Μεφιστοφελής

 

Τι είναι λοιπόν αυτό που ωθεί τον άνθρωπο σε μια συμφωνία με τον Μεφιστοφελή; Τι είναι αυτό που τον σπρώχνει να πουλήσει τη ψυχή του για ένα πορτραίτο που θα γερνά αντί γι' αυτόν; Στην ερώτηση αν θα πουλούσαν την ψυχή τους στον διάβολο οι περισσότεροι άνθρωποι απαντούν σχεδόν αυτόματα όχι. Είτε λόγω θρησκευτικών καταβολών είτε εξαιτίας της λογικής τους, η οποία τους προειδοποιεί πως κάθε συμφωνία με ένα πνεύμα που ξέρει μόνο να ψεύδεται θα είναι εις βάρος τους, αρχικά τους κάνει να απορρίπτουν μια τέτοια πρόταση. Όμως στην πραγματικότητα, από τη στιγμή που ο άνθρωπος θα σκεφτεί καν μια τέτοια πιθανότητα έχει κάνει και το πρώτο βήμα να κλείσει μια τέτοιου είδους συμφωνία, όσο αποκρουστικό κι αν του φαίνεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο στην αρχή. Ο Μεφιστοφελής, σαν καλός έμπορος απλώνει την πραμάτεια του σιγά σιγά και προτείνει ανταλλάγματα που γνωρίζει πως δε θα συγκινήσουν τόσο πολύ τον άνθρωπο, θα τον βάλουν όμως σε σκέψεις. Και όσο οι σκέψεις αυτές πληθαίνουν τόσο και οι προτάσεις του δαίμονα γίνονται όλο και πιο ελκυστικές μέχρι που τελικά -και αφού ο θνητός ήδη πια έχει μπει στη λογική ότι πράγματι μπορεί να παζαρέψει διάφορα πράγματα με αντάλλαγμα την ψυχή του- ο Μεφιστοφελής του παρουσιάζει κλιμακωτά τα εμπορεύματά του ώσπου φτάνει σε εκείνο που θα πείσει τον άνθρωπο να συνάψει την ανίερη συμφωνία. Αυτό, το ακαταμάχητό μπορεί να έχει πολλές μορφές αναλόγως τον άνθρωπο: πλούτη, δόξα, εξουσία, έρωτας ή νεότητα είναι μερικές από αυτές. Και έτσι ο άνθρωπος ο οποίος αρχικά είναι κάθετα ενάντιος σε κάθε τέτοια συμφωνία, κι ενώ γνωρίζει πως πιθανότατα του έχει στηθεί κάποιου είδους παγίδα ή ότι το αντάλλαγμα που του ζητείται είναι πραγματικά φριχτό, τελικά υπογράφει με το αίμα του την συναλλαγή την οποία θα πληρώσει, μετανοημένος συνήθως με την ίδια την ψυχή του. Στην πραγματικότητα όμως έχει υπογράψει αυτή τη συμφωνία από την πρώτη πρώτη άρνησή του, αφού και μόνο που μπήκε στη διαδικασία να τη συζητήσει και να τη σκεφτεί έδωσε το κλειδί στον διάβολο ο οποίος από τούδε και στο εξής υφαίνει τον ιστό του...