H πρωταθλήτρια Τραμπζονσπόρ και η ποντιακή ταυτότητα

https://ardin-rixi.gr/archives/244298

 του Μανώλη Εγγλέζου-Δεληγιαννάκη

Η πρωταθλήτρια Τουρκίας Τραμπζονσπόρ, γιόρτασε χτες την κατάκτηση του πρώτου τίτλου μετά από 38 χρόνια, σπάζοντας το σερί των ομάδων της Κωνσταντινούπολης. Εδώ, το γεγονός χαροποίησε πολλούς Πόντιους συμπατριώτες μας, αφού η Τραπεζούντα και ο Πόντος εξακολουθούν να αποτελούν σημείο αναφοράς. Την αίσθηση της κοινής, Ρωμέικης βεβαίως, κληρονομιάς, έχουν και στον Πόντο οι τωρινοί του κάτοικοι, οι ίδιοι εδώ και αιώνες, που παρέμειναν στον Πόντο μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών έχοντας εξισλαμιστεί. Οι παλιοί μιλούν ακόμα τα Ποντιακά, που στην Τουρκία ονομάζουν Romeyka, ενώ πολλοί συνειδητοποιούν πια την καταγωγή τους. Οι πιο προχωρημένοι διακηρύσσουν την Ελληνικότητά τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην τουρκική πραγματικότητα καταστολής και στοχοποίησης.

Απότοκη της αίσθησης του ότι υπάρχει κομμάτι του ίδιου πληθυσμού στην Ελλάδα, υπήρξε η πρόσκληση του πόντιου καλλιτέχνη Ματθαίου Τσαχουρίδη στη γιορτή της Τραμπζονσπόρ. Μαζί του ήταν καλεσμένος και ο Απόλας (Απόλλων/Αβδουραχμάν) Λερμί, πόντιος καλλιτέχνης επίσης, του ιστορικού Πόντου, που έχει βγάλει δίσκους στην Ποντιακή διάλεκτο με ελληνικούς τίτλους: Romeika, Kalandar, Momoyer (από το παραδοσιακό δρώμενο των Μωμόγερων), Santa (από την ηρωική περιοχή της Σάντας), κι έχει συνεργασία με τον Τσαχουρίδη.

Οι ενέργειες αυτές όμως κινητοποίησαν το βαθύ κράτος και ενεργοποίησαν τα εθνικιστικά/φοβικά αντανακλαστικά της Τουρκίας. Αντιδράσεις από τέτοιους κύκλους οδήγησαν στην ακύρωση της πρόσκλησης στο Μ. Τσαχουρίδη, ενώ μετά από αυτά και ο Λερμί, που έχει συνθέσει και τον ύμνο της Τραμπζονσπόρ, δε συμμετείχε.

Όμως, κι ενώ τιμούμε τη μνήμη των θυμάτων της Ποντιακής Γενοκτονίας, γίνεται με κάθε αφορμή φανερό ότι η ελληνική παρουσία στη Μικρασία δεν αποτελεί παρελθόν. Μετά τη Γενοκτονία, την Καταστροφή και την Ανταλλαγή, τα αδέρφια μας είναι ακόμα εκεί, έχουν την αίσθηση της κοινής καταγωγής, και μια πρόσκαιρη χαραμάδα ελευθερίας από το Τουρκικό καθεστώς αρκεί για να εκδηλωθεί αυτή, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την τεχνητή και χτισμένη στο αίμα Τουρκική ταυτότητα.

Από τη γιορτή θα κρατήσομε λοιπόν την ανάδυση της κοινής συνείδησης των ποντιακών πληθυσμών στις δυο χώρες, μιαν υπόμνηση ότι εκεί κάποιοι μας περιμένουν. Και το ζειμπέκικο του Μπακασέτα με την ελληνική σημαία στην πλάτη, ενός Αεκτζή που η ΑΕΚ, δυστυχώς, όπως και πολλούς άλλους, δεν αξιοποίησε.