Για το έργο του στα 25 χρόνια που ηγείται της Ορθοδοξίας στην Αλβανία, μίλησε ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας σε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στον δημοσιογράφο του ΣΚΑΪ Αλέξη Παπαχελά.
Ο κ. Αναστάσιος μίλησε για την ανοικοδόμηση και αναστήλωση των ναών και μοναστηριών, την ανασύσταση όλων των λειτουργικών δομών της Εκκλησίας, αλλά και την ανθρωπιστική, εκπαιδευτική και πολιτιστική του δράση στην γειτονική χώρα.
Σημαντικές ήταν οι αναφορές του στα ζητήματα του Ελληνισμού στην Αλβανία και τις δικές του σχέσεις με την αλβανική κυβέρνηση, αλλά και οι απαντησεις του στα σύγχρονα ζητήματα της οικονομικής κρίσης, της παγκοσμιοποίησης αλλά και της συνύπαρξης της Δύσης με το Ισλάμ.
«Με την Αλβανία δεν είχα ασχοληθεί συστηματικά. Οι μελέτες μου οι θρησκειολογικές και οι σπουδές ήταν για την Αφρική. Μου ζήτησαν να πάω ως Πατριαρχικός Έξαρχος εν Αλβανία για να δω τί έχει απομείνει μετά από ένα φοβερό αθεϊστικό διωγμό που διήρκησε 23 ολόκληρα χρόνια» είπε παρουσιάζοντας την πρώτη του επαφή με την χώρα την οποία ανέλαβε εν συνεχεία να ποιμάνει.
Ο κ. Αναστάσιος αναφέρθηκε στην πρώτη συνάντηση που είχε με τους ιερείς της Αλβανίας «με περίμενε μια ομάδα ηλικιωμένων, φτωχών ανθρώπων χωρίς ράσα. Στη συνέχεια πήγαμε στον Καθεδρικό Ναό που είχε γίνει γυμναστήριο για να τους μιλήσω για τον σκοπό που πήγα. Και τους είπα πάρτε ένα κερί κι αφού το ανάψαμε είπαμε όλοι το «Χριστός Ανέστη» στα αλβανικά. Υπάρχει ακόμα ελπίδα.»
Σε άλλο σημείο ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος τόνισε πως «Το ποσοστό των Ορθοδόξων στην Αλβανία είναι περίπου στο 20%. Στην Αλβανία έχουμε απόλυτη θρησκευτική ελευθερία και σε αλλαγή θρησκεύματος ύστερα από γάμο ετεροδόξων. Δεν είμαστε μια μειοψηφία. Είμαστε ένα 20% που έχουμε ρόλο και λόγο στο ιστορικό γίγνεσθαι της Αλβανίας».
Το ορθόδοξο ποίμνιο της Αλβανίας στην πλειοψηφία του αποτελείται από αλβανόφωνους, και στην ερώτηση όταν θα έρθει η ώρα της διάδοχης κατάστασης ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος θα είναι Αλβανός, ο κ. Αναστάσιος τόνισε πως «Αυτό είναι προφανές. Δεν έχουμε το θάρρος να ερχόμαστε στη θέση των άλλων. Εγώ έχω μάθει να σέβομαι το δίκιο του άλλου. Φαντάζεστε σε εμάς σε ένα ανάλογο γεγονός, θα δεχόμασταν κάποιον από τη Βουλγαρία ή την Σερβία για επικεφαλής; Εγώ το θεωρώ αυτονόητο αυτό. Εκεί δεν πήγαμε να δημιουργήσουμε μια αποικία, αλλά μια Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας».
Σχέσεις Αρχιεπισκόπου Αλβανίας με την Κυβέρνηση Ράμα
Ο κ. Αναστάσιος αναφέρθηκε και στην σχέση του με τον Έντι Ράμα λέγοντας πως έχει πολύ καλή επικοινωνία μαζί του. Σε πολλά δεν συμφωνούμε αλλά έχουμε διάλογο και γενικά ο καλύτερος τρόπος είναι ο διάλογος. Δεν είναι πάντα εύκολος αλλά από την στιγμή που θα μπεις σε σιωπή υποψίας, δεν βοηθούν τα πράγματα να προχωρήσουν».
«Έχω την αίσθηση ότι υπήρξε στην αρχή μια γενικότερη δυσπιστία και πρέπει να την καταλάβουμε. Εγώ συμφιλιώθηκα με την ιδέα των ανθρώπων πως μετά από τόσα χρόνια αθεϊστικού καθεστώτος και προπαγάνδας ότι δεν υπάρχει Θεός της αγάπης, οι άνθρωποι έβλεπαν έναν άνθρωπο εκεί που πιστεύει στον Θεό και ίσως τους φαινόταν ένα μυθιστόρημα. Συμφιλιώθηκα με την ιδέα και είπα κάνε αυτό που είναι να κάνεις. Ο κόσμος θα δει την αλήθεια».
Αναφορικά με το θέμα των εκκλησιών και την επιστροφή περιουσιών των Ελλήνων στη Χειμμάρα, ο κ. Αναστάσιος τόνισε πως «έχουμε κάνει συμφωνία με το αλβανικό κράτος για επιστροφή εκκλησιών, υπάρχει όμως μια καθυστέρηση. Επισήμως έχει λεχθεί ότι θα επιστραφούν. Κάποιες διαδικασίες καθυστερούν ή αναβάλλουν την διαδικασία αυτή. Τα θέματα των περιουσιών είναι μπερδεμένα. Το βασικό αίτημα είναι να επιστραφούν οι περιουσίες των Ελλήνων. Δεν είναι το σημαντικότερο ζήτημα αυτή την στιγμή, είναι όμως ένα σημαντικό θέμα».
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας ερωτηθείς για το αν αισθάνεται πως υπάρχει κάποιο σχέδιο αφανισμού των Ελλήνων από την Αλβανία, είπε πως «Είναι δύσκολο να απαντήσει κάποιος σε αυτό, ίσως να υπάρχει, ίσως και όχι. Το σοβαρότερο πρόβλημα είναι η ερήμωση των ελληνικών χωριών. Η αρρώστια δεν είναι μόνο εξωτερική, είναι και από άλλες αιτίες. Το να φύγουμε και φωνάζουμε ότι οι άλλοι μας μισούν είναι εύκολο, όμως η πραγματικότητα δεν είναι πάντα έτσι».
Για την θέση της Ελλάδος ως γείτονος χώρας τώρα με την οικονομική κρίση «Η Ελλάδα είναι πάντα ο γείτονας. Οι γείτονες αισθάνονται πως τις δύσκολες ώρες αποτελούν το καταφύγιο. Σίγουρα όλοι επιθυμούν οι σχέσεις των δύο χωρών να είναι περισσότερο δυνατές και ειλικρινείς. Υπάρχουν δυνάμεις που επιθυμούν την ένταση. Εγώ μια ζωή προσπαθώ να χτίζω γέφυρες, ενώ άλλοι αναχώματα και χαράδρες. Πιστεύω απόλυτα ότι στο μέλλον θα ζήσουμε μαζί. Η Βαλκανική είναι μια μικρή περιοχή που δεν έχει άλλα περιθώρια για εντάσεις. Κάποιοι καλλιεργούν τις εντάσεις και έχουν άλλα σχέδια. Μην γίνουμε θύματα αυτών των σχεδιασμών».
Αυτοκριτική και μετάνοια
Ο κ. Αναστάσιος μίλησε και για αυτοκριτική σε πολλούς τομείς. «Η Ελλάδα είναι μια χώρα ευλογημένη από πλευράς θέσεως, πολιτισμού και διεθνών συνεργασιών. Αυτά τα βλέπουν όλοι και δεν είναι αμελητέα ποσότητα επειδή έχουμε οικονομική κρίση. Η Ελλάδα είναι αυτή που είναι. Εμείς, το θέμα είναι, πώς θα σταθούμε στο επίπεδο που μας έχει τάξει η Ιστορία. Είμαστε σαφώς σε μια φάση κάμψεως, δεν θα έλεγα παρακμής. Δεν θα πρέπει όμως να μας απασχολήσει το ότι είμαστε άρρωστοι, αλλά ποιά είναι η θεραπεία. Να γίνει η σωστή διάγνωση. Όταν έχουμε καρκίνο, να μην παίρνουμε φάρμακα για την γρίπη. Κι εδώ έχει λείψει η σοβαρή αυτοκριτική. Η λέξη αυτή χρησιμοποιείται ως επίθεση πολλές φορές εναντίων άλλων. Οι πολιτικοί, οι οικονομικοί παράγοντες προφανώς και πρέπει να κάνουν. Αλλά και όλος ο λαός πρέπει να κάνει αυτοκριτική. Και αυτός είναι ο ρόλος την Εκκλησίας, να βοηθήσει τον κόσμο να κάνει αυτοκριτική. Και υπάρχει και μια άλλη λέξη εκκλησιαστική, που δεν ηχεί πολύ καλά, αλλά είναι η κεντρική λέξη του χριστιανισμού. Η μετάνοια. Αν δεν αποφασίσουμε να διορθώσουμε αυτό που είμαστε, πως θα υπάρξει αλλαγή;».
«Μην δανείζεστε» και «μαζί τα φάγαμε»
«Είχαμε πάρει φόρα ότι πρέπει να ζούμε ευτυχισμένοι με δανεικά. Θυμάμαι τον μακαρίτη τον πατέρα μου, που μας έλεγε «Μην δανείζεστε». Οι οικονομολόγοι είχαν την βεβαιότητα ότι θα δανειστούμε και στο τέλος θα μας τα χαρίσουν οι άλλοι; Ο κόσμος ήταν ευτυχής και οι τράπεζες έδιναν δάνεια για να κάνουμε διακοπές. Σε όλη αυτή την περιπέτεια, αυτό που είχε λεχθεί το «Μαζί τα φάγαμε» έχει ένα στοιχείο αλήθειας, καθώς ο καθένας με τον έναν ή άλλο τρόπο βούτηξε το δάχτυλο στο μέλι. Αντίσταση σε αυτό είναι η καλλιέργεια μιας πνευματικότητας και η ύπαρξη δικαιοσύνης και αγάπης. Και σε αυτό έχει μεγάλο ρόλο η Εκκλησία. Πρέπει να μιλήσουμε και να πούμε πως «αν θες να είσαι Ορθόδοξος δεν μπορείς να είσαι άνθρωπος άδικος, που εκμεταλλεύεται ή λέει ψέμματα και στο τέλος λέει και ένα «Κύριε ελέησον». Δεν είναι έτσι τα πράγματα».
Για την απήχηση που έχει η Εκκλησία στον κόσμο ο κ. Αναστάσιος τόνισε πως «πλανιέται μια αδιαφορία η οποία θέλει άλλους τρόπους για να ξεπεραστεί. Να επικεντρωθούμε σε βασικά θέματα της πίστεως. Θέλει δουλειά. Δυστυχώς έχουμε αθωώσει το ψέμα και το θεωρούμε αυτονόητο».
Για το αν οι θρησκευτικοί ηγέτες πρέπει να έχουν ρόλο στα πολιτικά θέματα της χώρας, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ξεκαθάρισε πως «στην Αλβανία η Εκκλησία δεν είναι με κανένα κόμμα και δεν ανακατεύεται στην πολιτική, αλλά ο κάθε ορθόδοξος είναι υπεύθυνος πολίτης και πρέπει να έχει λόγο και θέση στα προβλήματα της χώρας. Εμείς που είμαστε μειοψηφία δεν έχουμε κάποιο άλλο τρόπο να τονίσουμε. Η Πολιτική είναι ένας χώρος όπου σαν Εκκλησία δεν θα δώσουμε κατευθύνσεις. Η κοινωνία όμως είναι ενιαία. Οι άνθρωποι ανήκουν και στην Πολιτεία και στην Εκκλησία. Η Εκκλησία οφείλει να πει κάποιες αλήθειες. Όχι όμως με την μορφή πολιτικής ανάλυσης».
Σε ερώτηση για το αν η Εκκλησία πρέπει να γίνει πιο μοντέρνα ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος τόνισε πως «Η Εκκλησία θα μείνει πιστή σε αυτό που είναι. Δεν πρόκειται να γίνει μια NGO (MKO) ή ένας κοινωνικός θεσμός. Αν χάσει το μυστηριακό και σωτηριολογικό της χαρακτήρα θα πάψει να είναι Εκκλησία. Άρα επουδενί λόγω θα πρέπει να σκεφτούμε ότι θα χάσει τον χαρακτήρα της. Μάλλον θα πρέπει να βρει τον χαρακτήρα της. Το νερό δεν χρειάζεται εκμοντερνισμό. Το νερό που έπινε ο Όμηρος, πίνουμε κι εμείς. Πρέπει λοιπόν να είμαστε ο εαυτός μας. Η Εκκλησία μεταφέρει το μήνυμα του ζώντος Θεού. Του Θεού της αγάπης. Τα έργα αγάπης είναι η μόνιμη ταυτότητα της Εκκλησίας. Η αγάπη θα εκφραστεί με λόγο, με σιωπή, με χαμόγελο, με απλή συμπαράσταση αλλά και με έργα».
Ο κ. Αναστάσιος αναφέρθηκε στις σχέσεις Εκκλησίας – Κράτους και πόσο επηρεάζεται η Εκκλησία από αυτή την σχέση, αν δηλαδή λειτουργεί ως υπηρεσία του Κράτους. «Στην Ελλάδα ο λαός αυτός έζησε ενιαία σε πιο δύσκολες στιγμές, ήταν ενωμένος σε μια αγκαλιά. Εγώ δεν μιλώ για εναγκαλισμό αλλά για μια φυσική εξέλιξη που υπήρχε. Στην Τουρκοκρατία υπήρχε ενότητα. Το Κράτος και η κοινωνία είναι το ίδιο πράγμα όπως και Εκκλησία είναι η κοινωνία στο σώμα του Χριστού. Πιστεύω πως ο εναγκαλισμός είναι λίγο επικίνδυνος. Και ίσως η Πολιτεία δεν θα ήθελε μια Εκκλησία ζωντανή, αλλά μάλλον ευκολότερα να την χειρίζεται».
Ισλάμ και Χριστιανισμός
«Το Ισλάμ δεν είναι εύκολη υπόθεση. Επίσης δεν υπάρχει ένα ενιαίο Ισλάμ. Μόλις τώρα καταλαβαίνουμε την σύγκρουση που υπάρχει μεταξύ Σουνιτικού και Σιιτικού Ισλάμ. Πέρα από αυτό, είναι πώς το ζουν το Ισλάμ ορισμένοι, κάτω από τα ακραία κηρύγματα των φανατικών. Οι ακραίες ερμηνείες είναι πιο ευπρόσδεκτες από τις ήπιες ερμηνείες. Είναι σε μια εξέλιξη το φαινόμενο. Είναι πολύ σύνθετο και στην Δύση δεν είχαν ασχοληθεί με την μελέτη του φαινομένου. Δεν είναι τόσο απλά και ρομαντικά τα πράγματα. Πρέπει να δούμε ότι υπάρχουν αδικημένες κοινωνίες που ήταν υποτιμημένες από τις πλούσιες και δήθεν χριστιανικές χώρες, τώρα κάνουν εξέγερση χρησιμοποιώντας θρησκευτικά συνθήματα. Και τα συνθήματα αυτά δεν αντιμετωπίζονται με τανκς και αεροπλάνα. Το θρησκευτικό βήμα είναι πολύ ευαίσθητο και μπερδεμένο. Είναι σαν την πυρηνική ενέργεια. Όταν αρχίζει και διαχέεται, δεν μαζεύεται. Η Δύση πρέπει να δείξει περισσότερη σοβαρότητα. Να μελετήσει πρώτα τις αδικίες που έχει κάνει και ύστερα να διορθώσει τα λάθη που έκανε. Η Ευρώπη σνόμπαρε τον Χριστιανισμό και προσπάθησε να τον υπονομεύσει. Δημιούργησε ένα κενό πίστεως, στο οποίο κενό διεισδύει ευκολότερα το Ισλάμ. Και μια Ευρώπη χωρίς πίστη δεν ξέρω αν θα αντέξει. Η αντίσταση σε αυτό είναι μια πίστη στον Θεό της αγάπης για να μπορέσει όλη αυτή η βία με διαφορετικά συνθήματα να περιοριστεί. Η Ορθοδοξία έχει τεράστια ευθύνη. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες πρέπει να είμαστε ενωμένες. Η Ορθοδοξία δεν μπορεί να είναι ένα μουσείο του παρελθόντος. Μιλάμε για μια Ορθοδοξία ζωντανή και ενωμένη που έχει μια αποστολή στην σύγχρονη κοινωνία. Αλλά δεν μπορούμε να το δώσουμε με γενικότητες και αοριστίες. Θα μιλήσουμε για τον Θεό της Αλήθειας, της δικαιοσύνης, της αγάπης και της θυσίας».
Ο κ. Αναστάσιος ανέφερε πως σε όλη την πορεία της διακονίας του από την Αφρική έως και σήμερα στην Αλβανία προσπάθησε να βιώσει το μυστήριο της αγάπης του Θεού. «Προσπάθησα να αγαπήσω τον Θεό. Δεν ξέρω αν τα κατάφερα, αλλά ξέρω ότι η προσπάθεια έχει το δικό της νόημα».
Έκλεισε την συνέντευξη κάνοντας το δικό του κάλεσμα «Μη συμφιλιωθείς με την παρακμή.Θα κάνουμε αντίσταση στην παρακμή. Σήμερα η παρακμή είναι διαφορετική από ότι παλαιότερα. Κάνε αντίσταση ποιότητας. Αντιστάσου. Το σύνθημα αυτό μπορεί να περάσει σε όλους. Δεν χρειάζεται να το κάνουμε όλοι. Τα λίγα υγιή κύτταρα δημιουργούν αντίσταση στα καρκινικά κύτταρα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου