Είπε ο Κύριος: Κάποιος άνθρωπος ήταν πλούσιος, φορούσε πολυτελή ρούχα και το τραπέζι του κάθε μέρα ήταν λαμπρό. Κάποιος φτωχός όμως, που τον έλεγαν Λάζαρο, ήταν πεσμένος κοντά στην πόρτα του σπιτιού του πλουσίου, γεμάτος πληγές, και προσπαθούσε να χορτάσει από τα ψίχουλα που έπεφταν από το τραπέζι του πλουσίου. Έρχονταν και τα σκυλιά και του έγλειφαν τις πληγές. Κάποτε πέθανε ο φτωχός, και οι άγγελοι τον πήγαν κοντά στον Αβραάμ. Πέθανε κι ο πλούσιος και τον έθαψαν. Στον άδη που ήταν και βασανιζόταν, σήκωσε τα μάτια του και είδε από μακριά τον Αβραάμ και κοντά του τον Λάζαρο. Τότε φώναξε ο πλούσιος και είπε: «πατέρα μου Αβραάμ, σπλαχνίσου με και στείλε το Λάζαρο να βρέξει με νερό την άκρη του δάχτυλού του και να μου δροσίσει τη γλώσσα, γιατί υποφέρω μέσα σ’ αυτή τη φωτιά». Ο Αβραάμ όμως του απάντησε: «παιδί μου, θυμήσου ότι εσύ απόλαυσες την ευτυχία στη ζωή σου, όπως κι ο Λάζαρος τη δυστυχία. Τώρα λοιπόν αυτός χαίρεται εδώ, κι εσύ υποφέρεις. Κι εκτός απ’ όλα αυτά, υπάρχει ανάμεσά μας μεγάλο χάσμα, ώστε αυτοί που θέλουν να διαβούν από ‘δώ σ’ εσάς να μην μπορούν∙ ούτε οι από εκεί να περάσουν σ’ εμάς». Είπε πάλι ο πλούσιος: «τότε σε παρακαλώ, πατέρα, στείλε τον στο σπίτι του πατέρα μου, να προειδοποιήσει τους πέντε αδερφούς μου, ώστε να μην έρθουν κι εκείνοι σ’ αυτόν εδώ τον τόπο των βασάνων. Ο Αβραάμ του λέει: «έχουν τα λόγια του Μωυσή και των προφητών· ας υπακούσουν σ’ αυτά». «Όχι, πατέρα μου Αβραάμ», του λέει εκείνος, «δεν αρκεί∙ αλλά αν κάποιος από τους νεκρούς πάει σ’ αυτούς, θα μετανοήσουν». Του λέει τότε ο Αβραάμ: «αν δεν υπακούνε στα λόγια του Μωυσή και των προφητών, ακόμη κι αν αναστηθεί κάποιος από τους νεκρούς, δεν πρόκειται να πεισθούν».
Διαβάζω την παραπάνω παραβολή και διαβάζω και διάφορες ερμηνείες της. Είναι τελικά ο πλούτος κακός; Θα καούν όλοι οι πλούσιοι στη κόλαση; Θα πάνε όλοι οι φτωχοί απευθείας στον Παράδεισο; Πού σταματά η θεολογική ερμηνεία της παραπάνω παραβολής και πού ξεκινούν οι θεολογικές ακροβασίες για να έχουμε μια πιο βολική ερμηνεία των λόγων του Χριστού; Είναι η φτώχεια και η εξαθλίωση κάτι επιθυμητό, που θα πρέπει να κυνηγάμε, είναι ο πλούτος κάτι το απεχθές που πρέπει πάση θυσία να αποφεύγουμε; Και πώς η Εκκλησία αντιμετωπίζει το θέμα; Δεν έχει περιουσία η ίδια; Δε στηρίζεται σε δωρεές πλουσίων; Αποτελούν αυτά κάποιο είδος παραστρατήματος ή ακόμη και προδοσίας;
Η αλήθεια είναι ότι όλα τα παραπάνω και ισχύουν και δεν ισχύουν. Η φτώχεια για παράδειγμα είναι μια αξιοθαύμαστη άσκηση όταν είναι εθελούσια. Όταν επιλέγει ο χριστιανός να ζήσει φτωχικά, με λίγα μέσα. Όπως όλες οι πνευματικές ασκήσεις όμως δεν είναι όλα για όλους. Άλλος ζει φτωχικά απαρνούμενος τα υλικά αγαθά, άλλος βοηθά τους συνανθρώπους του, άλλος προσεύχεται θερμά και ο κάθε άνθρωπος ανάλογα με τα δώρα που του έχουν δοθεί από τον Θεό προσπαθεί να κερδίσει την σωτηρία του. Όταν όμως η φτώχεια επιβάλλεται από εξωτερικούς παράγοντες, από άδικους νόμους, από σκληρούς εργοδότες, από οργανωμένα συμφέροντα τότε όχι. Δεν είναι μια κατάσταση την οποία επιζητεί ο χριστιανός, δεν είναι μια κατάσταση την οποία επιθυμεί ο Κύριος. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος έλεγε πως οι κοινωνικές ανισότητες δεν είναι θέλημα Θεού. Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ελεύθερο. Με την Πτώση θρυμματίστηκε η ενότητα των ανθρώπων και η ισοτιμία τους, οι θρασύτεροι με τη βοήθεια του πολιτικού νόμου, τον οποίο κατέστησαν όργανο καταδυναστεύσεως, επιβλήθηκαν στους ασθενέστερους και έτσι οι άνθρωποι χωρίστηκαν σε πλούσιους και φτωχούς, ελεύθερους και δούλους και σε άλλες κατηγορίες. Εμείς όμως ως χριστιανοί οφείλουμε να αποβλέπουμε και αν τείνουμε στην αρχική ενότητα και όχι στην κατοπινή διαίρεση, στο νόμο του Θεού και όχι στο νόμο του ισχυρού.
Οπότε, οι πλούσιοι είναι κακοί; Όταν οι πλούσιοι φέρονται όπως αυτός της παραβολής, ναι, είναι κακοί. Όταν θεωρούν πως είναι ιδιοκτήτες του πλούτου και όχι διαχειριστές του, ναι είναι κακοί. Όταν ο μόνος σκοπός της ζωής τους είναι η αύξηση του πλούτου τους με κάθε τρόπο ναι, είναι κακοί. Όταν οδηγούν χώρες ολόκληρες σε πολέμους, ναι είναι κακοί. Γιατί μη νομίζει κανείς ότι υπάρχει αιτία πολέμου άλλη από την απόκτηση πλούτου. Μη νομίζετε ότι υπάρχει άλλη αιτία για τη φτώχεια στον κόσμο από την ιδιοποίηση του πλούτου από λίγους ανθρώπους. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η εναρκτήρια έκθεση του Φορολογικού Παρατηρητηρίου της ΕΕ, οι περίπου 3.000 δισεκατομμυριούχοι της υφηλίου κινούνται σήμερα στα «όρια της νομιμότητας» καθώς, αξιοποιώντας τα νομικά «παραθυράκια» και τις γνωστές εταιρείες-«κέλυφος», συνεχίζουν να μεταφέρουν τα εισοδήματά τους όπου τους συμφέρει, πληρώνοντας… ψίχουλα σε φόρους, συγκριτικά με τους υπόλοιπους φορολογούμενους. Δισεκατομμυριούχοι και πολυεθνικές απολαμβάνουν έτσι πραγματικό φορολογικό συντελεστή, ίσο μόλις με το 0%-5% του πλούτου τους. Τι διαφορά έχει η συμπεριφορά όλων αυτών από τη συμπεριφορά του πλούσιου της σημερινής παραβολής;
Και εδώ υπάρχει ένας ακόμα κίνδυνος ο οποίος ελλοχεύει. Οι φτωχοί του κόσμου να θεωρήσουν όλους τους πλούσιους εχθρούς τους και να παραδοθούν στο μίσος και το φθόνο. Και τότε να γίνουν το ίδιο άθλιοι με αυτούς που τους αδικούν. Ο Λάζαρος, δε μίσησε τον πλούσιο, δεν τον φθόνησε. Αυτός ο άνθρωπος, ακραίο παράδειγμα φτώχειας και εξαθλίωσης, δεν υπέκυψε στον πειρασμό του μίσους. Ζητούσε αυτά που χρειαζόταν για να ζήσει, τα οποία ο πλούσιος δεν ενδιαφέρθηκε να του τα δώσει αλλά σε καμία στιγμή δεν φθόνησε, δε μίσησε, δε σκέφτηκε να τα πάρει με τη βία. Γι' αυτό και κέρδισε τον παράδεισο. Το μίσος, η βία και η εκδίκηση ποτέ δε μπορούν να θεωρηθούν λύσεις. Μόνο παράγοντες που εντείνουν το πρόβλημα είναι.
Ο πλούτος και η φτώχεια είναι μαχαίρια δίκοπα. Με αυτά είτε κόβεις είτε κόβεσαι. Είτε τα χρησιμοποιείς σωστά για να κερδίσεις τη σωτηρία είτε τα αφήνεις να διαφθείρουν τη ψυχή σου και να σε οδηγήσουν στη κόλαση. Γιατί το σημαντικότερο τελικά - και αυτό είναι ένα ακόμα νόημα που κρύβεται μέσα σε αυτή την παραβολή - δεν είναι αν έχεις χρήματα ή όχι αλλά αν έχεις αγάπη. Αν θεωρείς ότι εσύ είσαι το κέντρο του κόσμου, τότε, πλούσιος ή φτωχός, δε θα καταλήξεις στην αγκάλη του Αβραάμ μαζί με τον Λάζαρο, αλλά μάλλον θα συνοδεύσεις τους συγγενείς του πλουσίου, που θα άλλαζαν τρόπο ζωής μόνο αν σηκωνόταν κάποιος από τους νεκρούς για να τους προειδοποιήσει, στο πυρ το αιώνιο, μαζί με τον ίδιο τον -παγερά αδιάφορο όσο ζούσε- πλούσιο, του οποίου ούτε το όνομα δεν αξίζει αναφοράς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου