Παρακολουθώντας τα αποτελέσματα των πρόσφατων διπλών τουρκικών εκλογών και τη θριαμβευτική εκλογική επικράτηση του Ερντογάν και των συμμάχων του Γκρίζων Λύκων σε Προεδρία και Εθνοσυνέλευση, θυμήθηκα μια παροιμιώδη φράση του Μεγάλου Ναπολέοντα ότι «ο πιο μεγάλος κίνδυνος γεννιέται τη στιγμή της νίκης». Πράγματι, εκ πρώτης όψεως, το νικηφόρο εκλογικό αποτέλεσμα εδραιώνει και διαιωνίζει την πρωτοκαθεδρία, την πολιτική κυριαρχία και την εξουσία του Ερντογάν. Σε συνδυασμό μάλιστα με τις υπερεξουσίες που η πρόσφατη συνταγματική αναθεώρησή του προσέδωσε, αλλά και με την έπαρση, τον μεγαλοϊδεατισμό, τον ιδιόρρυθμο «ισλαμοσυντηρητισμό» και την αλαζονεία που τον διακρίνουν, κάλλιστα πλέον μπορεί να θεωρηθεί όχι πρόεδρος αλλά νεοοθωμανός σουλτάνος. Ένας σουλτάνος που με τη συμπεριφορά του οδηγεί τον λαό του στο διχασμό.
Γιατί, όπως προείπαμε, η νίκη εγκυμονεί κινδύνους.
Οι διπλές κάλπες της 24ης Ιουνίου επιβεβαίωσαν γι’ ακόμα μια φορά αυτό που επισημαινόταν και τον Απρίλιο του 2017, αμέσως μετά το δημοψήφισμα, ότι η ενότητα του τουρκικού έθνους τίθεται πλέον εν αμφιβόλω. Μπορεί ο Ερντογάν να εδραίωσε το καθεστώς του, αλλά όπως όλα δείχνουν παγιώνεται επικίνδυνα μια βαθιά τριχοτόμηση του εκλογικού σώματος που ξεπερνά την απλή ιδεολογική και κομματική πολυδιάσπαση ή διαφοροποίηση των Τούρκων εκλογέων. Πρόκειται για μια φάση χαλάρωσης, μια σταδιακή αποδόμηση του εθνικού συνεκτικού αφηγήματος της Τουρκίας όπως το είχε επιβάλει στη χώρα ο Κεμάλ Ατατούρκ.
Η εν λόγω αποσύνθεση δεν έχει μόνο πολιτικά ή κομματικά αίτια. Η αφετηρία της αγγίζει κάτι βαθύτερο: Την ψυχολογική, την κοινωνική και την πολιτισμική διαφοροποίηση και εχθρότητα των κυρίαρχων πληθυσμιακών ομάδων που συγκροτούν τη σύγχρονη Τουρκία. Οι επαρχίες και η Ανατολία υποστηρίζουν τον Ερντογάν, η κεμαλική Τουρκία και τα παραδοσιακώς φιλελεύθερα παράλια (οι δυτικότροποι και εξευρωπαϊσμένοι Τούρκοι) υποστηρίζουν τον Ιντζέ, ενώ, τέλος, οι Κούρδοι της Τουρκίας συσπειρώνονται γύρω από το φιλοκουρδικό HDP του Ντεμιρτάς, που ανέκαμψε θριαμβευτικά στην τουρκική πολιτική σκηνή ακόμη και με τον ηγέτη του στη φυλακή.
Κάθε μέρα οι τρεις αυτές πληθυσμιακές ομάδες απομακρύνονται και αποξενώνονται όλο και πιο πολύ μεταξύ τους. Οι διαφωνίες τους παύουν να είναι απλώς πολιτικές και η σύγκρουσή τους όπως προείπαμε αποκτά άλλα χαρακτηριστικά: Χαρακτηριστικά απέχθειας και μίσους.
Τα πράγματα τείνουν να γίνουν πλέον ανεξέλεγκτα και επικίνδυνα. Γι’ αυτό και τα ξέφρενα επινίκια μπορεί να κυοφορούν μοιραίους για την Τουρκία κινδύνους. Η μετεκλογική πολιτική συμπεριφορά του θριαμβευτή Ερντογάν το προσεχές διάστημα θα κρίνει πολλά. Θα απλώσει χέρι συνεργασίας στους εσωτερικούς του αντιπάλους ή θα σκληρύνει ακόμη πιο πολύ τη στάση του σε όποιον δεν τον υποστηρίζει; Θα προβεί σε έναν στοιχειώδη εκδημοκρατισμό της χώρας ή θα συνεχίσει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει επιβάλει μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα; Θα συνεχίσει να χειραγωγεί τη Δικαιοσύνη, τους Θεσμούς και την Ελευθεροτυπία; Και αν όλα αυτά συμβούν πώς θα αντιδράσει η τουρκική κοινωνία;
Στην εξωτερική πολιτική θα συνεχίσει να ακροβατεί μεταξύ Δύσης, Ευρώπης και Ρωσίας; Θα παραμείνει στο ΝΑΤΟ ή θα απομακρυνθεί κι άλλο από την ατλαντική συμμαχία; Θα συνεχίσει να ανοίγει μέτωπα εχθρότητας με όλα τα γειτονικά κράτη (Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ, Ιράκ, Συρία, Αρμενία); Κι αν τελικά αποφασίσει να πολιτεύεται ως νεοοθωμανός σουλτάνος, ποια θα είναι η απάντηση της ΕΕ και των ΗΠΑ που τόσα χρόνια κάνουν τα στραβά μάτια για να μην «δυσαρεστήσουν» τον μεγάλο ασθενή;
Γιατί ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Εκεί θα κριθεί το παιχνίδι.
Στη στάση των ΗΠΑ και της ΕΕ. Θα συνεχίσουν να ανέχονται τα καπρίτσια, τα πείσματα και τις ασκήσεις ισορροπίας του Ερντογάν; Την αντιδυτική του ρητορική και τις ευθείες βολές και απειλές σε όποιον δεν συναινεί στις απαιτήσεις του; Θα συνεχίσουν την πολιτική κατευνασμού ελπίζοντας μήπως τον φέρουν στα νερά τους ή θα απαντήσουν δυναμικά; Και αν απαντήσουν δυναμικά, έως πού θα φθάσει η αντίδρασή τους;
Μιας και ξεκινήσαμε με μια ρήση του Μεγάλου Ναπολέοντα, ας κλείσουμε το άρθρο με μια ακόμα ρήση που αποδίδεται στον μεγάλο στρατηλάτη: «Η νίκη δεν σημαίνει τίποτα. Πρέπει να μπορείς να αξιοποιήσεις την επιτυχία». Γιατί μπορεί, τελικά, η εκλογική νίκη και ο θρίαμβος του Ερντογάν να είναι ταυτόχρονα και η αχίλλειος πτέρνα του. Το αδύνατο σημείο του. Η κερκόπορτα που θα οδηγήσει την Τουρκία, αν όχι στην καταστροφή, τουλάχιστον σε μια ανεπανόρθωτη στρατηγική ήττα. Γιατί όπως μας έχει διδάξει η ιστορία τα κάστρα πέφτουν πάντα από μέσα, αλλά και γιατί στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό, όπως λέει και ο σοφός λαός μας!
Ιωάννα Συγκρασίτη
Διεθνολόγος
Πηγή: philenews.com.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου