Μανώλης Γ. Βαρδής
Είναι γνωστό ότι στην Παλαιά Διαθήκη βασικό στοιχείο του προφητικού κηρύγματος ήταν η απειλή και καταδίκη του Ισραήλ για τις αμαρτίες του, πολλές φορές σκανδαλιστικά με την επίκληση του εχθρικού λαού ως τιμωρού του λαού του Θεού. Στην σημερινή εποχή δείγμα ενός τέτοιου προφητισμού μας παρέχουν δύο πολύ κοντινοί μεταξύ τους διανοητές όπως είναι ο λογοτέχνης Ουελμπέκ και ο εν πολλοίς δοκιμιογράφος Μυρέ (Philippe Muray, 1945-2006). Στα χέρια μου έπεσε το ειρωνικό του κείμενο Chers djihadistes…(2002) στην ελληνική έκδοση «Αγαπητοί Τζιχαντιστές…», από τις εκδόσεις μάγμα.
Αφετηρία της συλλογιστικής του συγγραφέα είναι οι επιθέσεις στους δίδυμους πύργους το 2001- απεβίωσε πριν δει την εμφάνιση και την φρίκη του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους στη Συρία. Θα μπορούσε κανείς να κάνει λόγο για μία ιδιάζουσα επιτομή της κριτικής που ασκείται στο πολιτισμικό και αξιακό μοντέλο του δυτικού ανθρώπου των τελευταίων χρόνων. Επιφανειακά θα έλεγε κάποιος ότι ο Μυρέ επαναλαμβάνει αυτό που έχουν κατά καιρούς πει και άλλοι: η ισλαμιστική τρομοκρατία είναι ο «τιμωρός» μίας ήδη παρηκμασμένης Δύσης. Αυτό μόνο με μία επιφανειακή ανάγνωση. Ο Μυρέ, όπως και οι Προφήτες (ας μου επιτραπεί…), διακηρύσσει και την τιμωρία των «τιμωρών», που στην περίπτωση των τζιχαντιστών είναι η ματαιοπονία των επιθέσεων τους και η τελική αφομοίωση τους στο σύστημα στο οποίο επιτίθενται.
Η παρακμή της Δύσης συμπυκνώνεται στην υπαρξιακή φιλοσοφία της επιταγής για διασκέδαση: Διασκεδάζουμε, δε σκεφτόμαστε τίποτε, περνάμε τέλεια, επιτομείται στην έκσταση ενός δικτυωμένου- πάντα χαρούμενου- κόσμου, που έχει επιλέξει να μισεί το παρελθόν, να λατρεύει φανατικά τη νεότητα, και να απωθεί με μανία το κακό της Ιστορίας, την αρνητική και βίαιη όψη της. Είναι ένας κόσμος Πελαγιανισμού, που στηρίζεται στην ανέμελη κατανάλωση. Κατανάλωση εικόνων πιο πολύ και από πραγμάτων. Ακόμη και οι θρηνωδίες στα χαλάσματα των δίδυμων πύργων ότι η Ιστορία επανεμφανίστηκε με το σκοτεινό της πρόσωπο, είναι μία ακόμη υπεκφυγή: όπως ο τοξικομανής που νομίζει ότι τον κυνηγάνε και αισθάνεται απειλή αν τον στραβοκοιτάξει κάποιος, έτσι και οι διανοούμενοι ανακαλύπτουν και πάλι το Γεγονός, συνηθισμένοι στην εικονική ζωή. Οι τζιχαντιστές όμως ματαιοπονούν, γιατί επιτίθενται με καταστροφική λύσσα σε ένα «πτώμα», που έχει ήδη φροντίσει να καταστρέψει τον εαυτό του. Παρατηρεί ο Μυρέ με ειρωνεία: εσείς έχετε την Ούμμα σας, τη μυστική συλλογικότητα που αφήνει άναυδους τους αρθρογράφους μας, συνηθισμένοι καθώς είναι να μας βλέπουν να σηκωνόμαστε όρθιοι σε ένδειξη σεβασμού κυρίως μπροστά στα γιαουρτάκια της Danone παρά στον Αλλάχ. Είχαμε, βέβαια, κάποτε κι εμείς την Θεία Κοινωνία, αλλά πλέον αποτελεί μόνο μία παμπάλαια ανάμνηση. Ο μετα-νεωτερικός πολιτισμός είναι βαθύτατα άθεος, όχι γιατί δεν πιστεύει στον Θεό, αλλά γιατί αρνείται το βασικό: η χριστιανική και ιουδαιοχριστιανική Δύση δεν πίστεψε ποτέ πως είναι αθώα. Είναι άθεος γιατί αρνείται το κακό, και όταν το συναντά θέλει να το εκμηδενίσει με τον πιο ολοκληρωτικό τρόπο, διότι δεν θέλει να διακοπεί η καθημερινή διασκέδαση.
Ο Μυρέ αφιερώνει αρκετές σελίδες σε κάτι που προφανώς του έκανε εντύπωση. Λίγες μέρες μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου, η αγωνία ήταν να συνεχισθεί η καθημερινότητα και να εορτασθεί η γιορτή Halloween στην Αμερική. Θυμίζει πως σε ανάλογες περιπτώσεις όλοι ασχολούνται με το να συνεχισθούν οι γιορτές, οι συναυλίες, οι αθλητικοί αγώνες, παρά το αίμα και τη φρίκη. Άλλωστε, αυτή η χαρά, για τον σεβασμό της οποίας σήμερα εκλιπαρούμε, είναι το μόνο που μας έχει μείνει να κραδαίνουμε ως προσωπικό θησαυρό, ως το ίδιον μας και, συνεπώς, ως το στοιχείο εκείνο που θα θέλαμε ν’ αποτελεί ίδιον ολόκληρης της μελλοντικής ανθρωπότητας. Δεν θέλουμε και εμείς να την «πατήσουμε» όπως η Σοβιετική Ένωση, διότι, στην πραγματικότητα, ούτε η Σοβιετική Ένωση σεβόταν τη χαρά, κι αυτή ακριβώς είναι η πρωταρχική αιτία της κατάρρευσής της.
Παρά ταύτα, οι τζιχαντιστές ματαιοπονούν γιατί ο μηδενισμός τους δεν έχει στόχο. Χτυπάνε κάτι που έχει ήδη γκρεμισθεί συθέμελα. Μόνο που αυτή η κατεδάφιση είναι πια παγκόσμια, καθώς στην εποχή της ξετρελαμένης καλοσύνης ο πολιτισμικός «μπούσουλας» είναι το άγριο ξεφάντωμα, και οι εμπειρίες. Διατηρώ μία επιφύλαξη για την ενδεχόμενη αφομοίωση των τζιχαντιστών σε αυτό το μοντέλο. Ο Μυρέ δεν το διευκρινίζει απόλυτα. Ίσως γιατί δεν πρόλαβε την μετά το 2006 εικόνα της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Δεν πρόλαβε να δει το στυλ ζωής αυτών και την εικονική διαμεσολάβηση της ισλαμιστικής προπαγάνδας.
Για αυτό που είμαι πεπεισμένος, και ας στεναχωρώ φίλους, ότι αυτό το μοντέλο της «χαζοχαρούμενης» χριστιανικής αισιοδοξίας, που ολοένα και περισσότερο διαχέεται, είναι ένας από τους πολλούς πυλώνες του δυτικού «πτώματος».
ΥΓ. Η πλάγια γραφή είναι κείμενο του συγγραφέα, τα εισαγωγικά του συντάκτη του άρθρου.
πηγή: Aντίφωνο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου