Διάφοροι παράγοντες συνήργησαν ώστε να καταστήσουν τόσο καταστροφικό τον τυφώνα Χάρβεϊ στο Τέξας, και οι ανερχόμενες θερμοκρασίες είναι κατά πάσα πιθανότητα μέρος του προβλήματος.
του Graig Welch
National Geographic, 28 Αυγούστου 2017
Το θανατηφόρο κοκτέιλ ανέμων και νερού του τυφώνα Χάρβεϊ, χτύπησε την 4η μεγαλύτερη πόλη των ΗΠΑ με μια άνευ προηγουμένου σφοδρότητα.
Και ενώ οι επιστήμονες επιμένουν ότι κανένα μεμονωμένο καιρικό συμβάν δεν μπορεί να καταλογιστεί στην κλιματική αλλαγή, δύο αιώνες καύσης ορυκτών καυσίμων από τον άνθρωπο έχουν μεταβάλει τις θερμοκρασίες του περιβάλλοντος αρκετά, ώστε σχεδόν σίγουρα να επιδεινώσουν την ένταση και της συγκεκριμένης καταιγίδας.
«Σε γενικές γραμμές, ο τρόπος προσέγγισης είναι ο εξής: Η κλιματική αλλαγή έχει μεταβάλει το περιβάλλον και οτιδήποτε συμβαίνει εντός του», λέει ο Κέβιν Τρένμπερθ, ένας από τους κορυφαίους επιστήμονες του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικών Ερευνών του Κολοράντο. «Όταν επηρεάζεται η φυσική μεταβλητότητα του κλίματος, και δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, μπορεί να προκύψει μια καταιγίδα η οποία θα είναι σφοδρότερη του αναμενόμενου»
Στην περίπτωση του Χάρβεϊ, που ρίχνει ποταμούς νερού μέσα και γύρω από το Χιούστον, απειλώντας εκατομμύρια ανθρώπους με καταστροφικές πλημμύρες, θα αλληλεπιδράσουν τουλάχιστον τρεις προβληματικοί παράγοντες: Η ένταση της καταιγίδας ενισχύθηκε αιφνίδια, αυτή καθηλώθηκε γεωγραφικά σε ένα σημείο, και αναμένεται να ρίχνει ποσότητες-ρεκόρ επί πολλές ημέρες.
Ιδού το πως οι επιστήμονες εξηγούν το γιατί αυτοί οι παράγοντες συνδυάστηκαν ταυτόχρονα.
Τι κρύβεται πίσω από την σφοδρότητα
Οι τυφώνες τείνουν να αποδυναμώνονται καθώς προσεγγίζουν την στεριά, καθώς χάνουν την πρόσβαση στην ζεστή και υγρή ατμόσφαιρα του ωκεανού, η οποία τους δίνει την ενέργειά τους. Η ταχύτητα των ανέμων του Χάρβεϊ, επιταχύνθηκε κατά 45 μίλια/ώρα τις τελευταίες 24 ώρες πριν να προσεγγίσει την στεριά, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το Εθνικό Κέντρο Τυφώνων.
Ενώ κάτι τέτοιο δεν είναι πρωτάκουστο, η πιθανότητα να αυξηθεί η ταχύτητα του ανέμου πολλαπλασιάζεται ραγδαία σε ζεστότερα περιβάλλοντα, λέει ο Κέρυ Εμάνουελ, καθηγητής των επιστημών της Ατμόσφαιρας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, ο οποίος νωρίτερα μέσα στον χρόνο δημοσιοποίησε μια ρηξικέλευθη μελέτη πάνω στις δυναμικές αλλαγών στις ταχύτητες του ανέμου των τυφώνων.
«Οι τυφώνες αντλούν την δύναμή τους από την εξάτμιση των θαλάσσιων υδάτων», λέει ο Εμμάνουελ. «Το νερό εξατμίζεται ταχύτερα στις θερμότερες επιφάνειες».
Ο Εμμάνουελ ανέλυσε την ανάπτυξη 6.000 προσομοιωμένων καταιγίδων, συγκρίνοντας το πως θα συμπεριφέρονταν υπό τις ιστορικές συνθήκες του 20ού αιώνα, με το πως θα συμπεριφερθούν στον 21ο, εάν οι εκπομπές διοξειδίου συνεχίσουν να αυξάνονται. Το αποτέλεσμα: Μια καταιγίδα που αυξάνει την έντασή της κατά 60 κόμβους μέσα στο τελευταίο 24ώρο πριν χτυπήσει την στεριά, είχε πιθανότητες να συμβεί 1 ανά 100 χρόνια στον 20ο αιώνα. Στα τέλη του 21ου, οι πιθανότητες αυξάνονται σε 1 ανά 10 χρόνια.
Οι επιστήμονες γνώριζαν επί δεκαετίες ότι η μέγιστη ένταση των καταιγίδων θα αυξηθεί με την άνοδο της θερμοκρασίας. Εκτός όμως από αυτό, μειώνεται και το διάστημα που απαιτείται για φτάσει η καταιγίδα σε τέτοιες ταχύτητες. Και οι θερμοκρασίες κατά το αποκαλόκαιρο στον Κόλπο του Μεξικού είναι περίπου 2 βαθμούς φαρενάιτ κατά μέσο όρο ζεστότερες απ’ ό,τι πριν 30 χρόνια, λέει ο Αντρέας Πέιν, του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικών Ερευνών.
«Εάν θέλεις το αυτοκίνητό σου να επιταχύνει γρήγορα, σανιδώνεις το γκάζι» λέει ο Εμμάνουελ. «Εάν επιμείνεις, θα φτάσει στην μέγιστη ταχύτητά του. Εάν αλλάξεις ένα Βόλκσβαγκεν με ένα Φεράρι, θα αυξηθεί τόσο η επιτάχυνση, όσο και η μέγιστη ταχύτητα».
Και άλλοι αναλυτές, όπως ο Μάικλ Βένερ, διαπρεπής επιστήμονας στο Τμήμα Ενέργειας του Εθνικού Εργαστηρίου Λώρενς του Μπέρκλεϊ, ο οποίος υποστηρίζει ότι πολλοί τυφώνες κατηγορίας 4 και 5 πλέον αναπτύσσουν μια τελευταία επιτάχυνση των ανέμων πριν χτυπήσουν την στεριά, και λέει ότι είναι «πολύ πιο πιθανόν» να συνεισέφερε η κλιματική αλλαγή σε αυτήν την επιτάχυνση της τελευταίας στιγμής του Χάρβεϊ, προσθέτοντας ότι η εκτίμησή του είναι μάλλον συντηρητική.
Επικές βροχοπτώσεις
Η πιο καταστροφική πλευρά του Χάρβεϊ αφορούσε τις τεράστιες ποσότητες βροχής που έπεσαν. Σε μερικές περιοχές οι βροχοπτώσεις αναμένονται να φτάσουν τα 100 και πλέον εκατοστόμετρα σε λιγότερο από μια βδομάδα, γεγονός που αποτελεί ρεκόρ σε πανεθνικό επίπεδο. Αυτό το νερό έρχεται από την επιφάνεια της θάλασσας και από την ατμόσφαιρα.
«Θεωρήστε τους ωκεανούς μια ανεξάντλητη πηγή υδρατμών» λέει ο Πρέιν. «Ο Χάρβεϊ ρουφάει από αυτόν και τα ρίχνει στο Τέξας».
Καθώς ο πλανήτης ζεσταίνεται, οι βροχοπτώσεις αυξάνονται σε όλες τις περιοχές μεσαίας υψομετρικής διαφοράς. Όπως και με την σφοδρότητα των τυφώνων, η θερμότητα που δημιουργείται στην επιφάνεια της θάλασσας από την αλλαγή του κλίματος επιτρέπει στην καταιγίδα να απορροφήσει περισσότερους υδρατμούς. Και καθώς η ατμόσφαιρα γίνεται επίσης πιο ζεστή, αυξάνεται και η χωρητικότητά της.
Όλοι οι επιστήμονες με τους οποίους ήρθε σε επαφή το National Geographic συμφώνησαν ότι το επίπεδο της βροχόπτωσης του Χάρβεϊ αυξήθηκε από την άνοδο της θερμοκρασίας που έχουν προκαλέσει οι εκπομπές διοξειδίου από τον άνθρωπο.
Όλοι οι επιστήμονες με τους οποίους ήρθε σε επαφή το National Geographic συμφώνησαν ότι το επίπεδο της βροχόπτωσης του Χάρβεϊ αυξήθηκε από την άνοδο της θερμοκρασίας που έχουν προκαλέσει οι εκπομπές διοξειδίου από τον άνθρωπο.
Ο Βένερ λέει ότι η ‘κατώτατη εκτίμηση’ για την αύξηση των βροχοπτώσεων ως αποτέλεσμα της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στην θερμοκρασία, είναι περίπου 10% με 15%
«Το κύριο ζήτημα είναι οι βροχοπτώσεις – δεν υπάρχει αμφιβολία», λέει. «Σε ότι κι αν έχουμε πειραματιστεί μέχρι σήμερα, έχει δείξει ότι σε τέτοιες συνθήκες οι βροχοπτώσεις αυξάνονται. Έχουμε κάνει πάμπολλες προσομοιώσεις, και σε κάθε μια από αυτές το αποτέλεσμα λέει ότι θα βρέχει περισσότερο».
Ο Τρένμπερθ λέει ότι από μόνη της η κλιματική αλλαγή αυξάνει τις βροχοπτώσεις κατά 5%-10%. Αλλά εάν μια καταιγίδα ξεσπάσει σε μια περίοδο όπου και ο ωκεανός θερμαίνεται σε μη φυσιολογικές θερμοκρασίες, αυτό μπορεί να διπλασιάσει τον αντίκτυπο στις βροχοπτώσεις. Στην πραγματικότητα, ο συνδυασμός της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών μεταβολών που συμβαίνουν μπορεί να αυξήσει τις βροχοπτώσεις ακόμα περισσότερο από ό,τι εκτιμάται.
«Μερικά πειράματα που έχουμε κάνει δείχνουν ότι αυτοί οι παράγοντες αυτοτροφοδοτούνται πολλαπλασιάζοντας τα αποτελέσματά τους ακόμα περισσότερο», λέει.
Στην πραγματικότητα, ο ξηρός αέρας που βρίσκεται πάνω από την στεριά βοηθάει για την ανακοπή των καταιγίδων. Ο Χάρβεϊ, όμως, στην πραγματικότητα τραβάει και πάλι πίσω το νερό που ρίχνει στην στεριά, καθώς αυτό εξατμίζεται και πάλι προς την ατμόσφαιρα. Κατά μια έννοια, δηλαδή, ο τυφώνας θρέφει τον εαυτό του.
Καθηλωμένος σ’ ένα σημείο
Βέβαια, η ένταση της βροχής δεν θα είχε τέτοιες συνέπειες εάν η καταιγίδα συνέχιζε να κινείται. Αλλά στην περίπτωση του Χάρβεϊ οι Τεξανοί δεν είναι τόσο τυχεροί. Η καταιγίδα έχει σταματήσει στην περιοχή τους.
«Το κρίσιμο με τον Χάρβεϊ είναι η στατικότητά του – κινείται ελάχιστα», λέει ο Πρέιν. «Ρίχνει όλο αυτό το νερό στο ίδιο σημείο».
Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια επίδραση της κλιματικής αλλαγής σε αυτήν την εξέλιξη. Πρόκειται για καθαρή κακοτυχία.
Οι άνεμοι που μεταφέρουν τον Χάρβεϊ είναι ασθενείς. Και σαν να μην έφτανε αυτό, δυο συστήματα υψηλής πίεσης που εξελίσσονται Βόρεια και Νοτιοδυτικά πιέζουν τον Χάρβεϊ αντίρροπα, με συνέπεια να αποτρέπεται η μετακίνηση του τυφώνα.
Τα στατικά κλιματικά συστήματα σχετίζονται συχνά με ακραία καιρικά φαινόμενα. Ο Πρέιν υποστηρίζει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφές. Έτσι συνέβη με τον θανάσιμο καύσωνα του Σικάγο το 1995, όπου ένα σύστημα υψηλής πίεσης καθηλώθηκε στην ίδια τοποθεσία για μέρες. Και επίσης, αυτός ο παράγοντας είχε την επίδρασή του στις πλημμύρες του Κολοράντο του 2013, αλλά και στην πρόσφατη ξηρασία της Καλιφόρνια.
Είναι πιθανόν, και αναμενόμενο για ορισμένους επιστήμονες, ότι η κλιματική αλλαγή εν τέλει θα αποδυναμώσει περαιτέρω τα ρεύματα των ανέμων. Και αυτό δυνητικά θα μπορούσε να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά σε τέτοια φαινόμενα, επιτρέποντας στις καταιγίδες να καθηλώνονται περισσότερο. Αλλά μέχρι στιγμής δεν υφίσταται κανένα τεκμήριο για κάτι τέτοιο.
Ο Βένερ το θέτει διαφορετικά «αν υπάρχει κάποια ένδειξη, αυτή είναι πολύ αδύναμη και δεν μπορέσαμε ακόμα να την εντοπίσουμε». Αυτό που εννοεί είναι ότι τα μοτίβα κυκλοφορίας που μετακινούν τυφώνες σαν τον Χάρβεϊ έχουν αποδυναμωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτή η αλλαγή προέκυψε πολύ πρόσφατα. Και το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει τους επιστήμονες να αμφιβάλλουν για το εάν συνδέεται με την κλιματική αλλαγή.
Σε ένα δημοσίευμά του στο Facebook ο επιστήμονας του κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Penn State, Μάικλ Μαν ισχυροποίησε αυτό το ενδεχόμενο. Συμφώνησε ότι οι ασθενείς άνεμοι απέτυχαν να μετακινήσουν τον τυφώνα πίσω προς την θάλασσα, επιτρέποντάς τον να «κινείται μπρος πίσω δίχως καμία κατεύθυνση», και είπε ότι μια σύνδεση με την κλιματική αλλαγή δεν είναι σήμερα βέβαιη, ωστόσο, οι προσομοιώσεις επιβεβαιώνουν αυτήν την συμπεριφορά καθώς αυξάνονται οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής…
Μετάφραση Γ.Ρ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου