Τρίτη 16 Αυγούστου 2022

Σε αναζήτηση ενός εγκωμίου για τη μωρία...

 


Το 1511, ναι το 1511, ο καθολικός ιερέας, φιλόσοφος και δάσκαλος, ο Ολλανδός Έρασμος, δημοσίευσε ένα σύγγραμμά του, που έμελλε να προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις στη φιλοσοφία, τη θεολογία και άλλους τομείς της ευρωπαϊκής σκέψης της εποχής. Το σύγγραμμα αυτό είχε τον τίτλο "μωρίας εγκώμιον" και ήταν γραμμένο με εξαιρετικό καυστικό χιούμορ. Ο συγγραφέας προσωποποιώντας τη μωρία, την τρέλα δηλαδή, και μιλώντας εξ ονόματός της, περνούσε γενεές δεκατέσσερις όλη τη πνευματική ελίτ της εποχής του. Φιλοσόφους, καθηγητές, κληρικούς, μοναχούς, θεολόγους, ευγενείς κλπ. Δεν άφηνε κανέναν παραπονούμενο. 

Φυσικά ως κληρικός και ως άνθρωπος εκείνης της εποχής, αφιέρωσε μεγάλο μέρος στους θεολόγους και τις παλαβές αναλύσεις επί αναλύσεων και τις γελοίες λεπτολογίες με τις οποίες καταπιάνονταν τα μεγάλα μυαλά εκείνης της εποχής. Το έργο αυτό δεν έτυχε ιδιαίτερα ευνοϊκής υποδοχής εκείνη την εποχή, λογικό αφού ούτε σήμερα η σάτιρα γίνεται αποδεκτή από τους...σατιριζόμενους, μια και μόνο ένα άλλο μεγάλο μυαλό εκείνης της εποχής, ο Θωμάς Μορ, κατάλαβε τι στο καλό ήθελε πραγματικά να πει ο Ολλανδός διανοούμενος.

Σκέφτομαι καμιά φορά, πως είμαστε άτυχοι εμείς οι Ορθόδοξοι που δεν ευτυχήσαμε να έχουμε μια τέτοια τολμηρή θεολογική πένα. Έναν άνθρωπο, ο οποίος θα είχε και τις γνώσεις και την τόλμη αλλά κυρίως το χιούμορ ώστε να προσεγγίσει τα θεολογικά μας χάλια, κλήρου και λαού, παλαιότερα αλλά και τώρα. Βέβαια την εποχή που στη Δύση γράφονταν τέτοια έργα, εμείς εδώ κοιτούσαμε πως να επιβιώσουμε από τη "συγκατοίκηση", με τους Τούρκους. Αλλά και μετά την απελευθέρωση και μέχρι σήμερα, τέτοια πένα δε βρέθηκε δυστυχώς. Όχι πως έλειψαν κριτικές ματιές στο θεολογικό μας πανηγύρι αλλά και λίγες ήταν και δεν είχαν αυτό το ποιοτικό χιούμορ. Δίνω βάση στο τελευταίο, διότι με μια χιουμοριστική γραφή μπορείς να περάσεις πολύ περισσότερα μηνύματα και με πιο κατανοητό τρόπο απ' ότι με μια βαθιά θεολογική ανάλυση η οποία συνήθως κάνει τον αναγνώστη να βαριέται, τα βλέφαρα να βαραίνουν, τα μάτια να κλείνουν και τελικά το βιβλίο να πέφτει στο κεφάλι ενός ανυποψίαστου σκύλου ή μιας αφηρημένης γάτας, που πιθανόν αν κοιμούνται αθώα και ανέμελα στα πόδια του δύσμοιρου ανθρώπου που επιχείρησε να διαβάσει ένα τόσο βαρετό πόνημα.

Εν κατακλείδι, για να κλείσω ετούτο το παραλήρημα, θα είχε πολύ ενδιαφέρον να ζούσε και να ήταν Ορθόδοξος ο Έρασμος σήμερα και να έγραφε ένα "Μωρίας Εγκώμιον" για τα όσα διαδραματίζονται στην ελληνική και όχι μόνο θεολογική σκέψη, σε όλες αυτές τις ανυπέρβλητες παλαβομάρες που ακούγονται δεξιά και αριστερά για ιούς, εμβόλια, εθνικούς θησαυρούς που κάπου βρίσκονται και περιμένουν να διανεμηθούν στους κατοίκους αυτής εδώ της βαλκανικής γωνιάς, και άλλα πολλά τα οποία έχουν τόση σχέση με τον Χριστό και την Εκκλησία, όσο και η ομάδα ποδοσφαίρου της Μίλαν με ένα ταψί κολοκυθόπιτα φτιαγμένη από κάποια γιαγιά σε ένα ορεινό χωριό της ελληνικής επικράτειας. 

Δυστυχώς τέτοιου είδος θεολόγος δεν έχει βρεθεί ακόμα και συνεχίζουμε τη πορεία μας ανάμεσα σε πίστη, μάγια, ξόρκια, ευσεβισμό και απολυτότητες.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως

  Φτάσαμε λοιπόν μια ανάσα από τα Χριστούγεννα. Όλοι ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε είτε πιο πνευματικά είτε πιο κοσμικά ανάλογα με το τι πιστ...