Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015

Οι Βεδουϊνοι και η σχέση τους με την Ιερά Μονή του Σινά

                       


Η λέξη Βεδουΐνος στήν ἀραβική γλῶσσα σημαίνει τόν ἄνθρωπο πού ζεῖ στήν φύση, στήν ἔρημο. 

Οπως ἀναφέρει ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Εὐτύχιος (9ος αἰ.), ὅταν ὁ Ἰουστινιανός ἔκτισε τήν Μονή, ἐγκατέστησε κοντά σέ αὐτήν διακόσιες οἰκογένειες ἀπό τόν Πόντο καί τήν Ἀλεξάνδρεια γιά νά φυλάσσουν, νά ὑπερασπίζονται καί νά βοηθοῦν τούς Μοναχούς. Οἱ σημερινοί Βεδουΐνοι πού ζοῦν πέριξ τῆς Μονῆς θεωροῦνται ἀπόγονοι αὐτῶν τῶν οἰκογενειῶν, πού κατά τόν 7ο αἰῶνα ἐξισλαμίσθηκαν, ἀποτελοῦν δέ σήμερα μιά ἀπό τίς ἕξι φυλές τῶν Βεδουΐνων τοῦ Σινᾶ, τήν φυλή τῶν Ὀρεινῶν (Γκεμπελία). Οἱ Βεδουΐνοι τῆς Γκεμπελία δέν ἔπαυσαν νά ἔχουν ἕως σήμερα συνείδηση τῆς ἑλληνορωμαϊκῆς τους καταγωγῆς, καί θεωροῦν τούς ἑαυτούς τους "Ρωμιούς", καυχώμενοι μάλιστα γιά αὐτήν τήν πολιτιστική τους ταυτότητα. 

Η Μονή εἶναι ἀναπόσπαστο τμῆμα τῆς ζωῆς τους καί προσβλέπουν στήν φροντίδα της, δεδομένου ὅτι ἐκείνη πάντοτε τούς σεβόταν καί μεριμνοῦσε νά βρεῖ λύσεις γιά τά διάφορα προβλήματά τους. Εἶναι φιλειρηνικοί, καλόκαρδοι, εὐγενεῖς, εὔθυμοι, ὀλιγαρκεῖς καί φιλόξενοι, παρά τήν πενία τους. Θεωροῦν τήν Μονή καί τόν Ἀρχιεπίσκοπο Σινᾶ σάν τήν παραδοσιακή διοικητική καί δικαστική ἀρχή τῆς φυλῆς τους. Εἶναι συνδεδεμένοι μέ τήν Μονή ἐργαζόμενοι καί μετέχοντας στήν καθημερινή της ζωή. Σήμερα, μέ τό τεράστιο ἐνδιαφέρον πού ἔχει δείξει τό σύγχρονο Αἰγυπτιακό Κράτος γιά αὐτούς καί ὅλη τήν περιοχή τοῦ Νοτίου Σινᾶ ἄρχισαν νά βελτιώνονται σημαντικά οἱ συνθῆκες τῆς διαβιώσεώς τους. 

Από τό γεγονός τῆς διηνεκοῦς ἐπί δέκα ἑπτά αἰῶνες παρουσίας στήν περιοχή τοῦ Νοτίου Σινᾶ τῆς πνευματικῆς καί πολιτιστικῆς παραδόσεως καί τῆς διαφυλάξεως τῶν προσκυνημάτων πού ἀντιπροσωπεύουν ἡ Ἱερά Μονή Σινᾶ καί ἡ τιμή στήν Ἁγία Αἰκατερίνα, φυσικό εἶναι νά προστρέχουν, ἀνά τούς αἰῶνας ἀλλά καί σήμερα, στήν εὐλογία τους ὄχι μόνο οἱ Βεδουΐνοι κάτοικοι τῆς περιοχῆς ἀλλά καί ἁπλοί ἄνθρωποι ἤ μεγάλοι ἡγέτες προσφέροντας δῶρα, ἤ ἀναχωρητές προσφέροντας τόν ἴδιο τόν ἑαυτό τους. Παράλληλα, ἡ ἔνταξη τῆς Ἱ. Μονῆς Σινᾶ καί τῆς περιοχῆς πού τήν περιβάλλει στόν κατάλογο τῶν μνημείων τῆς παγκόσμιας κληρονομιᾶς τῆς UNESCO, παρέχει περισσότερες ἐγγυήσεις γιά τήν διατήρηση καί τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος στό ὁποίο καί διαβιοῦν οἱ Βεδουΐνοι τῆς περιοχῆς.


Καθημερινὴ Ζωὴ τῶν Βεδουΐνων καὶ Σχέση μὲ τὴν Μονή
 

Γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον παράδοξα φανόμενα εἶναι ἡ ἀγαθὴ συνύπαρξη μοναχῶν καὶ βεδουΐνων στὸ Ὄρος Σινᾶ. Ἡ ἐπὶ 15 αἰῶνες τώρα ἁρμονικὴ αὐτὴ συμβίωση, ἐξισορροπώντας καὶ ἐξουδετερώνοντας μὲ θαυμαστὴ ἐπιτυχία τὶς φυσικὲς ἀντιδράσεις ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ προκύψουν ἀπὸ τὴν διαφορὰ θρησκείας, νοοτροπίας καὶ πολιτιστικοῦ ἐπιπέδου, ἀποτελεῖ παγκόσμιο παράδειγμα πρὸς μίμησιν εἰρήνης καὶ ἀδελφωσύνης. Στὰ πλαίσια τῆς ἰδιαίτερης ἱστορίας καὶ καταγωγῆς τῶν βεδουΐνων, οἱ Σιναΐτες μοναχοὶ ἀνὰ τοὺς αἰῶνες ἔρχονται πάντοτε ἀρωγοὶ πρὸς τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου ποικιλοτρόπως. Τοὺς προσφέρουν ἀπασχόληση σὲ διάφορες ἐργασίες, τοὺς παρέχουν στοιχειώδη ἰατρικὴ περίθαλψη, τρόφιμα, ρουχισμό, οἰκοδομικὰ ὑλικὰ καὶ διάφορα ἄλλα εἴδη πρώτης ἀνάγκης, καὶ ἐπιδοτοῦν τὶς ἀνώτατες σπουδὲς νέων. 

Εως πρόσφατα ἡ καθημερινὴ διανομὴ ἄρτου ἦταν ἡ εὐχάριστη ὥρα συναντήσεως τῶν περιοίκων βεδουΐνων καὶ τῶν μοναχῶν, στὴν παρασκευὴ τοῦ ὁποίου συμμετεῖχαν πολλοὶ ἐξ αὐτῶν. Ἡ συμμετοχὴ τῶν βεδουΐνων εἶναι οὐσιαστικὴ ἀκόμη καὶ σήμερα στὴν φύλαξη τῆς κεντρικῆς πύλης καὶ ὅλης τῆς μονῆς, στὴν παρασκευὴ τοῦ καθημερινοῦ γεύματος τῶν μοναχῶν, στὶς ἀναστηλωτικὲς ἐργασίες καὶ σὲ πολλὰ διακονήματα. Μέχρι τὴν ἐμφάνιση τοῦ αὐτοκινήτου, οἱ βεδουΐνοι εἶχαν ἐπίσης καὶ ὅλη τὴν εὐθύνη τῆς διακινήσεως τῶν ἀγαθῶν καὶ τῶν πατέρων ἢ προσκυνητῶν τῆς μονῆς. 

Στὶς ἀρχὲς τῆς τρέχουσας χιλιετίας, ἡ Μονὴ τοῦ Ὄρους Σινᾶ ἀνέθεσε στὸν π. Μωυσῆ ἕνα πολύπλοκο καὶ πρωτοποριακὸ διακόνημα: τὴν ἀναβίωση τῶν παλαιῶν τεχνῶν τῶν βεδουΐνων, οἱ ὁποῖες ἔτειναν νὰ ἐξαφανιστοῦν καθὼς δὲν ὑπῆρχε ἡ ἀγορὰ ποὺ θὰ ἀπορροφοῦσε τὰ προϊόντα τους. Δαπανώντας πολὺ χρόνο καὶ κόπο ὁ π. Μωυσῆς ἄρχισε νὰ ἐκπαιδεύει τὶς γυναῖκες, νὰ τὶς ἐξοπλίζει μὲ ἀργαλειοὺς καὶ ραπτομηχανές, νὰ τοὺς παρέχει ὅλες τὶς πρῶτες ὕλες καί, τὸ σπουδαιότερο, νὰ ἀγοράζει τοῖς μετρητοῖς τὰ ἐργόχειρά τους, προσπαθώντας κατόπιν ὁ ἴδιος νὰ τὰ διαθέσει στοὺς τουρίστες χωρὶς κέρδος ἢ καὶ κάτω τοῦ κόστους πολὺ συχνά. Οἱ βεδουΐνες ἀπέκτησαν τώρα μιὰ δημιουργικὴ καὶ ἀξιοπρεπῆ ἀπασχόληση καὶ ἕνα ὑπερπολύτιμο οἰκονομικὸ βοήθημα γιὰ τὶς οἰκογένειές των. Κιλίμια, ταγάρια, καλάθια, τραπεζομάντηλα, κελεμπίες, τσάντες, πορτοφόλια, ὅλα φτιαγμένα στὸ χέρι μὲ ἁγνὸ μεράκι, μαρτυροῦν τὴν εὐγνωμοσύνη τῶν βεδουΐνων γυναικῶν πρὸς τὸ μοναστήρι καὶ παραμένουν μοναδικὰ στὸ εἶδος τους, ἀσυναγώνιστα ἀπὸ τὶς παντοδύναμες βιομηχανίες τῆς Δύσης. Ταυτόχρονα, μὲ τὶς δωρεὲς τῶν προσκυνητῶν ποὺ συγκινοῦνται καὶ εὐαισθητοποιοῦνται ἀπὸ τὸ πλῆρες ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης κοινωνικὸ ἔργο τῆς μονῆς, κτίζονται δεκάδες σπίτια γιὰ τοὺς φτωχότερους βεδουΐνους καὶ ἐξοπλίζονται ὁλοένα καὶ νέα ἐργαστήρια. Σύμφωνα μὲ τὰ στοιχεῖα τοῦ 2014, ὁ π. Μωυσῆς προσφέρει ἐργασία σὲ 450 γυναῖκες διαφόρων φυλῶν. 

Δὲν εἶναι ἑπομένως παράδοξο νὰ βλέπει κανεὶς βεδουΐνους νὰ συμπαρίστανται στὶς δύσκολες στιγμὲς τῆς μονῆς. Ἀρκεῖ νὰ μνημονεύσουμε τὴν μεγάλη πυρκαϊὰ τοῦ 1971, ἡ ὁποία θὰ εἶχε ὀλέθριες συνέπειες ἂν καὶ ἐκεῖνοι δὲν προσέτρεχαν νὰ βοηθήσουν στὴν κατάσβεσή της μαζὶ μὲ τοὺς λίγους ἄνδρες τοῦ ἰσραηλινοῦ στρατοῦ. 


Οι Βεδουΐνοι και οι Φυλές τους
 


Από τις 6 μεγάλες φυλές (Ουλάντ = παιδιά / απόγονοι / φαμίλιες) των Βεδουΐνων που κατοικούν στο Νότιο Σινά, η φυλή των Γκεμπελία(των Ορεινών) είναι η αρχαιότερη και πλέον συνδεδεμένη με το Μοναστήρι καθώς είναι απόγονοι της φρουράς του Ιουστινιανού που αργότερα αναμίχθηκε με τους ελαχίστους εντοπίους κατοίκους και με άλλες αραβικές φυλές που στο μεταξύ κατοίκησαν τους γειτονικούς τόπους. Μερικές φορές η φυλή αυτή λέγεται και Σουμπιάν, που σημαίνει Ψυχογιοί. Οι υποδιαιρέσεις της φυλής των Γκεμπελία είναι τέσσερις των απογόνων: (Ουλάντ) του Σελίμ, του Έμπ ή Ουχεμπάτ, του Χέμεντ και του Ντζίντι. 

Οι άλλες φυλές των Βεδουΐνων, εκτός της φυλής των Γκεμπελία, είναι η φυλή των απογόνων του Σαΐντ, με υποδιαιρέσεις των οικογενειών: του Σεφ, του Μσάλαμ και του Αμπού Ζχέρι˙ της φυλής Αλεκγάτ με υποδιαιρέσεις των οικογενειών: Χαμπάδα, Σαουάντα και Τσέλατ˙ τηςΣαουάλχα με υποδιαιρέσεις των οικογενειών: Αουάρμα (Αβράμιοι), Μανσούρ, Ρυτεσάτ και Ναουάαρα ή Μαχάνσε˙ η φυλή Γκαράσριε με υποδιαιρέσεις τις οικογένειες Νασάϊρε, Μπαντούρ, Χασσάνσε και Χαράμσε˙ τέλος η φυλή της Μιζένας με υποδιαιρέσεις των οικογενειών: Αμπού Σαμπχά, Αμεριήν, Νταράρμα και Γσενάτ. 

Εξ' αρχής η Μονή υπήρξε σταθεροποιητικός και ειρηνευτικός παράγων μεταξύ των φυλών. Στις μεταξύ τους διαφορές και έριδες ή πολέμους κατέφευγαν πάντοτε στη δικαία κρίση της Μονής, καθώς ήταν αποδεκτό ότι ο χώρος του ορεινού Νοτίου Σινά ανήκε στην πνευματική δικαιοδοσία. Πολλές φορές μάλιστα η Μονή αποφάσιζε να παραχωρήσει στις διάφορες φυλές τα κενούμενα μέρη από τους ασκητές, αφήνοντας ένα φύλακα μόνο για κάποιες ιστορικές τοποθεσίες ή οικήματα με ναΐδριο και κήπο, τα οποία αποτελούν τα σήμερα διάφορα καθίσματα. 

Οι Βεδουΐνοι και τα Έθιμά τους
 

Οι Βεδουΐνοι που κατοικούν γύρω από τη Μονή, είναι αρκετά φιλήσυχοι, ευγενείς και καλλιεργημένος νομαδικός Λαός. Οι οικογένειες τους είναι πατριαρχικές και διακρίνονται από τον σεβασμό που έχουν τα παιδιά προς τους γονείς τους. Οι Βεδουΐνες είναι αρκετά κομψές και φροντίζουν να στολίζονται με κοσμήματα. Υφαίνουν χαλιά και φροντίζουν ιδιαίτερα το κατάλυμά τους. Οι Βεδουΐνοι ασχολούνται με τις εξωτερικές κυρίως εργασίες, έχοντας πάντα ως βοήθεια στις μετακινήσεις ή τις μεταφορές τις καμήλες τους άσχετα αν κατά τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει η σύγχρονη ζωή να αλλάζει την καθημερινή τους διαβίωση. Είναι ιδιαίτερα φιλόξενοι και συχνά στο σπίτι τους βλέπει κανείς να έχουν εικόνες. Εορτάζουν τον Προφήτη Μωυσή στην Αγία Κορυφή, τιμούν τον Προφήτη Ααρών, τη Θεοτόκο, τον Άγιο Γεώργιο και την Αγία Αικατερίνα. Διατηρούν πολλά Χριστιανικά έθιμα στις εκδηλώσεις των τοπικών εορτών τους, στους γάμους ή τις κηδείες. Γνωστό είναι το έθιμό τους που λέγεται «ζουβάρα» σχετικό με την εκπλήρωση τάματος προς κάποιο Άγιο π.χ. την Αγία Αικατερίνα, τον Άγιο Γεώργιο ή τους Αγίους «Αρμπάιν» δηλαδή τους Αγίους Τεσσαράκοντα Σιναΐτες Μάρτυρες στο ομώνυμο «Ουαντί Αρμπάιν». Με καμηλοδρομίες ακόμα εορτάζουν τον Σεπτέμβριο τον Προφήτη Μωϋσή και το Δεκέμβριο τη γέννηση του Χριστού. Συνηθίζουν να μετέχουν σε όλες τις εορτές της Μονής ανταλλάσσοντας επισκέψεις και ευχές, όπως εξ άλλου και οι Πατέρες της Μονής που τους επισκέπτονται αντιστοίχως στις δικές τους εορτές αλλά και σε όλες τις χαρές και τις λύπες.

sinaimonastery

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως

  Φτάσαμε λοιπόν μια ανάσα από τα Χριστούγεννα. Όλοι ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε είτε πιο πνευματικά είτε πιο κοσμικά ανάλογα με το τι πιστ...