https://ecozen.gr/2022/04/i-metanastefsi-tou-ploutou-tis-dysis/
Του Γιώργου Ατσαλάκη
Τα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα των επόμενων δεκαετιών είναι, η ταχεία αύξηση του πληθυσμού, η σπανιότητα των πόρων, η αναζωπύρωση των ιδεολογιών, η κλιματική αλλαγή, και η ταχύτητα εξέλιξης των νέων τεχνολογιών της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, με τα «Δεδομένα» να είναι το «πετρέλαιο» του μέλλοντος.
Επίσης ένα ακόμα πρόβλημα, είναι η μετατόπιση της οικονομικής δύναμης από την Δύση στην Ανατολή, με αποτέλεσμα χώρες, με αυταρχικά καθεστώτα, χωρίς δημοκρατικές αξίες να αποκτούν οικονομική και στρατιωτική ισχύ, απειλώντας την παγκόσμια σταθερότητα και ειρήνη.
Η πλούσια μέχρι τώρα Δύση (κυρίως οι ΗΠΑ και η Ε.Ε.) έχει τεράστια εμπορικά ελλείμματα με τις χώρες της Ασίας. Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται τα ετήσια εμπορικά ελλείμματα μόνο με την Κίνα τα προηγούμενα 11 έτη.
Τα τελευταία 11 έτη, η Ε.Ε. έχει απώλειες από το εμπορικό έλλειμμα μόνο με την Κίνα €1,8 τρις και οι ΗΠΑ €3,35 τρις, συνολικά πάνω από $5 τρις. Το έλλειμμα το 2021 ήταν 562,77 δις το υψηλότερο από ποτέ. Εάν τα επόμενα 10 έτη συνεχιστεί αυτό το έλλειμμα οι δυο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη ΗΠΑ και ΕΕ θα απολέσουν ακόμα αλλά 5 τρις.
Στις επόμενες 4 δεκαετίες ο πλούτος που θα «μεταναστεύσει» μόνο προς την Κίνα μέσω των εμπορικών ελλειμμάτων θα είναι περίπου $20 τρις!
Η Κίνα πρώτη σε ΑΕΠ το 2060
Στον πίνακα 2, παρουσιάζεται πως η «μετανάστευση» του πλούτου θα γιγαντώσει τις Ασιατικές χώρες. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ το 2060, το παγκόσμιο ΑΕΠ θα είναι $237 τρις (από 95 το 2021). Στον πίνακα παρουσιάζεται η κατάταξη των χωρών ανάλογα με το ονομαστικό ΑΕΠ του 2060 σε τρις $.
Η Κίνα θα είναι πρώτη με ΑΕΠ $62 τρις δηλαδή $45,2 τρις περισσότερα από σήμερα. Ως ποσοστό επί του παγκόσμιου ΑΕΠ θα ανέλθει από το 17,80% στο 26%.
Δεύτερη η Ινδία $42,2 τρις, δηλαδή $39,3 τρις περισσότερα από σήμερα. Ως ποσοστό επί του παγκόσμιου ΑΕΠ θα εξαπλασιαστεί από το 3,10% στο 18%. Οι ΗΠΑ με ΑΕΠ $36,5 και η ΕΕ $23 τρις, αθροιστικά δεν θα φθάσουν το ΑΕΠ της Κίνας.
Οι ΗΠΑ θα είναι τρίτη με ΑΕΠ $36,5 τρις δηλαδή $13,57 τρις περισσότερα από σήμερα. Ως ποσοστό επί του παγκόσμιου ΑΕΠ θα κατέλθει από το 24,20% στο 15,40%. Η ΕΕ θα είναι τέταρτη με ΑΕΠ $23 τρις δηλαδή $7,84 τρις περισσότερα από σήμερα. Ως ποσοστό επί του παγκόσμιου ΑΕΠ θα κατέλθει από το 19% στο 10%.
Μείωση του βιοτικού επιπέδου σε ΗΠΑ και Ευρώπη
Η «μετανάστευση» του πλούτου ισοδυναμεί με ισόποση μείωση του το βιοτικού επίπεδου των πολιτών των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Με την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών δυστυχώς δεν μπόρεσαν να αναπληρωθούν τα ελλείμματα.
Έτσι οι κυβερνήσεις καταφεύγουν στην εύκολη λύση: Δανείζονται χρήματα αυξάνοντας το Δημόσιο χρέος και προσφεύγουν, στην «ποσοτική χαλάρωση» ή την «εκτύπωση χρήματος» με μεγάλη συχνότητα κυρίως, τα τελευταία 15 χρόνια.
Και τα τρία μέτρα υπονομεύουν εκ των έσω τις οικονομίες και τους λαούς μακροπρόθεσμα. Δημιουργούν υπερχρέωση και πληθωρισμό όπου και τα δύο απειλούν την δημοκρατία και τις χώρες εκ των έσω. Όταν οι μάζες του λαού αντιληφθούν ότι μπορεί να ψηφίζουν κάποιον που να τυπώνει χρήμα και να λύνει κάθε πρόβλημα, τότε είναι πολύ επικίνδυνο διότι ροκανίζεται ο πολιτισμός που τόσο δύσκολα έχει επιτευχθεί.
Μετά από τόσα χρόνια ευημερίας κανείς δεν θέλει να χάσει ότι έχει καταφέρει. Με οποιαδήποτε απώλεια ο άνθρωποι αισθάνονται δυστυχισμένοι και έχουν πολύ θυμό.
Κινδυνεύουν οι δημοκρατίες;
Όπως είπε ο Πλάτωνας, τότε εμφανίζονται οι δημαγωγοί για να διεκδικήσουν την εξουσία και σβήνουν τις δημοκρατίες. Τον Χίτλερ τον έφερε στην εξουσία ο πληθωρισμός της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης όταν καταστράφηκαν οι αποταμιεύσεις της μεσαίας τάξης στη Γερμανία και επήλθε η Μεγάλη Ύφεση του 1929. Ως μέγας δημαγωγός έλαβε 40% των ψήφων και έγινε ένας δικτάτορας που ετοίμασε μεθοδικά τον παγκόσμιο πόλεμο. Η Γερμανία τότε ήταν ένα προηγμένο και πολιτισμένο έθνος.
Οπότε, όταν ένα κράτος αφήνει την οικονομία του να χειροτερεύει τόσο πολύ, αυτό που θα πάρει θα είναι μια κατάσταση τύπου Βαϊμάρης. Σήμερα η Αμερική και η Ευρώπη για να λύσουν τα προβλήματα αυξάνουν το δημόσιο χρέος και τυπώνουν χρήμα. Αρχικά, για κάποιο χρονικό διάστημα σε περιπτώσεις ύφεσης το κάνουν σωστά, αλλά με τα τελευταία χρόνια να επαναλαμβάνονται οι κρίσεις, η εκτύπωση χρήματος και ο δανεισμός, έχουν φτάσει σε σημείο υπερβολής.
Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος έφτασε τα $226 τρις μέχρι το τέλος του 2020, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με μόνο το 2020 να έχει αυξηθεί κατά 28 τρις. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που έχουμε μακροχρόνια, πλέον του κινδύνου των πυρηνικών όπλων.
Ο Ηράκλειτος πριν 2500 χρόνια είχε πει την περίφημη φράση «τα πάντα ρέουν» δηλαδή τα πάντα αλλάζουν. Εάν δεν αντιληφθούμε εγκαίρως τις απειλές και τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν από τις αλλαγές που έρχονται θα βρεθούμε προ σημαντικών εκπλήξεων που δεν μπορούμε να τις φανταστούμε.
Η Ελλάδα
Η χώρα μας σήμερα έχει ΑΕΠ περίπου $0,18 τρις. Η Τουρκία έχει τριπλάσιο ΑΕΠ από την Ελλάδα. Το 2060 η χώρα μας θα έχει ΑΕΠ $0,45 τρις και η Τουρκία 14 φορές μεγαλύτερο στα $7,1 τρις και θα είναι στην 6η θέση από πλευράς ΑΕΠ. Το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας θα δημιουργήσει ακόμα περισσότερα προβλήματα.
Απαιτούνται ειδικοί που θα σχεδιάσουν έξυπνες στρατηγικές που θα αυξήσουν των πληθυσμό, θα χαράξουν στρατηγικές για την άμεση αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών της 4ης βιομηχανικής επανάστασης ώστε να ισχυροποιηθεί η οικονομία και να δημιουργηθούν ισχυρές συμμαχίες με άλλα κράτη.
Η άμεση αξιοποίηση των ενεργειακών μας αποθεμάτων κοντά στην Κρήτη, με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος, θα δώσει δύναμη και οικονομική ανεξαρτησία στην χώρα. Επίσης θα συμβάλει στην λύση του προβλήματος ανεύρεσης εναλλακτικών πηγών ενέργειας της Ευρώπης. Το σημαντικότερο όμως είναι οι πολιτικοί να κρατήσουν τον λαό μας ενωμένο, γιατί μόνο ενωμένος μπορεί να μεγαλουργεί.
Ο Μεγάλος φιλόσοφος Αριστοτέλης είχε πει ότι «το σχεδιάζειν και το προωράν αποτελούν βασικά στοιχεία διαχωρισμού μεταξύ των ελεύθερων ανθρώπων και των φύσει δούλων», δηλαδή, όποιος δεν σχεδιάζει και δεν προβλέπει θα χάσει την ελευθερία του και θα υποδουλωθεί. Σήμερα όμως έχουμε την δυνατότητα να προβλέπουμε αρκετά μακριά. Αρκεί να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις εγκαίρως.
Η καινοτομία βασίζεται στην ελευθερία του ατόμου. Καινοτομίες συμβαίνουν όταν οι ιδέες μπορούν να συναντηθούν και να ταιριάξουν, όταν τα εγχειρήματα ενθαρρύνονται, όταν οι άνθρωποι και τα αγαθά μπορούν ελεύθερα να μετακινηθούν, όταν το χρήμα μπορεί γρήγορα να μετακινηθεί σε νέες καινοτομίες. Όταν εκείνοι που επενδύουν μπορούν να είναι σίγουροι ότι οι κόποι τους δεν θα κλαπούν από κάποια αυταρχική κυβέρνηση.
Η ανθρωπότητα πρέπει να βασιστεί στις καινοτομίες των ελεύθερων ανθρώπων και όχι στις καινοτομίες ανθρώπων που τους απαγορεύεται να μιλούν ελεύθερα. Είναι η ώρα η δύση να ξανασχεδιάσει τον τρόπο που παράγει και καινοτομεί πολύ πριν έλθει το 2060 ώστε να αποτρέψει την «μετανάστευση» του πλούτου της.
Γιώργος Ατσαλάκης
Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου