Φόβος και αγάπη

 

Είπε κάποτε ο Άγιος Αντώνιος: Δε φοβάμαι πια τον Θεό, γιατί Τον αγαπώ. Γιατί όπως λέει στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο η τέλεια αγάπη διώχνει το φόβο. Με αυτή τη φράση του ο Άγιος Αντώνιος περιγράφει όλη τη διαδρομή που πρέπει να διανύσει κάποιος άνθρωπος στη πνευματική του ζωή. Από το φόβο του Θεού, τον οποίο έχουν έμφυτο αρχικά όλοι οι άνθρωποι πρέπει να φτάσουμε στην αγάπη για τον Θεό. Αυτή είναι μια μακρά διαδικασία και επίπονη, η οποία επιτυγχάνεται με την προσευχή και τη συμμετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας. Και δεν είναι καθόλου εύκολος ο δρόμος αυτός που έχουμε να διανύσουμε. Πολλούς ανθρώπους αυτός ο φόβος τους ωθεί μακριά από το Θεό καθώς θεωρούν δυσβάστακτο ένα τέτοιο βάρος. Και αντί να ζητήσουν από τον Θεό να τους οδηγήσει, να τους βγάλει από αυτό το αδιέξοδο, προτιμούν να απομακρυνθούν από το Θεό. Αυτή είναι μια φαινομενικά εύκολη λύση και την προτιμούν όσοι δεν έχουν την υπομονή να διανύσουν όλο το δρόμο της πνευματικής διαδρομής ώστε να φτάσουν στη γνήσια και ανιδιοτελή αγάπη για τον Θεό που θα τους απελευθερώσει. 

Από την άλλη, υπάρχουν και αυτοί που δε θέλουν να φύγουν από τη κατάσταση του φόβου του Θεού. Αυτή η κατάσταση μπορούμε να πούμε πως είναι κατά κάποιον τρόπο μια νηπιακή πνευματική κατάσταση. Και ποιο είναι το χαρακτηριστικό της νηπιακής κατάστασης; Πως δεν έχει ευθύνες. Το κάνω κάτι γιατί φοβάμαι μη με τιμωρήσει ο Θεός είναι μια νοοτροπία η οποία δε μας αφήνει το περιθώριο επιλογών. Και αφού δεν έχουμε επιλογές, δεν έχουμε και ευθύνες. Χωρίς όμως να αναλαμβάνουμε ευθύνες και ζώντας υπό το φόβο μονίμως, δεν αναπτυσσόμαστε ούτε πνευματικά αλλά ούτε σαν προσωπικότητες. Μένουμε στάσιμοι και αργά ή γρήγορα χάνουμε το δρόμο μας.

Όσο σημαντικός είναι ο φόβος Θεού για να αρχίσουμε τον πνευματικό αγώνα άλλο τόσο σημαντικό και αναγκαίο είναι να απαλλαγούμε από αυτόν μέσω της αγάπης για τον Θεό ώστε να ολοκληρώσουμε τον αγώνα αυτόν όσο πιο επιτυχημένα γίνεται. Και όλα αυτά ο Μέγας Αντώνιος τα δίδαξε με μία πρόταση ούτε δέκα λέξεων. Αυτό ήταν και είναι το μεγαλείο που κρύβεται στις διδαχές των Πατέρων της Ερήμου, μεγάλα νοήματα σε μικρές προτάσεις. Και δεν έχει υπάρξει μεγαλύτερος Πατέρας της Ερήμου από τον καθηγητή της ασκητικής ζωής, τον Αντώνιο τον Μέγα, του οποίου τη μνήμη τιμούμε σήμερα. Να έχουμε την ευχή και την καθοδήγησή του.