Συγκοινωνούντα δοχεία του «νέου θαυμαστού κόσμου»

Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη από την Καθημερινή

ardin-rixi

Του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου από την Ρήξη φ. 137

«Όταν το να είσαι απολύτως μοντέρνος επιβληθεί με ειδικό νόμο και διακηρυχθεί από τον τύραννο, αυτό που θα φοβάται κάθε έντιμος σκλάβος, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι ότι μπορεί να κατηγορηθεί για παραδοσιοκρατία».
Γκυ Ντεμπόρ

Η πρόσφατη οικολογική καταστροφή στον Σαρωνικό σχεδόν συνέπεσε με την ψήφιση του νομοσχεδίου για τον αυτοπροσδιορισμό του φύλου, ορίζοντας συμβολικά και τη διασύνδεσή τους.
Θα λέγαμε ότι η κυριαρχίαεπιμονή του νεωτερικού ανθρώπου να τιθασεύσει και να κυριαρχήσει επί της φύσης, φθάνοντας έως την οικολογική εξαφάνιση, συναντά την «υπερεκμετάλλευση» των οντολογικών χαρακτηριστικών του, με αναπόφευκτη κατάληξη την «καταστροφή» του ίδιου του ανθρώπου.
Ο νεωτερικός καπιταλιστικός άνθρωπος διαχωρίστηκε από τη Φύση και συνακόλουθα από τη δική του φύση. Ο μεσσιανισμός της τεχνολογικής ύβρεως, αχθοφόρος του οικολογικού αδιεξόδου, διαμορφώνει και το αλλοτριωμένο άτομο, που απελπισμένα παλεύει να ξαναγίνει άνθρωπος, αναζητώντας κοινωνική ταυτότητα, οδηγούμενος όμως, τελικά, στην άρνηση του ίδιου του εαυτού του.
Ο κόσμος αλλάζει πολιτισμό, καθώς χάνονται στη χοάνη της ιστορίας τα προηγούμενα πολιτισμικά παραδείγματα. Στο σημείο μηδέν κυριαρχούν ο φόβος, η σύγχυση, η εγκατάλειψη, η οριακή συμπεριφορά. Η απώλεια και η ανάγκη κοινότητας και ταυτότητας, τις οποίες λεηλάτησε ο υπερμοντέρνος καπιταλισμός, αντανακλούνται στην ανάγκη του ατόμου να δομήσει τον εαυτό του και την κοινωνία που ανήκει. Τι άλλο, αλήθεια, είναι και οι φανταχτερές parades, παρά η ανάγκη του μετανεωτερικού ανθρώπου να δείξει, αστραφτερά και έντονα, τον ελάχιστο εαυτό του, τον οποίο συνθλίβει ο σύγχρονος πολιτισμός μιας αφόρητης επιβίωσης;

Τι άλλο υποδηλώνει με λανθάνοντα τρόπο η ανάγκη αυτοπροσδιορισμού του κοινωνικού φύλου, παρά την εναγώνια κραυγή του μοναχικού ανθρώπου ότι έχασε το υπαρξιακό του κέντρο, τη συνεκτική κοινότητα και εντέλει την κοινωνία; Μπροστά σ’ αυτό το αδιέξοδο, στο μόνο που του απομένει να κυριαρχήσει για να οικοδομήσει μια φαντασιακή κοινωνία, είναι το σώμα του. Και καθώς το πλαίσιο είναι ο φετιχιστικός καπιταλισμός, το σώμα-αντικείμενο είναι ελεύθερο να οριστεί, να αλλάξει ή να μηδενιστεί, ανάλογα με το «δικαίωμα» του κατόχου του, ως άρθρο ενός νόμου ή μιας νομικής ιδιωτικής σύμβασης. Είναι το εργαλείο που, με την «αλλαγή χρήσης» του, θα ανακουφίσει τον άνθρωπο από το βασίλειο ενός «πολιτισμού ως δυστυχία». Το αλλοτριωτικό αυτό πνεύμα μοιάζει να διαποτίζει όλους τους μονολόγους και τα κινήματα γύρω από το επίμαχο νομοσχέδιο.
Η δυσφορία που βιώνει ο άνθρωπος, που οργανολογικοί ή βιολογικοί παράγοντες προσδιόρισαν με τέτοιο τρόπο το φύλο του, ώστε να αναζητά τη λύτρωση για να νιώσει ενότητα και ψυχική ασφάλεια, είναι απόλυτα σεβαστές. Η ενσυναίσθηση και η ανθρωπιά μας είναι ο μόνος ορίζοντας. Η ψυχοθεραπεία, η αποδοχή, η φιλία, η δημοκρατική κοινότητα είναι δρόμοι που οδηγούν στη συμφιλίωση με τον εαυτό και στην ενσωμάτωση.
Το ζήτημα περιπλέκεται όταν το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα (και το νεο-πολιτισμικό ανάλογό του, βεβαίως) μοιάζει να προκρίνει την κυριαρχία του μέσα από τη δημιουργία μια ψευδοδημόσιας σφαίρας, όπου όλα τα κοινωνικά ζητήματα ανάγονται σε γενετικούς και βιολογικούς παράγοντες που επιδέχονται τεχνικές διορθώσεις και κοινωνικές βελτιώσεις, με μεθόδους και τεχνικές που το ίδιο βέβαια εμπορεύεται. Έτσι το ανθρωπιστικό-νομικό κίνημα της διαφορετικότητας (από τον Ομπάμα μέχρι τους νεοφιλελεύθερους ψευδοεξουσιαστές Κολωνακίου και Εξαρχείων) εξαφανίζει τη διαφορετικότητα, για χάρη μιας μαζικής πανσημίας υποκειμένων, ενώ στην ουσία εγκαθιστά ένα σύστημα βιοπολιτικής εξουσίας, μέσω μιας αστυνομικού τύπου βιοηθικής.
Ο άνθρωπος είναι σαφώς ένα βιοψυχοκοινωνικό πλάσμα, στο οποίο η ισορροπία και η σύνθεση αποτελεί τη μακραίωνη πάλη της οντολογίας του. Η αναγωγή του ατομικού στο πολιτικό-κοινωνικό μέσω νομικών δικαιωμάτων και όχι εντέλει μέσω Δικαίου και Δημοκρατίας, ενισχύει τη διαχείριση περιπτώσεων, ενώ συνδέεται με την πλανητική επιβολή της βιοτεχνολογίας και των μεταλλαγμένων τροφίμων, τη νέα εμπορευματική «επιλογή των ειδών», τη νέα βιοπολιτική της κυριαρχίας (ένα ευρύτατο θέμα που δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε λίγες σειρές).
Οι διαφορετικοί συνάνθρωποί μας είναι δίπλα μας και κοντά μας, μια συλλογική προσπάθεια εθνικής ανεξαρτησίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και ελευθερίας θα μπορούσε να είναι και το δικό τους πρόταγμα. Έτσι ώστε η σύνθεση ατομικότητας και κοινότητας, η φροντίδα και η προστασία του κάθε ανθρώπου, να εμποτίσει και πάλι την ουσιαστική δημοκρατία.