την εποχή της κατάκτησης και του εποικισμού του Ισραήλ(πρβλ. Ιησ 13-20) η nahala(κληρονομιά) απαλλοτριώνεται.Αυτή η κατάσταση όμως δεν μπορεί να διαρκέσει.Επίκειται άμεσα η απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών. Παρόμοιο είναι στην περίπτωση του Αμώς το περιεχόμενο των προφητειών.Για τον Μιχαία έχει ιδιαίτερη βαρύτητα η θλιβερή μοίρα των γυναικών και των παιδιών(2,9 κ.ε.):


Τις γυναίκες του λαού μου διώχνετε/από τα αγαπημένα τους σπίτια
Από τα βρέφη τους στερείτε για πάντα/την κάμαρα
"Σηκωθείτε,φύγετε!/Δεν είναι εδώ τόπος αναπαύσεως!"

Με την έκφραση "τόπος αναπαύσεως" μεταφράζω τον εβραϊκό όρο menuha,  ο οποίος είναι στενά συνυφασμένος με την παραπομπή στη  nahala,η οποία παρατίθεται ανωτέρω,και σημαίνει περίπου την ανθρώπινη ελευθερία.Τόπο αναπαύσεως έχει εκείνος ο οποίος έχει τόσα πολλά σπίτια καιι κτηματική περιουσία ώστε να μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του μόνος του και να αναπτυχθεί αυτοδύναμα,ασφαλής από εχθρούς και αποδεκτός στην κοινωνία των πολιτών με πλήρη πολιτικά δικαιώματα(Ιησ. 11,10·28,12·32,18·Ψλ 23,2).Η εξασφάλιση ενός τέτοιου τόπου αναπαύσεως για το λαό ως σύνολο και για τα μέλη του ήταν ο στόχος της ιστορίας της σωτηρίας,για την οποία ο Θεός ανέλαβε την πρωτοβουλία στο απώτατο παρελθόν και έκτοτε συνεχίζεται.Όποιος ,τώρα,στερεί τη mehuha από τους ανθρώπους του λαού αντιτίθεται στους απώτερους σκοπούς του Θεού.Αυτό εξηγεί γιατί ο αγανακτισμένος προφήτης επιρρίπτει στους συμπατριώτες του κανιβαλισμό.Από εγωιστική απληστία για εξουσία προφήτες,ιερείς και αξιωματούχοι έγιναν δεκάσιμοι· επιπλέον δεν ορρωδούν μπροστά στο ενδεχόμενο να χυθεί αίμα(3,10·7,2 κ.ε.).Ακόμη και ο μανδύας αποσπάται  βιαίως από φιλήσυχους πολίτες(2,8),προκειμένου να σιωπήσουν για τη χρήση πλαστών μέτρων και σταθμών στο εμπόριο και στη φορολογία(6,9 κ.ε.).Ο αγώνας για την καθημερινή επιβίωση οδηγεί παντού στη διάλυση των οικογενειακών δεσμών(7,5 κ.ε.)·κανείς δεν ζει έντιμα(jasar) αλληλεπιδρώντας με τα άλλα μέλη της κοινωνίας,κάτι το οποίο αποτελεί απολύτως αναγκαία προϋπόθεση για μια θετικά εξελισσόμενη συνάρτηση πράξεων-πεπρωμένου(7,2·3,9·πρβλ.2,7).

Klaus Koch,Οι Προφήτες,εκδ. Άρτος Ζωής