«Μπορεί σύμφωνα με την πρόνοια του Θεού εκείνη η πρώτη χριστιανική κοινωνία να είναι μια προφητεία, μια πρόγευση εκείνης της χριστιανικής τάξης που θα κυριαρχεί ανάμεσα στους χριστιανικούς λαούς στο τέλος των εποχών»

https://philalethe00.wordpress.com/2019/10/15/%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b4%ce%b9%ce%b4%ce%b1%cf%83%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%af%ce%b1-%ce%bd%ce%b5%cf%8e%cf%84%ce%b5%cf%81%cf%89%ce%bd-%ce%b1%ce%b3%ce%af%cf%89%ce%bd/

Πριν από σχεδόν 10 μέρες, στις 24 Σεπτεμβρίου, ήταν η μνήμη του αγίου Σιλουανού του Αθωνίτη. Το ερώτημα που τίθεται με αφορμή τη μνήμη αυτού του νεοφανούς αγίου είναι: αν και γνωρίζουμε πόσο οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας του χρυσού 4ου αιώνα μ.Χ.  (Βασίλειος, Γρηγόριος, Χρυσόστομος) μίλησαν και αγωνίστηκαν για τα κοινωνικά ζητήματα (δικαιοσύνη, κοινοκτημοσύνη, ισοκατανομή αγαθών κ.λπ.) –ο Χρυσόστομος λ.χ. θεωρείται μάρτυρας της πίστης και μαρτύρησε για την εφαρμογή της στον κοινωνικό τομέα καθαρά- δεν είναι τουλάχιστον σαφές εάν και οι νεότεροι, μικρότεροι έστω άγιοι απασχολούνται εξίσου με αυτά τα θέματα.

Ας δούμε όμως μερικά παραδείγματα. Ο άγιος Σιλουανός είχε πραγματοποιήσει μια προσευχή: ‘Κύριε, ευδόκησε να μας χαρίσεις τα δώρα του αγίου Πνεύματος, ώστε να γνωρίσουμε τη δόξα Σου και να ζήσουμε πάνω στη γη με ειρήνη και αγάπη, ώστε να μην υπάρχει πια μίσος ούτε πόλεμος ούτε εχθροί, αλλά να βασιλεύει μόνο η αγάπη. Έτσι δεν θα υπάρχει πια ανάγκη για στρατούς, για φυλακές, έτσι ώστε να είναι για όλους εύκολο να ζουν πάνω στη γη’.


Με αφορμή αυτή την προσευχή, ο μεγάλος θεολόγος Olivier Clement είχε γράψει: “Παραδόξως η εσχατολογική τάση, για τον Σιλουανό, δεν αποκλείει την ουτοπία, αυτό που στον σημερινό κόσμο μέσα στους κόλπους του καθολικισμού, ονομάζουμε “πολιτισμό της αγάπης”, αυτό που οι ορθόδοξοι συχνά αποκαλούν “πολιτισμό της κοινωνίας”. Αν η μετάνοια αποκτήσει συλλογική διάσταση, “ο Θεός θα αποκαταστήσει τα πάντα”.


Αυτή η τάση μοιάζει μάλλον να τείνει προς μια χριστοκεντρική αναρχία, όπου το Κράτος έχει αμβλυνθεί, όπως οραματιζόταν κάποτε ο Ντοστογιέφσκι (παγκόσμια Εκκλησία χωρίς Κράτος). Σε κάτι παρόμοιο τείνει ο χαρισματικός Σωφρόνιος του Έσσεξ, όταν λέει: «Η κίνηση µερικών νέων για την αναρχία είναι μεγαλειώδης. Όμως την έκλεψαν από την Αγία Γραφή και τη διέστρεψαν».

Αλλού, θέτει την έντονη πνευματικότητα ως απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του κομμουνισμού, όπως αναφέρει την κοινοκτημοσύνη: «Ο κομμουνισμός τίθεται σε εφαρμογή εν Αγίω Πνεύματι. Χωρίς το Άγιο Πνεύμα είναι ένα ανέφικτο ιδανικό.
Αυτό είναι ξεκάθαρο στην περίπτωση του Ανανία και της Σαπφείρας. Ήθελαν να κρατήσουν κάποιον από τον πλούτο για τους εαυτούς τους, και ο Απόστολος Πέτρος τους είπε:
‘Δεν έχετε πει ψέματα σε ανθρώπους, αλλά στον Θεό’ (Πράξεις 5:4)»

(Ναυπάκτου Ιερόθεου, «Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ», σελ. 312-322/ 377)

Ο άγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς, από την άλλη, εξηγεί γραπτά γιατί η πρώτη Εκκλησία δεν μπόρεσε να κρατήσει το κοινοκτημονικό σύστημά της ως εξής:

«Όχι δηλαδή ότι οι χριστιανοί δεν ήθελαν να συνεχίσουν με κοινοκτημοσύνη, αλλά διωκόμενοι δεν μπορούσαν να την τηρήσουν. Όμως αυτό το κοινωνικό σύστημα της κοινοκτημοσύνης φυλάχθηκε στην Εκκλησία μέσω των αιώνων στην περιφέρειά της με τη στενή ή την ευρεία έννοια. Κρατήθηκε δηλαδή στα κοινοβιακά μοναστήρια μέχρι τις μέρες μας[…] Το σημαντικό είναι ότι η Εκκλησία δεν αρνήθηκε το πρωταρχικό της κοινωνικό ιδεώδες ούτε ποτέ με τη θέλησή της το παραβίασε και το κατέστρεψε»’.

Και ο ίδιος άγιος θα συμπληρώσει τα ακόλουθα:
«Μπορεί σύμφωνα με την πρόνοια του Θεού εκείνη η πρώτη χριστιανική κοινωνία να είναι μια προφητεία, μια πρόγευση εκείνης της χριστιανικής τάξης που θα κυριαρχεί ανάμεσα στους χριστιανικούς λαούς στο τέλος των εποχών».

Είναι εμφανές λοιπόν ότι αυτός ο νεοφανής άγιος πηγαίνει αρκετά βήματα παραπάνω. Αποδίδει δε την μη-εφαρμογή της κοινοκτημοσύνης σήμερα (πριν 60-70 χρόνια) από την Εκκλησία στην έλλειψη «κατάλληλων εξωτερικών συνθηκών» αλλά και στην έλλειψη ωριμότητας του κόσμου για «αυτόβουλη κοινοκτημοσύνη». Αυτή η τελευταία ασφαλώς λείπει και στις μέρες μας…