του Βαγγέλη Σαρακινού –
Αντικρουόμενες είναι οι πληροφορίες που διαρρέουν τις τελευταίες ώρες σχετικά με την εξέλιξη της στρατιωτικής εισβολής που έχει ξεκινήσει η Τουρκία με τη σύμπραξη Σύρων αντικαθεστωτικών ανταρτών στο κουρδικό καντόνι Αφρίν στη βορειοδυτική Συρία. Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι Τούρκοι στρατιώτες εισέβαλαν στην περιοχή και επελαύνουν, ενώ οι Κούρδοι υποστηρίζουν ότι οι τουρκικές δυνάμεις έχουν απωθηθεί και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.
Στο παιχνίδι των εντυπώσεων μπήκε και ο Τούρκος πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ. Διανύοντας την δεύτερη ημέρα της επιχείρησης, που ειρωνικά βαφτίστηκε «Κλάδος Ελαίας», ο Γιλντιρίμ, υποστήριξε ότι ο τουρκικός στρατός και οι αντάρτες που στηρίζει εισέβαλαν στην Αφρίν, στις 11:05 το πρωί (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) από το μεθοριακό χωριό Γκιουλμπαμπά που βρίσκεται στην τουρκική επαρχία Κιλίς. Ανακοίνωσε, μάλιστα, πως τουλάχιστον δύο άνθρωποι τραυματίστηκαν από τον βομβαρδισμό της τουρκικής πόλης Κιλίς με κουρδικές ρουκέτες.
Υποχωρούν οι Τούρκοι;
Την ώρα όμως που ο Γιλντιρίμ υποστηρίζει ότι οι Τούρκοι στρατιώτες προελαύνουν στην Αφρίν μαζί με Σύρους αντάρτες που έχει εκπαιδεύσει η Άγκυρα, ο εκπρόσωπος του κουρδικού YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού) Μπιρούσκ Χασάκα, τον διαψεύδει, τονίζοντας ότι οι Κούρδοι μαχητές απώθησαν τις τουρκικές δυνάμεις.
Ο Χασάκα κάνει λόγο για σφοδρές μάχες, αποτέλεσμα των οποίων ήταν να απωθηθούν οι τουρκικές δυνάμεις. Για υποχώρηση των Τούρκων μίλησε και άλλος αξιωματούχος της YPG, ο Νούρι Μαχμούντι, επισημαίνοντας ότι «όλες οι χερσαίες επιθέσεις του τουρκικού στρατού εναντίον της Αφρίν έχουν μέχρι στιγμής αποκρουσθεί και οι εισβολείς αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν».
Προς το παρόν δεν είναι γνωστός ο αριθμός των Σύρων ανταρτών (Ελεύθερος Συριακός Στρατός -FSA), που έχουν συνταχθεί με την Τουρκία, ούτε η δύναμη των Κούρδων μαχητών που αμύνονται στην περιοχή του Αφρίν. Ο Γιλντιρίμ πάντως έκανε λόγο για πέντε με έξι χιλιάδες «τρομοκράτες», όπως αποκαλεί η Άγκυρα την κουρδική πολιτοφυλακή στη Συρία, θεωρώντας την προέκταση του PKK.
Ανέφερε ακόμη ότι στόχος της τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης είναι η δημιουργία «μιας ζώνης ασφαλείας» βάθους 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα της Τουρκίας. Κάτι τέτοιο ωστόσο φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολο, αν ληφθούν υπόψη και αυτά που δημοσιοποιεί η κουρδική πλευρά σε ότι αφορά την εξέλιξη των επιχειρήσεων.
Η οργή της Δαμασκού
Η συριακή κυβέρνηση έχει καταδικάσει σθεναρά τις τουρκικές επιχειρήσεις στην Αφρίν, πριν καν ξεκινήσουν. Πρόκειται, άλλωστε, για στρατιωτική δράση σε συριακό έδαφος, το οποίο ελέγχεται από την κουρδική πολιτοφυλακή. Είχε, μάλιστα, προειδοποιήσει πως εάν τουρκικά αεροπλάνα βομβαρδίσουν το Αφρίν, θα ενεργοποιηθεί η συριακή αεράμυνα.
Από την πλευρά της η Τουρκία υποστηρίζει ότι η Δαμασκός ενημερώθηκε για τις επιχειρήσεις. Η αρχική τουρκική θέση στο ζήτημα ήταν ότι η Άγκυρα, αν και δεν συνεργάζεται με το καθεστώς της Δαμασκού, είναι σε επαφή μαζί του. Ο Γιλντιρίμ, σύμφωνα με το τηλεοπτικό κανάλι NTV, δήλωσε την Κυριακή ότι αυτή η επικοινωνία γίνεται μέσω Μόσχας. Φέρεται μάλιστα να υποστήριξε ότι η Ρωσία δεν έχει αντιρρήσεις για την επιχείρηση και ότι διευθετούνται οι ανησυχίες του Ιράν.
Με βάση τα λεγόμενα του Γιλντιρίμ είναι περισσότερο από εμφανές ότι η Άγκυρα επιδιώκει τη νομιμοποίηση των ενεργειών της, τουλάχιστον στο πλαίσιο της τριμερούς (Ρωσία, Ιράν, Τουρκία) συμφωνίας της Αστάνα για την ειρήνευση στην Συρία. Αυτό έχει μεγάλη σημασία για την Τουρκία, καθώς με την επιχείρησή της κατά του κουρδικού YPG, βρίσκεται για άλλη μία φορά σε αντιπαράθεση με τους Αμερικανούς, οι οποίοι υποστηρίζουν και έχουν εξοπλίσει τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), κορμός των οποίων είναι το κουρδικό YPG.
Τι κάνει η Ρωσία;
Μια πρώτη ανάγνωση της στάσης της Μόσχας απέναντι στις εξελίξεις οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Πούτιν, στην παρούσα φάση, μάλλον δεν ήθελε να στενοχωρήσει τον Ερντογάν. Οι ρωσοτουρκικές σχέσεις είναι αναβαθμισμένες το τελευταίο διάστημα και οι δύο χώρες υλοποιούν σημαντικές συμφωνίες σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο (ρωσοτουρκικός αγωγός, S400 κ.α.).
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η διστακτικότητα της Μόσχας. Έτσι εξηγούνται οι αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με την αποχώρηση της ρωσικής στρατιωτικής δύναμης από το Αφρίν, η απομάκρυνση μέρους αυτής της δύναμης σε άλλη περιοχή και το …στρίβειν δια του ΟΗΕ που έβαλε στο τραπέζι μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας του ρωσικού Κοινοβουλίου. Με την άποψη να ζητηθεί δηλαδή από τον ΟΗΕ ο τερματισμός της τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης στα υπό τον κουρδικό έλεγχο συριακά εδάφη, τάχθηκε πριν λίγη ώρα και το Παρίσι, ζητώντας την κατεπείγουσα σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Τον τελευταίο λόγο, όμως, φαίνεται πως τον έχουν οι ίδιοι οι Κούρδοι και η μορφολογία των εδαφών τους. Το λένε και οι ίδιοι άλλωστε, ανεξαρτήτως αν βρίσκονται στην Συρία, την Τουρκία ή το Ιράκ: «Οι Κούρδοι δεν έχουν φίλους. Έχουν μόνο τα βουνά». Αν και η αρχή αυτή ισχύει διαχρονικά, στην παρούσα συγκυρία μόνο η Τουρκία επιθυμεί και επιδιώκει την εξουδετέρωση του κουρδικού παράγοντα από το γεωπολιτικό παζλ της Συρίας.
Δεν είναι, όμως, σε θέση να το επιτύχει. Οι Κούρδοι της Συρίας διαθέτουν συνολικά μία ένοπλη δύναμη τουλάχιστον 50.000 εμπειροπόλεμων και πλέον καλά οπλισμένων στρατιωτών. Κυρίως, όμως, διαθέτουν υψηλό ηθικό και διαπνέονται από ιδεολογία εθνικής απελευθέρωσης που τους διακρίνει από όλες τις άλλες ένοπλες πλευρές.
Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν πως οι Κούρδοι νίκησαν στα πεδία των μαχών τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να ελέγχουν ένα πολύ μεγάλο μέρος της βόρειοανατολικής Συρίας και τον θύλακο του Αφρίν, όπου έχουν εγκατασταθεί πολύ προωθημένες για τη Μέση Ανατολή μορφές δημοκρατικής αυτοοργάνωσης και διακυβέρνησης. Το σημαντικότερο είναι ότι ο κουρδικός παράγοντας στη Συρία είναι το μόνο σταθερό γεωπολιτικό έρεισμα της Ουάσιγκτον εκεί.
Αλλά και οι Ρώσοι και το καθεστώς Άσαντ θεωρούν χρήσιμη την παρουσία των Κούρδων, δεδομένου ότι –τουλάχιστον προς το παρόν– διεκδικούν ομοσπονδία και όχι απόσχιση από τη Συρία. Εκτός αυτού, η Δαμασκός φοβάται δικαιολογημένα ότι εάν ο τουρκικός στρατός συντρίψει τους Κούρδους, θα εγκατασταθεί για τα καλά στις περιοχές που σήμερα αυτοί ελέγχουν και θα μετατραπεί σε μόνιμο στρατό κατοχής, με το επιχείρημα ότι προστατεύει τους Σύρους αντικαθεστωτικούς αντάρτες.
Στην πραγματικότητα, το καθεστώς Άσαντ θα βολευτεί εάν μεταξύ αυτού και της Τουρκίας παρεμβληθεί μία αυτόνομη κουρδική ζώνη. Το ίδιο ισχύει και για τη Ρωσία, η οποία προς το παρόν ακροβατεί. Από τη μία πλευρά είναι η ανάγκη να ικανοποιεί κάποιες απαιτήσεις του Ερντογάν για να τον κρατάει στη δική της σφαίρα επιρροής. Από την άλλη, έχει συμφέρον να εξισορροπεί την Τουρκία, κρατώντας ζωντανό και ακμαίο τον κουρδικό παράγοντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου