«Η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν είναι μία Συνομοσπονδία τοπικών Εκκλησιών, αλλά η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία»

orthodoxia.info

Αν κάποιος θέλει να μάθει τι σημαίνει σοβαρή εκκλησιαστική διπλωματία, δεν έχει παρά να διαβάσει τις ομιλίες που απηύθυνε στον επισκέπτη του, πατριάρχη Κύριλλο, ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος κατά τη διάρκεια της ειρηνικής επίσκεψης που πραγματοποίησε ο πρώτος στην προσφάτως «αναστημένη» Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας.

Σε μια εποχή που η επίσης προσφάτως «αναστηθείσα» Εκκλησία της Ρωσίας προσπαθεί με κάθε μέσον να επιβάλλει την παρουσία της σε μια σειρά από πεδία όπως, εκκλησιαστικό, πολιτικό, γεωστρατηγικό, πολιτιστικό αλλά και θεολογικό και λίγοι τολμούν να μιλήσουν ξεκάθαρα για τον λάθος δρόμο που στα μάτια πολλών έχει πάρει, ο Αναστάσιος χωρίς κορώνες, υπερβολές ή και εκφράσεις που θα μπορούσαν να φέρουν σε δύσκολη θέση τον επισκέπτη του, λειτούργησε σαν φάρος, φωτίζοντας ουσιαστικά τη σωστή οδό.

Απευθυνόμενος στον Προκαθήμενο της ισχυρότερης αυτή τη στιγμή (σ.σ. με πολιτικο-οικονομικά κριτήρια) Ορθόδοξης Εκκλησίας στον κόσμο, υπενθύμισε πως «Το αντίδοτο στον εγωκεντρισμό δεν είναι οι γενικόλογες ηθικές παροτρύνσεις ούτε οι νομικές διατυπώσεις και μηχανισμοί καταστολής. Αλλά επιβάλλεται η ενδυνάμωση μιας αγάπης, έμπρακτης και πολυδιάστατης, η οποία δεν περιορίζεται από σύνορα, προκαταλήψεις και διακρίσεις».



Για να ξεκαθαρίσει στη συνέχεια οτι μιλά «Όχι με την ισχύ και τα κριτήρια της κρατικής ή οικονομικής εξουσίας, αλλά με τη δύναμη της ανιδιοτελούς αγάπης, της νηφάλιας ταπεινοφροσύνης και αποφασιστικής υπευθυνότητος».

Σε πολλά σημεία των ομιλιών του και ειδικά σε αυτήν που εκφώνησε κατά το συλλείτουργο που τελέσθηκε την προηγούμενη Κυριακή, ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας λειτούργησε κάτι σαν τη «φωνή της συνειδήσεως» που ίσως ορισμένοι στα ανώτατα εκκλησιαστικά δώματα πολλές φορές δεν ακούν.

Οι λέξεις «ενότητα» και «χρέος» ακούστηκαν αρκετές φορές από τα χείλη του Αναστασίου ο οποίος υπενθύμισε στον πανίσχυρο επισκέπτη του πως «Στην μεταπολεμική περίοδο, όταν άρχιζε η Οικουμενική Κίνηση, οι Ορθόδοξοι νέοι, θεολόγοι λαϊκοί και κληρικοί ενέτειναν τη φωνή τους για περισσότερη ενότητα κυρίως μέσα στην Ορθοδοξία. Μία φράση μας – κλειδί της δεκαετίας του 1960, που έκτοτε δεν έπαψε να επαναλαμβάνεται, ήταν ότι: «Η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν είναι μία Συνομοσπονδία τοπικών Εκκλησιών, αλλά η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία».»

Σημείωσε δε πως «Σε μία περίοδο, όπου η καχυποψία, οι πολώσεις και οι πολεμικές συγκρούσεις αναστατώνουν την οικουμένη, η Εκκλησία οφείλει να είναι παράγων ειρήνης και αρμονικής συνεργασίας».

ΠΑΛΑΙΟΙ ΓΝΩΡΙΜΟΙ

Οι δυο Προκαθήμενοι, όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας μετρούν αρκετές δεκαετίες γνωριμίας και συνεργασίας. Πρωτοσυναντήθηκαν πριν από μισό αιώνα, το 1968. Τότε ο σημερινός Πατριάρχης ήταν ένας λαϊκός θεολόγος και ο Αρχιεπίσκοπος ήταν νέος κληρικός. Γνωρίστηκαν σε μία Συνέλευση του Παγκοσμίου Οργανισμού Ορθοδόξου Νεολαίας «Σύνδεσμος» στη Σουηδία και έκτοτε η επικοινωνία διατηρήθηκε. Όπως λοιπόν υπενθύμισε ο Αναστάσιος στον Κύριλλο, όλα αυτά τα χρόνια ο σημερινός Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας ήταν ιδιαίτερα δραστήριος σε θέματα πανορθόδοξης ενότητας αλλά και διαχριστιανικών σχέσεων.

«Στις επόμενες δεκαετίες, επανειλημμένως συνεργαστήκαμε σε ποικίλες Εκκλησιαστικές Επιτροπές, σε Διορθόδοξα, Διαχριστιανικά και Διαθρησκειακά Συνέδρια και Συμβούλια. Δεν λησμονώ τη δυναμική παρουσία Σας, την ευγένεια, τη χαρούμενη διάθεση, την καθαρότητα σκέψεως, τη δημιουργική συμβολή» του είπε.

Απευθυνόμενος σε αυτόν τον παλιό του φίλο, ο οποίος όμως ως Προκαθήμενος επέλεξε να κρατήσει την Εκκλησία του εκτός της Πανορθόδοξης Συνόδου της Κρήτης για λόγους που λίγους έπεισαν, αλλά και να αποτελέσει πολλές φορές την τροχοπέδη στα ζητήματα των διαχριστιανικών σχέσεων, ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας τόνισε ποια είναι τα πραγματικά ζωτικά θέματα που πρέπει να απασχολήσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία τον 21ο αιώνα, παρουσιάζοντας τα εξής τρια:

1. Την εμβάθυνση της ενότητος των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών,
2. Τη δυναμική Ορθόδοξη μαρτυρία στον σύγχρονο κόσμο
3. Και τη συμβολή στην ειρηνική συνύπαρξη και αρμονική συνεργασία των κατά τόπους θρησκευτικών κοινοτήτων.

Ο τρόπος με τον οποίο έθεσε τα ζητήματα στον επισκέπτη του ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, προβλημάτισε πολλούς. Κρίνοντας όμως από το αποτέλεσμα φαίνεται πως δεν προβλημάτισε όσο θα έπρεπε την Εκκλησία της Ρωσίας, ο υπεύθυνος της οποίας για τα εξωτερικά εκκλησιαστικά ζητήματα, μητροπολίτης Βολοκλολάμσκ Ιλαρίων, φρόντισε την ίδια μέρα, μέσω συνέντευξης του σε φιλορωσικό ελληνικό blog να διαμηνύσει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο πως αν προχωρήσει σε έκδοση Τόμου Αυτοκεφαλίας για την Ουκρανία θα προκληθεί σχίσμα αντίστοιχο του 1054.

Τι κι αν οι κανόνες ευγένειας και το πρωτόκολλο επιτάσσουν στις συνεντεύξεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο επίσημων επισκέψεων να μην τίθενται ξένα ζητήματα προς την επίσκεψη, τι κι αν ο οικοδεσπότης Αρχιεπίσκοπος έλεγε συνεχώς για την ανάγκη διατήρησης της ενότητας, η Μόσχα επέλεξε από το έδαφος μιας φιλικής Εκκλησίας προς το Φανάρι να απειλήσει με σχίσμα.