Η σχέση μεταξύ της πολιτικής σκέψης του Γκάντι και των διδαχών των Πατέρων της Εκκλησίας

                                       
(εικόνα από  εδώ)

Τρία κείμενα που νομίζω δείχνουν την ομοιότητα ανάμεσα στη σκέψη του Γκάντι και των Πατέρων της Εκκλησίας.Ο πλούτος θεωρείται πως πρέπει να είναι αντικείμενο διαχείρισης για το καλό του συνόλου και όχι για την ικανοποίηση της πλεονεξίας.



Χρησιμοποιώντας τη μη βίαιη μέθοδο,προσπαθούμε να καταστρέψουμε τον καπιταλισμό και όχι τον καπιταλιστή.Καλούμε τους καπιταλιστές να θεωρήσουν εαυτούς ως εντολοδόχους εκείνων από τους οποίους εξαρτώνται για την απόκτηση,τη διατήρηση και την αύξηση των κεφαλαίων τους.Δεν υπάρχει λόγος να περιμένει ο εργαζόμενος ν'αλλάξει απόψεις ο καπιταλιστής.Αν το κεφάλαιο είναι πηγή εξουσίας,το ίδιο ισχύει και για την εργασία.Και οι δυο αυτές δυνάμεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δημιουργικούς ή καταστρεπτικούς σκοπούς.Η μία εξαρτάται από την άλλη.Όταν ο εργαζόμενος συνειδητοποιήσει τη δύναμή του,μπορεί να γίνει συνέταιρος του καπιταλιστή αντί να παραμείνει σκλάβος του.Αν,αντίθετα,ο εργαζόμενος προσπαθεί ν'αποκτήσει τα πάντα,υπάρχουν πολλές πιθανότητες να σκοτώσει την κότα που γεννάει τα χρυσά αυγά.

Μπορούμε να σταματήσουμε την εκμετάλλευση των φτωχών όχι αν απαλλαχθούμε από μερικούς εκατομμυριούχους,αλλά αν αγωνιστούμε εναντίον της άγνοιας των φτωχών και τους μάθουμε να μη συνεργάζονται μ'εκείνους που τους εκμεταλλεύονται.Ταυτόχρονα αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να αλλάξουν απόψεις και οι εκμεταλλευτές.Το κεφάλαιο δεν είναι από το μόνο του κάτι κακό.Είναι η κακή χρησιμοποίησή του που το καθιστά βλαβερό.Το κεφάλαιο θα είναι πάντα αναγκαίο με τη μία ή την άλλη μορφή.


Μαχάτμα Γκάντι







Ἡ ψυχή σου δὲν εἶναι στὴν πραγματικότητα δική σου καὶ πῶς τὰ
χρήματα εἶναι δικά σου; Πῶς λοιπὸν σπαταλᾶς ἄσκοπα πράγματα ποὺ δὲν σοῦ ἀνήκουν; Δὲ γνωρίζεις ὅτι γι’ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ λόγο θὰ δικαστοῦμε στὴ μέλλουσα κρίση, ἐπειδὴ δηλ. θὰ ἔχομε κάνει κακὴ χρήση τῶν χρημάτων;
Ἐπειδὴ λοιπὸν δὲν εἶναι δικά μας (τὰ χρήματα) ἀλλὰ τοῦ Θεοῦ, θὰ ἔπρεπε νὰ τὰ ξοδεύομε χάριν τῶν συνανθρώπων μας. Γιὰ τὴν παράλειψη αὐτοῦ ἀκριβῶς τοῦ καθήκοντος κατηγορήθηκε ὁ πλού-
σιος τῆς παραβολῆς καὶ ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ στὴν περιγραφὴ τῆς Δευτέρας Παρουσίας φέρονται καταδικασμένοι ἐπειδὴ δὲν ἔθρεψαν τὸν Κύριο (στὰ πρόσωπα τῶν φτωχῶν). Λοιπὸν μὴν ἰσχυριστεῖς ποτὲ ὅτι τὰ δικά μου ξοδεύω καὶ μὲ τὴν περιουσία μου διασκεδάζω. Δὲ διασκεδάζεις μὲ τὴν περιουσία σου, ἀλλὰ μὲ ἀγαθὰ ποὺ ἀνήκουν στοὺς ἄλλους. Λέγω δὲ ὅτι ἀνήκουν στοὺς ἄλλους, ἐπειδὴ σὺ θέλεις νὰ στερηθεῖς τὴν ὠφέλεια ποὺ μποροῦσες νὰ ἔχεις ἀπὸ τὴν καλὴ χρήση τους. Ἐπειδή, κατὰ βάθος, δικά σου θέλει ὁΘεὸς νὰ εἶναι τὰ ἀγαθὰ ποὺ σοῦ ἐμπιστεύθηκε γιὰ λογαριασμὸ τῶν ἀδελφῶν σου. Γίνονται δὲ πραγματικὰ δικά σου τὰ ξένα, ἂν τὰ ξοδέψεις χάριν τῶν ἄλλων. Ἄν, ἀντίθετα, τὰ ξοδέψεις ἀλύπητα χάριν τοῦ ἑαυτοῦ σου, τότε ἀποξενώνεσαι ἀπὸ τὰ δικά σου (χάνεις δηλ. τὴν βαθύτερη ὠφέλεια ποὺ θὰ μποροῦσες νὰ ἔχεις ἀπὸ τὴν καλὴ χρήση τους). Ἐπειδὴ δηλ. τὰ χρησιμοποιεῖς ἐγωϊστικὰ καὶ ἰσχυρίζεσαι ὅτι τὰ ὑπάρχοντά μου εἶναι δίκαιο νὰ διατεθοῦν γιὰ τὴ δική μου ἀποκλειστικὰ ἀπόλαυση, γιὰ τοῦτο τὰ ἀποκαλῶ ξένα. Κοινὰ δηλ. εἶναι, δικά σου καὶ τοῦ συνανθρώπου σου, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι
κοινὸς ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀέρας καὶ ἡ γῆ καὶ ὅλα τὰ ἄλλα φυσικὰ ἀγαθά. Καὶ ὅπως προκειμένου γιὰ τὸ σῶμα μας, κάθε περιποίηση ποὺ προσφέρεται ἀνήκει καὶ σ’ ὁλόκληρο τὸ σῶμα καὶ στὸ κάθε μέλος ξεχωριστὰ –ἂν περιοριστεῖ σ’ ἕνα μόνο μέλος, τότε καὶ τὴν ὠφέλεια ποὺ τοῦ ἀναλογοῦσε τὸ μέλος αὐτὸ τὴ χάνει– ἔτσι συμβαίνει καὶ μὲ τὰ χρήματα.
Καὶ γιὰ νὰ γίνει σαφέστερο αὐτὸ ποὺ ὑποστηρίζω, θὰ μεταχειριστῶ τὸ ἑξῆς παράδειγμα: Ἡ τροφὴ τοῦ σώματος ποὺ εἶναι κοινὴ γιὰ ὅλα τὰ μέλη, ἂν συγκεντρωθεῖ ὅλη σ’ ἕνα μόνο μέλος καὶ γι’ αὐτὸ τὸ μέλος θὰ εἶναι χαμένη. Γιατὶ ἂν δὲν μπορέσει νὰ χωνευτεῖ καὶ νὰ θρέψει τὸ σῶμα καὶ γιὰ τὸ ἕνα μέλος θὰ εἶναι χαμένη. Ὅταν ὅμως πάει σὲ ὅλα τὰ μέλη, τότε κι ἀπ’ τὸ καθένα ξεχωριστὰ κι ἀπ’ ὅλα μαζὶ τὰ μέλη ἀφομοιώνεται. Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καὶ μὲ τὰ χρήματα. Ἂν δηλ. τὰ ἀπολαύσεις ἀποκλειστικὰ μόνος σου καὶ γιὰ σένα πρέπει νὰ θεωροῦνται χαμένα. Γιατὶ δὲν θὰ καρπωθεῖς τὸ μισθὸ (τοῦ Θεοῦ) γιὰ τὴν καλὴ χρήση τους, ἐνῶ ἂν τὰ μοιραστεῖς

μὲ τοὺς ἄλλους, τότε περισσότερο θὰ εἶναι δικά σου καὶ τότε θὰ καρπωθεῖς πραγματικὰ τὴν ὠφέλεια ποὺ προέρχεται ἀπ’ αὐτά. Δὲν βλέπεις ὅτι τὰ χέρια ὑπηρετοῦν καὶ τὸ στόμα μασάει καὶ τὸ στομάχι δέχεται τὴν τροφή; Μήπως λέει τὸ στομάχι: ἐπειδὴ ἐγὼ δέχτηκα τὴν τροφή, ἄρα δικαιοῦμαι νὰ τὴν κρατήσω ὁλόκληρη γιὰ τὸν ἑαυτό μου; Οὔτε λοιπὸν καὶ γιὰ τὰ χρήματα νὰ μὴν ἰσχυρίζεσαι καὶ σὺ κάτι τέτοιο. Καθῆκον ἐκείνου ποὺ παίρνει, εἶναι νὰ δίνει. Ὅπως εἶναι κακὸ τὸ νὰ ἰδιοποιεῖται τὸ στομάχι τὶς τροφὲς καὶ νὰ μὴν τὶς μοιράζει καὶ στὰ ἄλλα μέλη -γιατὶ ἔτσι ὁλόκληρο τὸ σῶμα τὸ ζημιώνει– ὅμοια εἶναι κακὸ καὶ τὸ νὰ προορίζουν οἱ πλεονέκτες τὰ ὑπάρχοντά τους μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό τους. Γιατὶ τοῦτο καὶ τοὺς ἑαυτούς των καταστρέφει καὶ τοὺς άλλους.

Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Τί θ’ ἀποκριθεῖς στὸ Θεὸ-Κριτὴ σὺ ποὺ καλύπτεις τοὺς τοίχους τοῦ σπιτιοῦ σου μὲ πολύτιμα ταπέτα καὶ ὸ συνάνθρωπό σου δὲν τὸν ντύνεις μὲ τὰ πιὸ ἀπαραίτητα ροῦχα; Σὺ ποὺ στολίζεις ἀκριβὰ τ’ ἄλογά σου καὶ τὸν ἀδελφό σου ποὺ δὲν ἔχει πῶς νὰ κρύψει τὴν ἀσχήμια του τὸν περιφρονεῖς; Σὺ ποὺ προτιμᾶς νὰ σαπίζει τὸ σιτάρι στὴν ἀποθήκη, παρὰ νὰ θρέψεις τοὺς πεινασμένους; Σὺ ποὺ κρατᾶς θαμμένο στὴ γῆ τὸ χρυσάφι καὶ καταφρονεῖς τὸν ἀναγκεμένο συνάνθρωπό σου; Ἂν μάλιστα συμπέσει καὶ ἡ γυναίκα τοῦ πλούσιου
νὰ εἶναι φιλάργυρη καὶ φιλάρεσκη, τότε πιὰ τὸ κακὸ διπλασιάζεται.
Γιατὶ καὶ τὶς ἀπολαύσεις ὑποδαυλίζει καὶ τὶς φιληδονίες συναυξάνει καὶ τὶς περίεργες ἐπιθυμίες ἐξάπτει, ἐπινοώντας διάφορους πολυτιμους λίθους γιὰ στολίδια, ὅπως μαργαριτάρια καὶ σμαράγδια, καὶ ὑάκινθους καὶ χρυσάφι πολύ, ποὺ ἄλλο τὸ χρησιμοποιεῖ ἀτόφιο,
κατάλληλα δουλεμένο, ἄλλο τὸ κεντάει σὲ ὑφάσματα καὶ γενικὰ ἐπιδεινώνοντας τὴν ἀρρώστια (τῆς πλεονεξίας καὶ τῆς σπατάλης) μὲ κάθε εἴδους ἐξεζητημένη πολυτέλεια. Γιατὶ δὲν ἀποτελεῖ πάρερ-
γο ἡ ἐντατικὴ φροντίδα γιὰ ὅλα αὐτά, ἀλλὰ καὶ οἱ νύχτες καὶ οἱ μέρες εἶναι γεμάτες μ’ αὐτήν. Κι ἀκόμα ἀμέτρητοι κόλακες ἐπιστρατεύονται, πρόθυμοι νὰ τρέξουν νὰ ἱκανοποιήσουν τὶς ἀτέλειωτες
ἐπιθυμίες της, νὰ συγκεντρώσουν τοὺς βαφεῖς, τοὺς χρυσοχόους, τοὺς ἀρωματοποιούς, τοὺς ὑφαντές, τοὺς διακοσμητές. Μὲ τὶς συνεχεῖς προσταγές της οὔτε μιὰ στιγμὴ δὲν ἀφήνει τὸν ἄνδρα της ν’ἀνασάνει. Κανένας πλοῦτος δὲν ἐπαρκεῖ γιὰ νὰ ἱκανοποιήσει τὶς
γυναικεῖες ἐπιθυμίες, ἀκόμα κι ἂν ρέει σὰν ποτάμι...

Μέγας Βασίλειος

Πηγές:Χριστιανική(www.xristianiki.gr),Θέματα Ζωής(εκδ.Παρακλήτου),Θρησκεία και Αλήθεια,Οικονομία και Ηθική(εκδ.Ροές)