Πριν από περίπου 1.500 χρόνια, οι Μάγια κατασκεύασαν μια τεράστια πυραμίδα από βράχο που είχε εκτοξευθεί από ένα ηφαίστειο, σε μια έκρηξη που ήταν τόσο ισχυρή που πάγωσε τον πλανήτη, ανακάλυψαν πρόσφατα οι επιστήμονες.
Γύρω στο 539 μ.Χ., στο σημερινό Σαν Αντρές του Ελ Σαλβαδόρ, η καλντέρα Ιλοπάνγκο εξερράγη στο μεγαλύτερο ηφαιστειακό γεγονός στην Κεντρική Αμερική τα τελευταία 10.000 χρόνια. Γνωστό ως η έκρηξη Tierra Blanca Joven (TBJ), το ηφαίστειο παρήγαγε ροές λάβας που εκτείνονταν για δεκάδες χιλιόμετρα και έβγαλε τόση τέφρα στην ατμόσφαιρα πάνω από την Κεντρική Αμερική, που το κλίμα ψύχθηκε σε όλο το Βόρειο Ημισφαίριο.
Λόγω της καταστροφικής δύναμης του ηφαιστείου, οι επιστήμονες πίστευαν ότι πολλοί από τους οικισμούς των Μάγια της περιοχής εγκαταλείφθηκαν, ενδεχομένως για αιώνες. Όμως σε μια πρόσφατη ανάλυση μιας πυραμίδας των Μάγια, γνωστής ως Καμπάνα (Campana), ο Ακίρα Ιτσικάουα, αρχαιολόγος μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Κολοράντο (UCB), διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι επέστρεψαν στην περιοχή πολύ νωρίτερα, χτίζοντας το μνημείο μόλις δεκαετίες μετά την έκρηξη.
Η νέα ανάλυση της πυραμίδας, που βρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα από το ηφαίστειο στην κοιλάδα Ζαποτιτάν, αποκάλυψε επίσης ότι οι Μάγια ανακάτεψαν κομμένους λίθους και χώμα με κομμάτια που σκαλίστηκαν από τέφρα. Αυτή είναι η πρώτη απόδειξη ότι ηφαιστειακή εκτίναξη χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή μιας πυραμίδας των Μάγια και θα μπορούσε να αντανακλά την πνευματική σημασία των ηφαιστείων στον πολιτισμό των Μάγια, δήλωσε ο ερευνητής.
Οι μελετητές συζητούν για την ημερομηνία της έκρηξης του TBJ εδώ και δεκαετίες, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι το ηφαίστειο ξέσπασε πολύ νωρίτερα, μεταξύ 270 μ.Χ. και 400 μ.Χ., έγραψε ο Ιτσικάουα στη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου στο περιοδικό «Antiquity». Ωστόσο, η πρόσφατη ραδιοχρονολόγηση (σύγκριση των αναλογιών των ραδιενεργών ισοτόπων άνθρακα) σε κορμούς δέντρων από το Ελ Σαλβαδόρ, είχε δείξει ότι το 539 μ.Χ. ήταν μια πιο ακριβής εκτίμηση.
Η πυραμίδα Καμπάνα στηρίζεται πάνω σε μια πλατφόρμα που έχει ύψος σχεδόν 6 μέτρα, μήκος 80 μέτρα και πλάτος 55 μέτρα, ενώ η ίδια η πυραμίδα έχει ύψος περίπου 13 μέτρα. Η πλατφόρμα περιλαμβάνει επίσης τέσσερις βεράντες και μια κεντρική σκάλα. Ήταν το πρώτο δημόσιο κτίριο που ανεγέρθηκε στην περιοχή Σαν Αντρές της κοιλάδας μετά την έκρηξη, η οποία θα έθαβε μεγάλο μέρος της κοιλάδας κάτω από σχεδόν μισό μέτρο στάχτης, σύμφωνα με τη μελέτη.
Ο ερευνητής υπολόγισε την ηλικία της δομής χρησιμοποιώντας δείγματα άνθρακα που ελήφθησαν από διάφορα οικοδομικά υλικά στην πυραμίδα, χρονολογώντας τα μεταξύ του 545 μ.Χ. και του 570 μ.Χ. Αυτό υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι επέστρεψαν στην περιοχή και άρχισαν να κατασκευάζουν την πυραμίδα πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο, πιθανώς μέσα σε πέντε χρόνια από την έκρηξη του TBJ, δήλωσε ο ερευνητής.
Η ποσότητα της τέφρας στην πυραμίδα ήταν επίσης εκπληκτική. Πριν από περίπου μια δεκαετία, ο αρχαιολόγος και καθηγητής του UCB Πέισον Στις, εντόπισε τέφρα σε έναν «λευκό δρόμο» των Μάγια – έναν υπερυψωμένο δρόμο – στην τοποθεσία Joya de Cerén. Η προϊσπανική αγροτική κοινότητα του Cerén, που βρίσκεται επίσης στο Ελ Σαλβαδόρ, θάφτηκε σε μια ηφαιστειακή έκρηξη γύρω στο 600 μ.Χ. και είναι γνωστή ως η «Πομπηία της Αμερικής», εξήγησε ο Ιτσικάουα.
Ωστόσο, η Καμπάνα είναι το πρώτο γνωστό μνημείο των Μάγια που περιλαμβάνει τέφρα ως δομικό υλικό. Στο Cerén, η λευκή τέφρα μπορεί να θεωρήθηκε ότι είχε «ισχυρή θρησκευτική ή κοσμολογική σημασία» λόγω της ηφαιστειακής της προέλευσης, και μπορεί να είχε παρόμοια σημασία στην πυραμίδα, σύμφωνα με τη μελέτη.
Οι κλιματικές και περιβαλλοντικές καταστροφές, όπως οι ηφαιστειακές εκρήξεις, συνδέονται συχνά με την κατάρρευση ή την παρακμή αρχαίων πολιτισμών: στην Πτολεμαϊκή Αίγυπτο (305 π.Χ. έως 30 π.Χ.). Ένα ηφαίστειο μπορεί να καταδίκασε μια αρχαία δυναστεία, και όταν ένα ηφαίστειο στην Αλάσκα ξέσπασε το 43 π.Χ., μπορεί να σήμανε το τέλος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, ανέφερε προηγουμένως το Live Science. Αλλά η δομή της Καμπάνα αφηγείται μια διαφορετική ιστορία, αποδεικνύοντας ότι οι αρχαίοι άνθρωποι ήταν ικανοί να ανοικοδομήσουν από τις στάχτες της καταστροφής και ότι ήταν πιο ανθεκτικοί, ευέλικτοι και καινοτόμοι από ό,τι υποπτευόταν προηγουμένως, δήλωσε ο Ιτσικάουα.
ΠΗΓΗ: Live Science
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου