Ἡ Λειτουργία τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδερφοθέου

romfea.gr

Υπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη στην Romfea.gr

---

Ἐν ὄψει τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδερφοθέου (23 Ὀκτωβρίου) ἐπιτελεῖται σέ μερικούς Ναούς ἡ ἐπ'ὀνόματί του Λειτουργία (ἡ ὁποία, σημειωτέον, δέν εἶναι ἔργο δικό του). Καί τήν ἐπιτελοῦν, λένε, σύμφωνα μέ τήν ἀρχαία τάξη.

Ὅμως, δέν γίνεται σύμφωνα μέ τήν ἀρχαία τάξη. Π.χ. ὑπῆρχε τότε Ναός; Ὄχι. Ἡ Λειτουργία ἐπιτελεῖτο στά σπίτια.Ὑπῆρχε τότε Βυζαντινή ψαλμωδία; Ὑπῆρχε τότε Εὐαγγέλιο; Ὑπῆρχε τότε Ἀπόστολος; Ὑπῆρχε τότε Μικρή Εἴσοδος;

Ὑπῆρχε Μεγάλη Εἴσοδος; Ὑπῆρχε Δισκάριο, μέ τή σημερινή μορφή; Ὑπῆρχε πρόσφορο, μέ τή σημερινή μορφή; (Καί πόσος ἄρτος, σέ ποσότητα, παρατίθετο πρός μετουσίωση;). Μοίραζαν τότε ἀντίδωρο; Ὑψώματα;

Μέ ἄλλα λόγια, ἄλλα πράγματα ἴσχυαν τότε, καί ἄλλα σήμερα. Καί ἐμεῖς ἀκολουθοῦμε, αὐτά πού ἰσχύουν σήμερα, καί τά ὁποῖα παραλάβαμε, γι'αὐτό, λοιπόν, δέν μπορεῖ νά γίνει ἡ λεγομένη «Λειτουργία τοῦ Ἰακώβου» σύμφωνα μέ τήν ἀρχαία τάξη.

Ὅμως, αὐτό πού δέν παραλάβαμε, εἶναι ἡ τέλεση τῆς Θ. Εὐχαριστίας ἐκτός τοῦ Ἱεροῦ Βήματος (παραβλέποντας τήν Ἁγία Τράπεζα), ὥστε τό Μυστήριο νά παρακολουθεῖται ἀπό τό λαό, κατά μίμηση τῶν Καθολικῶν.

Περιληπτικά:

Ὁ Θεός ἔδωσε ἐντολή στόν Μωυςῆ, τήν Κιβωτό τῆς Διαθήκης (ὅ,τι πιό ἱερό εἶχαν οἱ Ἰουδαῖοι), νά τήν κρύψει στά Ἅγια τῶν Ἁγίων (Ἔξ. 26:33). «Καί κατακαλύψεις τῷ καταπετά­σματι τήν κιβωτόν τοῦ μαρτυρίου» (Ἔξ. 26:34).

Δέν τοῦ εἶπε ἁπλά «καλύψεις», ἀλλά «κατακαλύψεις». Τήν «Παλαιά Διαθήκη» (νομοθεσία) τήν παρέδωσε «ἐν τῷ κρυπτῷ». Τήν ὑπόθεση τή διαχειριζόταν ὁ Ἀρχιερέας Μωυσῆς, ὡς «μεσάζων» (Ἐξ. 19: 10-13).

Καί τή Νέα Διαθήκη (Θ. Εὐχαριστία), τήν παρέδωσε «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν», ἐν ἀπουσίᾳ δηλαδή τοῦ λαοῦ, παρόντες ἦταν μόνο οἱ μαθητές Του.

Καί οἱ μαθητές Του, στή συνέχεια, Τόν μιμήθηκαν. Ἐπιτελῶντας τό Μυστήριο, φρόντιζαν νά τό ἀποκρύπτουν ἀπό τό λαό.

Γι'αὐτό, οἱ πρῶτοι χριστιανικοί ναοί μπορεῖ νά μήν εἶχαν τέμπλο, ἀλλά εἶχαν πάνω ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα κάτι σάν κουβούκλιο, γιά νά καλύπτει τό Μυστήριο! (Γεωργίου Ἀντουράκη, Χριστιανική ἀρχαιολογία καί ἐπιγρα­φική, Ἀθήνα 1987, σελ. 66&340).

Καί γιά ποιό λόγο νά ἀποκρύβεται τό Μυστήριο; Ὁ Μ. Βασίλειος ἀπαντᾶ: Γιά νά διαφυλαχθεῖ ἡ ἱερότητά του, τό δέος του.

Γράφει: «Καί οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ Πατέρες προστάτευαν τήν ἱερότητα τῶν Μυστηρίων, κρατώντάς τα κρυφά» (Περί Ἁγίου Πνεύματος, ΚΖ', 66. P.G. 32:189).

Δηλαδή, ὁ μόνος πού μποροῦσε νά ἰδεῖ αὐτοψεί τά Ἄχραντα Μυστήρια, ἦταν ὁ Ἱερέας πού εἰσερχόταν στό Ἱερό, καί λειτουργοῦσε.

«Ὁ καί ἐμέ τόν ταπεινόν καί ἁμαρτωλόν καί ἀνάξιον δοῦλον σου (...) καλέσας εἰς τόν ἅγιον καί ὑπερμέγιστον βα­θμόν τῆς ἱερωσύνης, καί εἰσελθεῖν εἰς τό ἐνδ­ότερον τοῦ καταπετάσματος, εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων (...) καί θεάσασθαι αὐτοψεί τό πρόσωπον τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς, καί ἀπολαῦσαι τῆς θείας καί ἱερᾶς Λειτουργίας». (Ἀκολουθία τοῦ Εὐχελαίου).

Μετά ἀπό αὐτά, ἄς διαλογισθοῦμε, ἄν εἶναι πρέπον, νά γίνεται σήμερα ἡ λεγομένη «Λειτουργία τοῦ Ἰακώβου», ἔξω ἀπό τό Ἅγιο Βῆμα «πρός τό θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις;».