Ο κυνισμός σήμερα

πηγή
Φτάνοντας στο τέλος του πονήµατος τούτου, αξίζει νí αναρωτηθούµε: ποιος είναι ο σύγχρονος Κυνικός; Υπάρχουν σήµερα Κυνικοί που να κρατούν αναµµένο το φανό του ∆ιογένη αναζητώντας ìάνθρωποî; Φοβάµαι ότι ο όρος έχει εκφυλιστεί, και στην εποχή µας σηµαίνει κάτι το εντελώς διαφορετικό. Στο 15άτοµο λεξικό του ∆. ∆ηµητράκου, η µεταφορική σηµασία του κυνικού έχει υποβιβαστεί στα εξής: ìο αναιδής, ο ασύστολος, ο αισχρός, ο αυθαδώς ειλικρινής, ο αναισχύντως εγωιστής.î Εξάλλου, σύµφωνα µε το Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη, ëκυνικόςí σηµαίνει: ìαδιάντροπα ειλικρινής, ωµός.î Τέλος, κατά το Λεξικό του Γ. Μπαµπινιώτη, κυνικός είναι ìαυτός που τον χαρακτηρίζει η ωµή ειλικρίνεια και η απόρριψη των κοινώς παραδεδεγµένων.î Όπως βλέπουµε, τίποτα από το αληθινό πνεύµα της Κυνικής φιλοσοφίας δεν διακρίνεται στη σύγχρονη ερµηνεία της λέξης ëκυνικόςí.Πού είναι ένας υπαινιγµός για τα χαµένα ιδανικά, το πικραµένο χιούµορ, και την παιδική ψυχή που κρύβονταν πίσω από το σαρκασµό του Κυνικού; 



Είναι, εποµένως, αναγκαίο, νí αποκαταστήσουµε τη αλήθεια σχετικά µε τον όρο. Κυνικός, µε την καλή έννοια του όρου, δηλαδή µε την έννοια που απέδιδαν στη λέξη οι Κυνικοί φιλόσοφοι, είναι ο δυσαρεστηµένος ιδεαλιστής, το ελεύθερο πνεύµα που ονειρεύεται νí ανατρέψει την παράλογη κοινωνική συµβατικότητα, ο αθεράπευτα ασυµβίβαστος µε το ψέµα, την υποκρισία και τη µωρία, ο σκεπτικιστής, ο ευφυής ισχυρογνώµων, ο µυστικός αισθηµατίας που επιθυµεί διακαώς µια απλούστερη, πιο ήρεµη κι ευτυχισµένη ζωή. ∆εν έχει σηµασία αν γεννήθηκε µε τα αυθεντικά Κυνικά χαρακτηριστικά ή αν ο Κυνισµός του δηµιουργήθηκε σαν αντίδραση στο νοσηρό κοινωνικό κατεστηµένο. Το αποτέλεσµα είναι που µετράει. Ένας τέτοιος στοχαστής, όπως και στην αρχαιότητα, έτσι και σήµερα, θεωρείται κοινωνικό απόβλητο, ακόµη και µισάνθρωπος. Ανεξάρτητα από τις ικανότητές του, ένας τέτοιος ενεργός πολίτης (ìάλας της γηςî) δύσκολα θα επιδοκιµαστεί από 103 την κοινωνία, και συνήθως παραµένει παρεξηγηµένος και αποµονωµένος. Το να λέει κανείς την ωµή αλήθεια και να αποκαλύπτει και να στηλιτεύει µε παρρησία το παράλογο, το κακό και το άδικο του δηµιουργεί πάµπολλα προβλήµαταÖ Οµολογουµένως, η κοινωνία µας χρειάζεται σήµερα τους Κυνικούς της περισσότερο από ποτέ. Και ευτυχώς, υπάρχουν κάποιοι Κυνικοί και στην εποχή µας. Κι όπως οι Κυνικοί φιλόσοφοι της αρχαιότητας πίστευαν πως ήταν σε µυστική αποστολή από το ∆ία για να ìκατασκοπεύουνî τα κακώς κείµενα και να τα καταγγέλλουν, έτσι και οι σύγχρονοι διάδοχοί τους πιστεύουν ότι έχουν παρόµοια αποστολή ìάνωθενî (έσωθεν), κι αυτό τους κάνει νí αντέχουν τον παραγκωνισµό, την περιφρόνηση, ακόµη και την κατασυκοφάντηση των συµπολιτών τους. Φυσικά και γνωρίζουν ότι µε το να υπερασπίζονται την αλήθεια δεν κερδίζουν φίλους, εκτός ίσως κάποιους άλλους Κυνικούς. Αυτό όµως δεν τους πτοεί διότι ό,τι κάνουν δεν το κάνουν για νí αποκοµίσουν ίδια οφέλη. Μεταξύ των σύγχρονων Κυνικών που χρησιµοποίησαν τα ίδια εργαλεία µε τους Αρχαίους Κυνικούς φιλοσόφους, υπήρξαν οι Juvenal, Rabelais, Swift, Voltaire and Mark Twain. Και αυτοί προσπάθησαν να ξεσκεπάσουν τις ανοησίες της εποχής των, αλλά και τις διαχρονικές αποτυχίες της ανθρωπότητας, χρησιµοποιώντας: πικρή ειρωνεία, αιχµηρό σαρκασµό, και εύθυµη γελοιοποίηση. (71) ∆υστυχώς, παρόλο που ο κόσµος χρειάζεται πάντα τους Κυνικούς του, δεν συνειδητοποιεί ότι τους χρειάζεται. Το πολιτικό, το θρησκευτικό και το οικονοµικό κατεστηµένο, καθώς και τα Media, καταβάλλουν φιλότιµες προσπάθειες ώστε οι σύγχρονοι Κυνικοί να παραµένουν στην αφάνεια για να µην ακούγεται η στεντόρεια φωνή τους και αφυπνίσει τις µάζες που λυµαίνονται. Κι επειδή ο αυθεντικός Κυνικός δεν επιδιώκει να γίνει κοινωνικός, πολιτικός ή θρησκευτικός ηγέτης, αλλά ούτε θα γίνει ποτέ οπαδός κανενός, οι εκπρόσωποι του κατεστηµένου ενοχλούνται από τη φωνή του κι επιδιώκουν να τον κρατήσουν στην ανωνυµία και την αφάνεια. Φυσικά εξαγριώνονται όταν δεν τα καταφέρνουν πάντα, κι αυτό είναι µια θλιβερή διαχρονική πραγµατικότητα