Η Ανθρώπινη σεξουαλικότητα σήμερα

 

https://www.enoriako.info/index.php/diafora/1471-i-anthropini-seksoualikotita-simera

Εποικοδομητική συμβολή σε μια συζήτηση

στην οποία υπάρχει πολλή σύγχυση και πολλή αγωνία

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές,

Οι σαράντα ημέρες της Σαρακοστής θυμίζουν τις σαράντα ημέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Στην ιστορία της σωτηρίας, οι περίοδοι των σαράντα ημερών σηματοδοτούν τα στάδια του έργου της λύτρωσης του Θεού, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η πρώτη τέτοια παρέμβαση έλαβε χώρα στις ημέρες του Νώε. Αφού είδε την καταστροφή που προκάλεσε ο άνθρωπος (Γέν. 6.5), ο Κύριος υπέβαλε τη γη σε ένα καθάρσιο βάπτισμα. «Έπεσε βροχή στη γη σαράντα ημέρες και σαράντα νύχτες» (Γεν. 7.12). Το αποτέλεσμα ήταν μια νέα αρχή.

Όταν ο Νώε και οι συγγενείς του επέστρεψαν σε έναν κόσμο καθαρισμένο, ο Θεός έκανε την πρώτη του διαθήκη με κάθε άνθρωπο. Υποσχέθηκε ότι μια πλημμύρα δεν θα κατέστρεφε ποτέ ξανά τη γη. Από την ανθρωπότητα ζήτησε δικαιοσύνη: Να σέβεται τον Θεό, να οικοδομεί ειρήνη, να είναι καρποφόρα σε αρετές. Καλούμαστε να ζήσουμε ευλογημένα στη γη, να βρούμε χαρά ο ένας στον άλλον. Οι δυνατότητές μας είναι θαυμάσιες, αρκεί να θυμόμαστε ποιοι είμαστε: «διότι ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο κατ' εικόνα του» (Γέν. 9.6). Καλούμαστε να υλοποιήσουμε αυτή την εικόνα με τις επιλογές ζωής που κάνουμε. Για να επικυρώσει τη διαθήκη του, ο Θεός έθεσε ένα σημάδι στον ουρανό: «Τοποθέτησα το τόξο μου στη νεφέλη, θα είναι σημάδι της διαθήκης μεταξύ εμού και της γης. Όταν το τόξο θα είναι στα σύννεφα, θα το κοιτάξω και θα θυμηθώ την αιώνια διαθήκη μεταξύ του Θεού και κάθε ζωντανού πλάσματος από κάθε σάρκα που βρίσκεται πάνω στη γη» (Γεν. 9.13, 16).

Αυτό το σημείο της διαθήκης, το ουράνιο τόξο, διεκδικείται στην εποχή μας ως σύμβολο ενός κινήματος που είναι ταυτόχρονα πολιτικό και πολιτισμικό. Αναγνωρίζουμε ό,τι ευγενές υπάρχει στις φιλοδοξίες αυτού του κινήματος. Στο βαθμό που αυτές μιλούν για την αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπινων όντων και για τη λαχτάρα τους να φαίνονται, τις συμμεριζόμαστε. Η Εκκλησία καταδικάζει τις άδικες διακρίσεις κάθε είδους, επίσης με βάση το φύλο ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Δηλώνουμε, ωστόσο, τη διαφωνία μας όταν το κίνημα προβάλλει μια αντίληψη της ανθρώπινης φύσης που αφαιρεί από την ενσώματη ακεραιότητα της προσωπικότητας, σαν το φυσικό φύλο να ήταν τυχαίο. Και διαμαρτυρόμαστε όταν μια τέτοια άποψη επιβάλλεται στα παιδιά σαν να μην είναι μια τολμηρή υπόθεση αλλά μια αποδεδειγμένη αλήθεια, που επιβάλλεται στους ανηλίκους ως ένα βαρύ φορτίο αυτοδιάθεσης για το οποίο δεν είναι έτοιμοι. Είναι περίεργο: η κοινωνία μας που έχει έντονη συνείδηση του σώματος στην πραγματικότητα παίρνει το σώμα ελαφρά, αρνούμενη να το δει ως σημαντικό της ταυτότητας, υποθέτοντας ότι η μόνη αυτογνωσία που έχει σημασία είναι αυτή που παράγεται από την υποκειμενική αυτοαντίληψη, καθώς κατασκευάζουμε τους εαυτούς μας κατ' εικόνα μας.

Όταν δηλώνουμε ότι ο Θεός μας δημιούργησε κατ' εικόνα του, η εικόνα δεν αναφέρεται μόνο στην ψυχή. Είναι μυστηριωδώς τοποθετημένη και στο σώμα. Για εμάς τους χριστιανούς το σώμα είναι εγγενές αναπόσπαστο τμήμα στην προσωπικότητα. Πιστεύουμε στην ανάσταση του σώματος. Φυσικά, «όλοι θα μεταβληθούμε» (Α΄ Κορ. 15.51). Το πώς θα είναι το σώμα μας στην αιωνιότητα δεν μπορούμε ακόμη να το φανταστούμε. Πιστεύουμε όμως με βάση τη βιβλική διδαχή, που εκφράζεται στην παράδοση, ότι η ενότητα του νου, της ψυχής και του σώματος είναι φτιαγμένη για να διαρκεί για πάντα. Στην αιωνιότητα θα είμαστε αναγνωρίσιμοι ως αυτό που είμαστε τώρα, αλλά θα έχουν επιλυθεί οι συγκρούσεις που τώρα εξακολουθούν να εμποδίζουν την αρμονική εκδίπλωση του αληθινού μας εαυτού.

«Με τη χάρη του Θεού είμαι αυτό που είμαι» (Α΄ Κορ. 15.10). Ο Άγιος Παύλος έπρεπε να παλέψει με τον εαυτό του για να κάνει αυτή τη δήλωση με πίστη. Έτσι, αρκετά συχνά, πρέπει να το κάνουμε κι εμείς. Έχουμε συνείδηση όλων όσων δεν είμαστε· εστιάζουμε σε δώρα που δεν λάβαμε, σε στοργή ή επιβεβαίωση που λείπουν από τη ζωή μας. Αυτά τα πράγματα μας στεναχωρούν. Θέλουμε να τα αναπληρώσουμε. Μερικές φορές αυτό είναι λογικό. Συχνά είναι μάταιο. Το ταξίδι προς την αυτοαποδοχή περνάει μέσα από την ενασχόληση με αυτό που είναι πραγματικό. Η πραγματικότητα της ζωής μας, αγκαλιάζει τις αντιφάσεις και τις πληγές μας. Η Βίβλος και οι ζωές των αγίων δείχνουν ότι οι πληγές μας μπορούν, με τη Χάρη, να γίνουν πηγές θεραπείας για εμάς και τους άλλους.

Η εικόνα του Θεού στην ανθρώπινη φύση εκδηλώνεται με τη συμπληρωματικότητα του αρσενικού και του θηλυκού. Ο άνδρας και η γυναίκα δημιουργήθηκαν ο ένας για τον άλλον: η εντολή να "καρποφορείτε" εν αγάπη εξαρτάται από αυτή την αμοιβαιότητα, που καθαγιάζεται στη γαμήλια ένωση. Στη Γραφή, ο γάμος του άνδρα και της γυναίκας γίνεται εικόνα της κοινωνίας του Θεού με την ανθρωπότητα, που θα τελειοποιηθεί στη γαμήλια γιορτή του Αρνίου στο τέλος της ιστορίας (Αποκ. 19.6 κ.ε.). Αυτό δεν σημαίνει ότι μια τέτοια ένωση, για εμάς, είναι εύκολη ή ανώδυνη. Για κάποιους φαίνεται αδύνατη επιλογή. Πιο στενά, η ενσωμάτωση μέσα μας των αρσενικών και θηλυκών χαρακτηριστικών μπορεί να είναι δύσκολη. Η Εκκλησία το αναγνωρίζει αυτό. Επιθυμεί να αγκαλιάσει και να παρηγορήσει όλους όσους βιώνουν δυσκολίες.

Ως επίσκοποί σας το τονίζουμε αυτό: είμαστε εδώ για όλους, για να συνοδεύσουμε όλους. Η λαχτάρα για αγάπη και η αναζήτηση της σεξουαλικής ολότητας αγγίζουν στενά τα ανθρώπινα όντα. Σε αυτόν τον τομέα είμαστε ευάλωτοι. Απαιτείται υπομονή στην πορεία προς την πληρότητα και χαρά σε κάθε βήμα προς τα εμπρός. Ένα κβαντικό άλμα γίνεται, για παράδειγμα, κατά την πρόοδο από την ασυδοσία στην πίστη, είτε η πιστή σχέση ανταποκρίνεται πλήρως στην αντικειμενική τάξη μιας γαμήλιας ένωσης που έχει ευλογηθεί μυστηριακά είτε όχι. Κάθε αναζήτηση για ακεραιότητα είναι άξια σεβασμού, άξια ενθάρρυνσης. Η ανάπτυξη της σοφίας και της αρετής είναι οργανική. Συμβαίνει σταδιακά. Ταυτόχρονα η ανάπτυξη, για να είναι καρποφόρα, πρέπει να προχωρεί προς έναν στόχο. Η αποστολή και το καθήκον μας ως επισκόπων είναι να δείξουμε και να διδάξουμε προς την ειρηνική, ζωογόνο πορεία των εντολών του Χριστού, που είναι στενή στην αρχή, αλλά διευρύνεται όσο προχωρούμε. Θα σας απογοητεύαμε αν προσφέραμε λιγότερα· δεν χειροτονηθήκαμε για να κηρύττουμε μικρές δικές μας αντιλήψεις.

Στη φιλόξενη κοινωνία της Εκκλησίας, υπάρχει χώρος για όλους. Η Εκκλησία, λέει ένα αρχαίο κείμενο, είναι «το έλεος του Θεού που κατεβαίνει στην ανθρωπότητα». Αυτό το έλεος δεν αποκλείει κανέναν. Αλλά θέτει ένα υψηλό ιδεώδες. Το ιδεώδες διατυπώνεται στις εντολές, οι οποίες μας βοηθούν να ξεφύγουμε από τις πολύ στενές αντιλήψεις για τον εαυτό μας. Καλούμαστε να γίνουμε νέες γυναίκες και νέοι άνδρες. Σε όλους μας υπάρχουν στοιχεία χάους που πρέπει να τακτοποιηθούν. Η μυστηριακή κοινωνία προϋποθέτει τη συνεκτικά βιωμένη συναίνεση στους όρους της διαθήκης που σφραγίστηκε με το αίμα του Χριστού. Μπορεί να συμβεί περιοδικά οι περιστάσεις να "εμποδίζουν" έναν χριστιανό, για κάποιο χρονικό διάστημα, να λάβει τα Μυστήρια. Δεν παύει όμως να είναι μέλος της Εκκλησίας. Η εμπειρία της εσωτερικής εξορίας που αγκαλιάζεται από την πίστη μπορεί να οδηγήσει σε μια βαθύτερη αίσθηση του ανήκειν. Οι "εξόριστοι" συχνά αποδεικνύονται έτσι στην Αγία Γραφή. Ο καθένας από εμάς έχει να κάνει ένα ταξίδι εξόδου, αλλά δεν το περπατάει μόνος του.

Σε περιόδους δοκιμασίας, επίσης, το σημάδι της πρώτης διαθήκης του Θεού μας περιβάλλει. Μας καλεί να αναζητήσουμε το νόημα της ύπαρξής μας, όχι σε θραύσματα του φωτός του ουράνιου τόξου, αλλά στη θεία πηγή του πλήρους, πανέμορφου φάσματος, το οποίο είναι από τον Θεό και μας καλεί να γίνουμε θεόμορφοι. Ως μαθητές του Χριστού, οι οποίοι είναι η Εικόνα του Θεού (Κολ. 1.15), δεν μπορούμε να αναγάγουμε το σημείο του ουράνιου τόξου σε κάτι λιγότερο από τη ζωογόνο συμφωνία μεταξύ του Δημιουργού και της δημιουργίας. Ο Θεός μας έχει χαρίσει «μεγάλες και πολύτιμες υποσχέσεις, ώστε μέσω αυτών [να] έχουμε μερίδιο στη θεία φύση» (Β΄ Πέτρ. 1.4). Η εικόνα του Θεού που έχει αποτυπωθεί στην ύπαρξή μας καλεί για αγιασμό εν Χριστώ. Οποιαδήποτε περιγραφή της ανθρώπινης επιθυμίας που θέτει τον πήχη χαμηλότερα από αυτό είναι ανεπαρκής από χριστιανική άποψη.

Στην εποχή μας, οι αντιλήψεις για το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, άρα και σεξουαλικό ον, βρίσκονται σε εξέλιξη. Αυτό που θεωρείται δεδομένο σήμερα μπορεί να απορριφθεί αύριο. Όποιος ποντάρει πολλά σε περαστικές θεωρίες κινδυνεύει να πληγωθεί τρομερά. Χρειαζόμαστε βαθιές ρίζες. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να οικειοποιηθούμε τις θεμελιώδεις αρχές της χριστιανικής ανθρωπολογίας και παράλληλα να προσεγγίσουμε φιλικά, με σεβασμό, όσους αισθάνονται αποξενωμένοι από αυτές. Οφείλουμε στον Κύριο, στους εαυτούς μας και στον κόσμο μας, να δώσουμε λόγο για το τι πιστεύουμε και γιατί το θεωρούμε αληθινό.

Πολλοί βρίσκονται σε αμηχανία από την παραδοσιακή χριστιανική διδασκαλία για τη σεξουαλικότητα. Σε αυτούς προσφέρουμε μια φιλική συμβουλή. Πρώτον: προσπαθήστε να εξοικειωθείτε με το κάλεσμα και την υπόσχεση του Χριστού, να τον γνωρίσετε καλύτερα μέσα από τις Γραφές και την προσευχή, μέσα από τη λειτουργία και τη μελέτη της πλήρους διδασκαλίας της Εκκλησίας, όχι μόνο από αποσπάσματα εδώ και εκεί. Πάρτε μέρος στη ζωή της Εκκλησίας. Ο ορίζοντας των ερωτημάτων με τα οποία ξεκινάτε θα διευρυνθεί με αυτόν τον τρόπο, όπως και το μυαλό και η καρδιά σας. Δεύτερον, εξετάστε τους περιορισμούς ενός καθαρά κοσμικού λόγου για τη σεξουαλικότητα. Πρέπει να εμπλουτιστεί. Χρειαζόμαστε κατάλληλους όρους για να μιλήσουμε γι' αυτά τα σημαντικά πράγματα. Θα έχουμε πολύτιμη συμβολή αν ανακτήσουμε τη μυστηριακή φύση της σεξουαλικότητας στο σχέδιο του Θεού, την ομορφιά της χριστιανικής αγνότητας και τη χαρά της φιλίας, η οποία μας επιτρέπει να δούμε ότι μεγάλη, απελευθερωτική οικειότητα μπορεί να βρεθεί και σε μη σεξουαλικές σχέσεις.

Το νόημα της διδασκαλίας της Εκκλησίας δεν είναι να περιορίσει την αγάπη αλλά να την καταστήσει δυνατή. Στο τέλος του προλόγου της, η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας του 1992 επαναλαμβάνει ένα απόσπασμα από τη Ρωμαϊκή Κατήχηση του 1566: «Όλο το ενδιαφέρον της διδασκαλίας και της κατήχησής της πρέπει να κατευθύνεται στην αγάπη που δεν τελειώνει ποτέ. Είτε προτείνεται κάτι για την πίστη, την ελπίδα ή την πράξη, η αγάπη του Κυρίου μας πρέπει πάντοτε να γίνεται προσιτή, ώστε ο καθένας να μπορεί να δει ότι όλα τα έργα της τέλειας χριστιανικής αρετής πηγάζουν από την αγάπη και δεν έχουν άλλο στόχο από το να φτάσουν στην αγάπη». Με αυτή την αγάπη δημιουργήθηκε ο κόσμος, διαμορφώθηκε η φύση μας. Αυτή η αγάπη φανερώθηκε στο παράδειγμα, στη διδασκαλία, στο σωτήριο πάθος και στο θάνατο του Χριστού. Δικαιώνεται στην ένδοξη Ανάστασή Του, την οποία θα γιορτάσουμε με χαρά κατά τη διάρκεια των πενήντα ημερών του Πάσχα. Είθε η Καθολική μας κοινότητα, τόσο πολύπλευρη και πολύχρωμη, να μαρτυρήσει αυτή την αγάπη με αλήθεια.

Οι Καθολικοί Επίσκοποι

της Σκανδιναβίας και της Ισλανδίας