Υποκρισία

 

Εκείνο τον καιρό, ένα Σάββατο δίδασκε ο Ιησούς σε μια συναγωγή. Εκεί βρισκόταν και μια γυναίκα, δεκαοχτώ χρόνια άρρωστη από δαιμονικό πνεύμα. Ήταν κυρτωμένη και δεν μπορούσε καθόλου να ισιώσει το σώμα της. Όταν την είδε ο Ιησούς, τη φώναξε και της είπε: «Γυναίκα, απαλλάσσεσαι από την αρρώστια σου». Έβαλε πάνω της τα χέρια του κι αμέσως εκείνη ορθώθηκε και δόξαζε το Θεό. Ο αρχισυνάγωγος όμως, αγανακτισμένος που ο Ιησούς έκανε τη θεραπεία το Σάββατο, γύρισε στο πλήθος και είπε: «Υπάρχουν έξι μέρες που επιτρέπεται να εργάζεται κανείς· μέσα σ’ αυτές, λοιπόν, να έρχεστε και να θεραπεύεστε, και όχι το Σάββατο». Ο Κύριος του απάντησε: «Υποκριτή! Ο καθένας σας δε λύνει το βόδι του ή το γαϊδούρι του από το παχνί το Σάββατο και πάει να το ποτίσει; Κι αυτή, που είναι απόγονος του Αβραάμ, και ο σατανάς την είχε δεμένη δεκαοχτώ χρόνια, δεν έπρεπε να λυθεί απ’ αυτά τα δεσμά το Σάββατο;» Με τα λόγια του αυτά ντροπιάζονταν όλοι οι αντίπαλοί του κι ο κόσμος χαιρόταν για όλα τα θαυμαστά που έκανε ο Ιησούς.

Η υποκρισία είναι μία από τις συνηθέστερες διαστρεβλώσεις του εκκλησιαστικού βίου. Και δυστυχώς είμαστε όλοι οι άνθρωποι πολύ επιρρεπείς σε αυτήν. Μας αρέσει να φοράμε προσωπεία, μάσκες, και με αυτές τις μάσκες να πορευόμαστε στον κόσμο. Να φτιάχνουμε μια εικόνα ψεύτικη και να την παρουσιάζουμε ως αληθινή.

Η πιο αγαπημένη μορφή υποκρισίας στην Εκκλησία είναι αυτή του αυστηρού τηρητή των τύπων και των κανόνων. Παρουσιαζόμαστε ως γνήσιοι εκφραστές της πίστης, λεπτολόγοι, ακριβείς στις λεπτομέρειες. Όπως ο αρχισυνάγωγος της σημερινής περικοπής. Και όπως κι αυτός βρισκόμαστε μίλια μακριά από τη πραγματική ουσία της διδασκαλίας του Χριστού. Ο Χριστός κήρυττε "Χαίρετε και Αγαλλιάσθε", ο χριστιανισμός ήταν η διδασκαλία της χαράς. Ας κάνουμε σήμερα μια βόλτα από τις ενορίες ανά την Ελλάδα και όχι μόνο. Θα βρούμε έστω κι έναν άνθρωπο χαρούμενο; Θα βρούμε έστω ψήγματα αυτής της χαράς που ήρθε για να φέρει ο Χριστός; Ελάχιστα. Αντίθετα θα βρούμε πολλά αυστηρά βλέμματα, πολλά σφιγμένα σώματα, πολλά χείλη που δε χαμογελούν σχεδόν ποτέ. Και φυσικά τόνους ηθικισμού.  Και όλα αυτά στο όνομα μιας δήθεν γνήσιας χριστιανικής ζωής. 

Ο Χριστός όμως δεν ήρθε για να φέρει τύπους και κανόνες. Ήρθε για να διδάξει πως οι κανόνες και οι τύποι είναι σημαντικοί μεν για να υπάρχει κάποια βάση, εμπόδιο στην πνευματική ανάπτυξη δε όταν από εργαλεία για την πνευματική ζωή γίνονται αντικείμενα λατρείας. 

Σύμφωνα με τους τύπους και τους κανόνες λοιπόν, ο αρχισυνάγωγος είχε δίκιο. Σάββατο δεν επιτρεπόταν να γίνει τίποτα. Ούτε καν θεραπεία μιας γυναίκας που υπέφερε για χρόνια. Μα είναι δυνατόν ο Θεός να μας αφήσει να υποφέρουμε για χάρη των τύπων; Είναι δυνατόν οι τύποι και οι κανόνες να στέκουν ως εμπόδια στο θέλημα του Θεού; 

Διανύουμε περίοδο νηστείας. Και πολλοί είναι πια αυτοί που νηστεύουν. Περισσότεροι από την εποχή που εγώ θυμάμαι ως παιδί. Ίσως κι επειδή είναι ευκολότερο σήμερα, ίσως επειδή έχει γίνει και λίγο της μόδας. Όμως ποια νηστεία είναι αληθινή; Αυτή που γίνεται σύμφωνα με τους τύπους; Κατά την οποία κάποιος άνθρωπος δεν τρώει και δεν ευχαριστιέται τίποτα; Ή αυτή κατά την οποία κάποιος στέκεται δίπλα στους πονεμένους, βοηθά τους αδικημένους, προσπαθεί να ειρηνεύσει και ο ίδιος και να ειρηνεύσει και τους άλλους; Ποιος είναι πραγματικά νηστευτής και ποιος υποκριτής;

Και η Εκκλησία πότε είναι πραγματική Εκκλησία; Όταν οι κληρικοί  αγκαλιαζόμαστε με διάφορους ισχυρούς, είτε πολιτικούς είτε επιχειρηματίες είτε διάσημους παντός τύπου ή όταν στεκόμαστε απέναντί τους και τους μεταφέρουμε την ανάγκη για να διορθώσουν, αυτοί ως ισχυροί, τις αδικίες που βιώνουν πολλοί συνάνθρωποί μας σήμερα; Όταν χτίζουμε μεγαλόπρεπους ναούς ή όταν φροντίζουμε τον κάθε χριστιανό ο οποίος είναι σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο ναός του Θεού; 

Οι τύποι και οι κανόνες μας οδηγούν με ασφάλεια στη πνευματική μας ζωή και αυτό δε σηκώνει αντίρρηση. Όμως όπως και η καθημερινή ζωή έτσι και η πνευματική δεν είναι αποκλειστικά ένα σύνολο κανόνων και τύπων. Πηγαίνει και πέρα από αυτούς. Και δεν επιτρέπεται να αφήνουμε τους τύπους να γίνονται από εργαλείο προκοπής, μια καλή κρυψώνα υποκρισίας. Γιατί αυτό που προέχει είναι το θέλημα του Θεού και όχι η τήρηση κάποιων τύπων.