georgianjournal
Η 31η Μαρτίου σηματοδοτεί μια ιστορική ημερομηνία στην ιστορία της Γεωργίας - πριν από 27 χρόνια, το 1991, διεξήχθη το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας στη Γεωργία. Εγκρίθηκε από το 99,5% των ψηφοφόρων.
Η Γεωργία έγινε με τη βία μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, όταν το 1921 ο Σοβιετικός Κόκκινος Στρατός εισέβαλε στην πρωτεύουσα Τιφλίδα. Οι σοβιετικές δυνάμεις κατέλαβαν τη γεωργιανή πρωτεύουσα Τιφλίδα μετά από σκληρές μάχες και κήρυξαν τη Γεωργιανή Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία στις 25 Φεβρουαρίου 1921.
Η εισβολή του Κόκκινου Στρατού στη Γεωργία (15 Φεβρουαρίου - 17 Μαρτίου 1921),
επίσης γνωστή ως σοβιετικό-γεωργιανός πόλεμος ή σοβιετική εισβολή στη Γεωργία, ήταν μια στρατιωτική εκστρατεία του Σοβιετικού ρωσικού στρατού (RSFSR) με στόχο την ανατροπή της σοσιαλδημοκρατικής (μενσεβίκικης) κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γεωργίας (DRG) και την εγκατάσταση του μπολσεβίκικου καθεστώτος στη χώρα.
Η σύγκρουση ήταν αποτέλεσμα της επεκτατικής πολιτικής των Σοβιετικών, οι οποίοι είχαν ως στόχο να ελέγξουν όσο το δυνατόν περισσότερο τα εδάφη που ήταν μέρος της πρώην ρωσικής αυτοκρατορίας μέχρι τα ταραγμένα γεγονότα του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, καθώς και οι επαναστατικές προσπάθειες Γεωργιανών Μπολσεβίκων οι οποίοι είχαν κυρίως βάση τη Ρωσία, οι οποίοι δεν είχαν επαρκή υποστήριξη στην πατρίδα τους για να καταλάβουν την εξουσία χωρίς εξωτερική παρέμβαση.
Το δημοψήφισμα εγκρίθηκε από το Ανώτατο Συμβούλιο της Γεωργίας, το οποίο εξελέγη στις πρώτες πολυκομματικές εκλογές που διεξήχθησαν στη σοβιετική Γεωργία τον Οκτώβριο του 1990 και κυριαρχούταν από την ομάδα υπέρ της ανεξαρτησίας της Στρογγυλής Τραπέζης - Ελεύθερης Γεωργίας υπό την ηγεσία του πρώτου προέδρου της ανεξάρτητης Γεωργίας - Zviad Gamsakhurdia.
Η Γεωργία έγινε η τέταρτη σοβιετική δημοκρατία, μετά τις τρεις βαλτικές χώρες (Λιθουανία στις 9 Φεβρουαρίου 1991 και Λετονία και Εσθονία στις 3 Μαρτίου), που διεξήγαγε δημοψήφισμα για το ζήτημα της ανεξαρτησίας.
Το μόνο ερώτημα του δημοψηφίσματος ρώτησε: "Υποστηρίζετε την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Γεωργίας σύμφωνα με την Πράξη Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Γεωργίας της 26ης Μαΐου 1918;"
Τα επίσημα αποτελέσματα έδειξαν το "υπέρ" να υπερβαίνει το 99% με συμμετοχή των ψηφοφόρων στο 90,6%. Λόγω της συνεχιζόμενης εθνοτικής διαμάχης, το δημοψήφισμα μποϊκόταρε σε μεγάλο βαθμό ο μη γεωργιανός πληθυσμός της Αμπχαζίας,της βορειοδυτικής παραθαλάσσιας περιοχής της Γεωργίας και της βόρειας περιοχής της Γεωργίας Τσχινβάλι (Νότια Οσετία).
Τέσσερις ημέρες μετά την ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων. το Ανώτατο Συμβούλιο της Γεωργίας ψήφισε ομόφωνα τη κήρυξη ανεξαρτησίας κατά τη δεύτερη επέτειο της καταστολής των σοβιετικών στρατευμάτων στις ειρηνικές διαμαρτυρίες στην Τιφλίδα στις 9 Απριλίου 1989, η οποία ακολουθήθηκε από θανατηφόρα επιδρομή από ρωσικά στρατεύματα και τεθωρακισμένα.
Το δημοψήφισμα συνέπεσε με μια ιδιωτική επίσκεψη του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον, ο οποίος επισκέφθηκε μερικά εκλογικά τμήματα στην πρωτεύουσα της Γεωργίας Τυφλίδα πριν από την αναχώρησή του για τη Μόσχα αργότερα εκείνη την ημέρα.
Σήμερα, ο πρωθυπουργός της Γεωργίας Giorgi Kvirikashvili ευχήθηκε σε ολόκληρο τον πληθυσμό της χώρας αυτή την ιστορική ημέρα.
Συγχαίρω όλη τη Γεωργία για την Ημέρα Δημοψηφίσματος, εύχομαι κάθε πολίτης μας να ζήσει στο ενωμένο και ισχυρό κράτος - λέει ο Πρωθυπουργός Giorgi Kvirikashvili σε γραπτή δήλωση που δημοσιεύθηκε στις 31 Μαρτίου σχετικά με την Ημέρα Δημοψηφίσματος.
"Η 31η Μαρτίου 1991 αποτελεί ένα σημείο καμπής στην ιστορία της Γεωργίας, αλλάζοντας εντελώς το μέλλον της Γεωργίας.
Ο λαός της Γεωργίας δεν πρόδωσε ποτέ την ιδέα της ελευθερίας - πριν από 100 χρόνια, στις 26 Μαΐου 1918, υλοποιήθηκε η ιδέα και η Γεωργία κηρύχθηκε η πρώτη δημοκρατία υιοθετώντας την πράξη ανεξαρτησίας.
Ο λαός μας σε όλη την επικράτεια της Γεωργίας, συμπεριλαμβανομένης της Αμπχαζίας και του Σαματσαμπλό (έδαφος αναφέρεται ως Τσκχινβάλι), ψήφισε για την ανεξαρτησία της Γεωργίας.
Η κύρια μορφή της ιστορικής ημέρας ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Γεωργίας Ζβιαντ Γκαμσαχούρντια, ο οποίος θα γίνει 79 ετών σήμερα.
Συγχαίρω όλη τη Γεωργία για την Ημέρα του Δημοψηφίσματος, εύχομαι σε κάθε πολίτη μας να ζήσει στο ενωμένο και ισχυρό κράτος », έγραφε ο Giorgi Kvirikashvili στη δήλωση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η 31η Μαρτίου σηματοδοτεί επίσης τα γενέθλια του πρώτου προέδρου της ανεξάρτητης Γεωργίας - Zviad Gamsakhurdia, ο οποίος ήταν η κύρια φιγούρα πίσω από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ιστορικής σημασίας το 1991.
Ο Zviad Gamsakhurdia ήταν ένας Γεωργιανός πολιτικός, μελετητής και συγγραφέας που έγινε ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος Πρόεδρος της Γεωργίας στη μετασοβιετική εποχή.
Ο Zviad Gamsakhurdia γεννήθηκε στη γεωργιανή πρωτεύουσα Τιφλίδα το 1939, σε μια εξέχουσα γεωργιανή οικογένεια. ο πατέρας του, ακαδημαϊκός Konstantine Gamsakhurdia (1893-1975), ήταν ένας από τους πιο διάσημους Γεωργιανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Ίσως επηρεασμένος από τον πατέρα του, ο Zviad έλαβε εκπαίδευση στην φιλολογία και άρχισε επαγγελματική σταδιοδρομία ως μεταφραστής και λογοτεχνικός κριτικός.
Παρά την (ή ίσως και εξαιτίας) σύνδεση της χώρας με τον Ιωσήφ Στάλιν, η σοβιετική κυριαρχία στη Γεωργία ήταν ιδιαίτερα σκληρή κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και προσπάθησε να περιορίσει τη γεωργιανή πολιτιστική έκφραση.
Το 1955, ο Zviad Gamsakhurdia δημιούργησε μια παράνομη ομάδα νέων, την οποία ονόμασε Gorgasliani (μια αναφορά στην αρχαία γραμμή των Γεωργιανών βασιλιάδων), η οποία επεδίωκε να κυκλοφορήσει αναφορές για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το 1956 συνελήφθη κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στην Τιφλίδα εναντίον της σοβιετικής πολιτικής αποσταλινοποίησης και συνελήφθη και πάλι το 1958 για τη διανομή αντικομμουνιστικών κειμένων και διακηρύξεων.
Αφού έγινε πρόεδρος της Γεωργίας, ο Gamsakhurdia αντιμετώπισε οικονομικά και πολιτικά προβλήματα, ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις της χώρας με τη Σοβιετική Ένωση. Ένα βασικό πρόβλημα ήταν η θέση των πολλών εθνικών μειονοτήτων της Γεωργίας (που αποτελούν το 30% του πληθυσμού).
Παρόλο που οι μειονοτικές ομάδες είχαν συμμετάσχει ενεργά στην επιστροφή της Γεωργίας στη δημοκρατία, δεν εκπροσωπούνταν επαρκώς στα αποτελέσματα των εκλογών του Οκτωβρίου 1990, ενώ μόνο εννέα από τους 245 βουλευτές ήταν μη Γεωργιανοί. Ακόμη και πριν από την ανεξαρτησία της Γεωργίας, η θέση των εθνικών μειονοτήτων ήταν αμφισβητούμενη και οδήγησε σε εκδηλώσεις σοβαρής ενδοεθνικής βίας στην Αμπχαζία το 1989.
Πριν από το δημοψήφισμα, στις 9 Απριλίου 1989, οι πολίτες της Γεωργίας κατέβηκαν στο δρόμο για να ζητήσουν χωρισμό από τη Σοβιετική Ένωση. Ο Zviad Gamsakhurdia ήταν ένας από τις κύριες χαρακτήρες της ειρηνικής διαδήλωσης στις 9 Απριλίου, που κατέληξε σε τραγωδία.
Η τραγωδία της 9ης Απριλίου (γνωστή επίσης και ως σφαγή της Τιφλίδας ή τραγωδία της Τιφλίδας) αναφέρεται στα γεγονότα στην Τιφλίδα, στις 9 Απριλίου 1989, όταν διαλύθηκε από τον Σοβιετικό Στρατό μια αντι-σοβιετική διαδήλωση, με αποτέλεσμα 21 θανάτους και εκατοντάδες τραυματισμούς. Η 9η Απριλίου γιορτάζεται πια ως η Ημέρα Εθνικής Ενότητας, μια ετήσια εθνική γιορτή και αργία.
Το αντι-σοβιετικό κίνημα έγινε πιο ενεργό στη γεωργιανή σοβιετική δημοκρατία το 1988. Πολλές απεργίες και συναντήσεις οργανώθηκαν από αντισοβιετικές πολιτικές οργανώσεις στην Τιφλίδα. Η σύγκρουση μεταξύ της σοβιετικής κυβέρνησης και των γεωργιανών εθνικιστών βαθαίνει μετά τη λεγόμενη Συνέλευση Lykhny στις 18 Μαρτίου 1989, όταν αρκετές χιλιάδες άνθρωποι της Αμπχαζίας απαίτησαν την απόσχιση από τη Γεωργία και την αποκατάσταση του καθεστώτος της δημοκρατίας της Ένωσης του 1921-1931. Απαντώντας, οι αντι-σοβιετικές ομάδες οργάνωσαν μια σειρά μη εξουσιοδοτημένων συναντήσεων σε ολόκληρη τη δημοκρατία, υποστηρίζοντας ότι η σοβιετική κυβέρνηση χρησιμοποίησε την τάση για απόσχιση της Αμπχαζίας για να αντιταχθεί στο κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας.
Οι διαδηλώσεις έφθασαν στο αποκορύφωμά τους στις 4 Απριλίου 1989, όταν οι πολίτες της Γεωργίας συγκεντρώθηκαν μπροστά από τη Βουλή στη Λεωφόρο Rustaveli στην Τιφλίδα. Οι διαδηλωτές, με επικεφαλής την Επιτροπή Ανεξαρτησίας (Merab Kostava, Zviad Gamsakhurdia, Giorgi Chanturia, Irakli Bathiashvili, Irakli Tsereteli και άλλους) διοργάνωσαν ειρηνικές διαδηλώσεις και απεργίες πείνας ζητώντας την τιμωρία των αποσχιστών της Αμπχαζίας και την αποκατάσταση της γεωργιανής ανεξαρτησίας.
Οι τοπικές σοβιετικές αρχές έχασαν τον έλεγχο της κατάστασης στην πρωτεύουσα και δεν ήταν σε θέση να περιορίσουν τις διαμαρτυρίες. Ο Πρώτος Γραμματέας του Γεωργιανού Κομμουνιστικού Κόμματος Jumber Patiashvili ζήτησε από την ηγεσία της ΕΣΣΔ να στείλει στρατεύματα για να "αποκαταστήσουν την τάξη".
Το βράδυ της 8ης Απριλίου 1989, ο στρατηγός Igor Rodionov, διοικητής της στρατιωτικής περιφέρειας της Υπερκαυκασίας, διέταξε τα στρατεύματά του να κινητοποιηθούν. Λίγο πριν από την επίθεση των σοβιετικών δυνάμεων, ο Πατριάρχης της Γεωργίας Ηλίας ΙΙ απευθύνθηκε στους διαδηλωτές και τους ζήτησε να εγκαταλείψουν τη λεωφόρο Rustaveli και την περιοχή γύρω από το κυβερνητικό κτίριο λόγω του κινδύνου που αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της ημέρας μετά την εμφάνιση σοβιετικών τεθωρακισμένων κοντά στη λεωφόρο.
Οι διαδηλωτές αρνήθηκαν να διαλυθούν ακόμη και μετά την έκκληση του Πατριάρχη. Οι τοπικές γεωργιανές αστυνομικές μονάδες αφοπλίστηκαν λίγο πριν την επιχείρηση.
Στις 9 Απριλίου, στις 3:45 π.μ., σοβιετικά τεθωρακισμένα και στρατεύματα υπό τον στρατηγό Igor Rodionov περικυκλώνουν την περιοχή της διαδήλωσης. Αργότερα, ο Rodionov ισχυρίστηκε σε συνέντευξή του ότι ομάδες ένοπλων Γεωργιανών επιτέθηκαν σε άοπλους στρατιώτες με πέτρες, μεταλλικές αλυσίδες και ράβδους. Τα σοβιετικά στρατεύματα έλαβαν εντολή από τον στρατηγό Rodionov να διαλύσουν τους διαδηλωτές και να καθαρίσουν τη λεωφόρο με κάθε τρόπο.
Η σοβιετική διμοιρία, οπλισμένη με στρατιωτικά ραβδιά και φτυάρια, επιτέθηκε στους διαδηλωτές που κινούμενη κατά μήκος της λεωφόρου Rustaveli. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, οι στρατιώτες άρχισαν να χτυπούν τους διαδηλωτές με τις ράβδους, προκαλώντας τραυματισμούς τόσο ασήμαντους όσο και σοβαρούς σε όσους χτύπησαν. Αυτή η ιδιαίτερα βίαιη επίθεση καταγράφηκε σε βίντεο από το μπαλκόνι ενός κτιρίου που βρίσκεται στην άλλη πλευρά της λεωφόρου.
Ο πανικός μετά την επίθεση είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 19 ατόμων, μεταξύ των οποίων 17 γυναίκες.
Οι επίσημες σοβιετικές εκθέσεις κατηγόρησαν τους διαδηλωτές ότι προκάλεσαν τη σύγκρουση, λέγοντας ότι τα στρατεύματα δέχθηκαν επίθεση με ραβδιά και μαχαίρια. Σύμφωνα με αυτούς, οι στρατιώτες ακολούθησαν τις εντολές να μην χρησιμοποιήσουν τα όπλα τους, αλλά οι εξτρεμιστές τους επιτέθηκαν με κομμάτια από μέταλλο, τούβλα και μπαστούνια.
Δακρυγόνα τύπου CN και CS χρησιμοποιήθηκαν εναντίον των διαδηλωτών. Εμετοί, αναπνευστικά προβλήματα και ξαφνικές παραλύσεις του νευρικού συστήματος αναφέρθηκαν.
Το 1989 ξέσπασαν βίαιες αναταραχές στην Αυτόνομη Περιφέρεια της Νότιας Οσετίας μεταξύ του γεωργιανού πληθυσμού της περιοχής που ήταν υπέρ της ανεξαρτησίας και των Οσετίων πιστών στη Σοβιετική Ένωση. Το περιφερειακό σοβιέτ της Νότιας Οσετίας ανακοίνωσε ότι η περιοχή θα αποχωρήσει από τη Γεωργία για να σχηματίσει μια «σοβιετική δημοκρατία». Σε απάντηση, το Ανώτατο Σοβιέτ της Γεωργίας ακύρωσε την αυτονομία της Νότιας Οσετίας τον Μάρτιο του 1990.
Μια τριμερής μάχη για την εξουσία μεταξύ Γεωργιανών, Οσετίων και Σοβιετικών στρατιωτικών δυνάμεων ξέσπασε στην περιοχή, η οποία οδήγησε (τον Μάρτιο του 1991) στους θανάτους 51 ανθρώπων και την έξωση από τα σπίτια τους 25.000 επιπλέον. Μετά την εκλογή του ως προέδρου του πρόσφατα μετονομασμένου Ανώτατου Συμβουλίου, ο Gamsakhurdia καταδίκασε την οσετιανή κίνηση ως μέρος ενός ρωσικού σχεδίου για να υπονομεύσει τη Γεωργία, δηλώνοντας ότι οι Οσέτιοι αποσχιστές είναι "άμεσοι πράκτορες του Κρεμλίνου, εργαλεία του και τρομοκράτες".
Τον Φεβρουάριο του 1991, έστειλε επιστολή στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ζητώντας την αποχώρηση των στρατιωτικών μονάδων του Σοβιετικού Στρατού και ενός επιπλέον τμήματος εσωτερικών στρατευμάτων της ΕΣΣΔ από το έδαφος της πρώην Αυτόνομης Επαρχίας της Νότιας Οσετίας.
Στις 31 Δεκεμβρίου 1993, ο Zviad Gamsakhurdia πέθανε υπό συνθήκες που εξακολουθούν να είναι αδιευκρίνιστες. Είναι γνωστό ότι πέθανε στο χωριό Khibula στην περιοχή Samegrelo της δυτικής Γεωργίας και αργότερα τάφηκε ξανά στο χωριό Jikhashkari (επίσης στην περιοχή Samegrelo). Σύμφωνα με δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου, το σώμα βρέθηκε με μια μόνο πληγή από σφαίρα στο κεφάλι. Έχουν δοθεί διάφορες εξηγήσεις για το θάνατό του, ο οποίος εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενος και παραμένει άλυτος.
Ο κορυφαίος γεωργιανός πολιτικός και δημόσιο πρόσωπο, ο οποίος παραμένει στην ιστορία της Γεωργίας ως ο ήρωας που αγωνίστηκε για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της χώρας, ο Zviad Gamsakhurdia θα γινόταν 79 ετών σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου