Μεγάλου Βασιλείου

Πολλά θα μπορούσε να γράψει και να πει κανείς για τον Μεγάλο Βασίλειο, τον ουρανοφάντορα. Για τη ρητορική του δεινότητα, την ευρεία μόρφωση, την πίστη, την ασκητικότητα, την αντιμετώπιση των αιρέσεων, τις πνευματικές και θεολογικές αναλύσεις του, το συγγραφικό του έργο. Θα ήθελα όμως να σταθώ στο πρακτικό κόμματι που απορρέει από όλα αυτά: Στο κοινωνικό του έργο.

Ίδρυσε την περίφημη «Βασιλειάδα», ένα τεράστιο συγκρότημα ευποιΐας, το οποίο περιλάμβανε νοσοκομείο, ορφανοτροφείο, πτωχοκομείο, επαγγελματικές σχολές, κλπ. Μέσα σε αυτό έβρισκαν καταφύγιο και βοήθεια χιλιάδες άνθρωποι, ανεξάρτητα αν ήταν ή όχι Χριστιανοί. Πλήθος εθελοντών προσέφεραν τις υπηρεσίες τους και ανάμεσά τους ο άγιος Επίσκοπος Βασίλειος, εργαζόταν ως ιατρός.

Και δε σταμάτησε εκεί. Στο ανώδυνο κομμάτι του κοινωνικού έργου. Δεν υποστήριξε απλά τους αδύναμους αλλά όποτε χρειάστηκε τους υπερασπίστηκε σθεναρά.  Κάποτε, ο αυτοκράτορας Ουάλης, που υποστήριζε τους Αρειανούς, του έστειλε τον επίτροπό του Μόδεστο και αυτός πήγε να εισπράξει φόρους με άγριες διαθέσεις. Οι κάτοικοι φοβήθηκαν και ζήτησαν την προστασία του επισκόπου τους. Αυτός τους είπε να συγκεντρώσουν ό,τι πολύτιμα αντικείμενα είχαν για να τα προσφέρουν στον έπαρχο. Ο άγιος, όμως, δε φοβήθηκε τον έπαρχο και του είπε πως είναι εγκληματικό να ζητά φόρους από φτωχούς ανθρώπους. Ο αυτοκρατορικός απεσταλμένος τον φοβέρισε με δήμευση της περιουσίας του, εξορία και μαρτυρικό θάνατο. Ατάραχος, ο Βασίλειος απάντησε:

- «Λίγα τριμμένα ρούχα και κάμποσα βιβλία αποτελούν όλη μου την περιουσία· επομένως δεν φοβάμαι τη δήμευση. Την εξορία δεν τη λογαριάζω, γιατί σ’ αυτόν τον κόσμο είμαι παρεπίδημος. Ούτε τα μαρτύρια φοβούμαι, γιατί τον θάνατο θεωρώ ως ευεργέτη, επειδή θα με οδηγήσει πιο γρήγορα στον Θεό.»

- «Κανένας άλλος επίσκοπος δεν μου μίλησε έτσι», είπε θυμωμένος ο Μόδεστος.

- «Δεν θα μίλησες ποτέ με πραγματικό επίσκοπο», του ανταπάντησε ο Βασίλειος. 

Ο Μόδεστος, θαυμάζοντας τον Μ. Βασίλειο έφυγε τελικά χωρίς να πάρει τίποτα. 

Επειδή η επιστροφή των αντικειμένων στους κατόχους τους ήταν πρακτικά αδύνατη, με συμβουλή του αγίου ζυμώθηκαν πλακούντια (μικρές πίτες) και μέσα σ’ αυτούς τοποθετήθηκε από ένα πολύτιμο αντικείμενο. Έγινε η διανομή και, σαν από θαύμα, έτυχε στον καθένα ό,τι είχε δώσει. Και από εκεί κρατά και το έθιμο της βασιλόπιτας. 

Ο Μέγας Βασίλειος ήταν πραγματικός επίσκοπος και πραγματικός ιερέας. Δεν έτρεχε πίσω από τους ισχυρούς αξιωματούχος και τους ευκατάστατους ανθρώπους της υψηλής κοινωνίας. Είχε πρώτα στο μυαλό του τον φτωχό λαό. Η συμπεριφορά του σήμερα μας ξενίζει και αυτό είναι κομμάτι της παρακμής που χτυπά και την Εκκλησία, και τους κληρικούς και τους λαϊκούς μια και οι τελευταίοι δεν υπολείπονται σε προσωπολατρεία και θαυμασμό του πλούτου. Ο Μέγας Βασίλειος όμως στέκει εκεί ως παράδειγμα για όλους μας. Αν ζητάμε τη νέα χρονιά να ξεφύγουμε από το τέλμα στο οποίο έχουμε περιπέσει, ορίστε ο τρόπος. Η ζωή του Μεγάλου Βασιλείου ας γίνει το φωτεινό παράδειγμα που θα ακολουθήσουμε. Καλή χρονιά.