οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης βρίσκονται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι

Του ΣΑΜΙ ΝΑΪΡ (*) 

Τα αποτελέσματα των εκλογών στη Σουηδία, όπως και στην Ιταλία, στην Αυστρία και τελευταία στη Γερμανία, δεν είναι καλά για την Ευρώπη. Η προέλαση του ξενόφοβου εξτρεμισμού είναι ασταμάτητη, με τη μετανάστευση να χρησιμεύει ως λάδι στη φωτιά που άναψε το 2015. Η περίπτωση της Σουηδίας δείχνει την ουσία της σημερινής κρίσης: δεν πρόκειται μόνο για τις συνέπειες της πολιτικής της λιτότητας, που επεβλήθη με γερμανική πρωτοβουλία τα δέκα τελευταία χρόνια, αλλά για το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας. 

Αυτό που βλέπουμε σε όλη την Ευρώπη είναι η εκρηκτική εκδήλωση μιας διπλής άρνησης που συνδέει τη μετανάστευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση ως συλλογικό σχέδιο. Είναι η εποχή της επιστροφής των εθνών, χωρίς να γνωρίζουμε ακόμη αν αυτό σημαίνει μια μόνιμη οπισθοχώρηση στην ευρωπαϊκή διαδικασία ή μια εφηβική κρίση, ένα δύσκολο πέρασμα στην ενηλικίωση. Το βέβαιο είναι ότι τα πάντα μπορεί να συμβούν σε μια Ευρώπη που στερείται ενός κοινού προσανατολισμού.


 Η Σουηδία – ένα αντιρατσιστικό και προοδευτικό μοντέλο εδώ και πολλές δεκαετίες – εισέρχεται με τη σειρά της σε έναν επικίνδυνο κύκλο όπου έχουν ήδη πέσει πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης και η Ιταλία. Το κόμμα των «Σουηδών Δημοκρατών» δείχνει τη δύναμή του, αποσταθεροποιώντας τον σουηδικό πολιτικό χάρτη. Η δεξιά και η σοσιαλδημοκρατία πρέπει να πάρουν δύσκολες αποφάσεις, και το ίδιο συμβαίνει στη Γερμανία. Οποιες συμφωνίες και αν γίνουν, θα επιβραδύνουν την απαραίτητη μεταρρύθμιση της Ευρώπης και θα επικυρώσουν μια σκληρή πολιτική απέναντι στη μετανάστευση, όπως συμβαίνει ήδη στην Αυστρία και στην Ιταλία. 

Μια νέα εποχή αρχίζει. Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη περιμένει αποτελεσματικές απαντήσεις από όλα τα κυρίαρχα κόμματα, όποιον ιδεολογικό προσανατολισμό και αν έχουν. Τι πρέπει να γίνει με τη μετανάστευση, που εισπράττεται τόσο ως μια ταυτοτική πρόκληση όσο και ως μια απειλή απέναντι σε πληθυσμούς πιο ανασφαλείς από ποτέ; Πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η ευρωπαϊκή κοινωνική κρίση; Τα δύο αυτά ζητήματα οδηγούν αργά αλλά σταθερά στην έκρηξη της Ευρώπης. 

Η απάντηση στην πρώτη ερώτηση οδηγεί σε μια επανεθνικοποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής. Οι χώρες που δέχονται τους περισσότερους μετανάστες δεν έχουν την αναγκαία βοήθεια και είναι πιθανό ότι το επόμενο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο – κάτω από την πίεση της δεξιάς και της ακροδεξιάς – θα νομιμοποιήσει μια σκληρή πολιτική σε σχέση με το άσυλο. 

Η απάντηση στη δεύτερη ερώτηση, που εκκρεμεί από το 2008, θα εξαρτηθεί από το αν η Γερμανία, για να σώσει την Ευρώπη, θα δεχθεί να αλλάξει την κυρίαρχη νομισματική πολιτική και να προωθήσει μια οικονομική ανάκαμψη βασισμένη στην απασχόληση. 

Σε κάθε περίπτωση, είτε η Σουηδία, μετά την Αυστρία και την Ιταλία, πέσει είτε όχι στο καλάθι του ξενόφοβου εξτρεμισμού, είτε η Γερμανία συνεχίσει είτε όχι τον σημερινό της δρόμο, οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης βρίσκονται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Πρέπει να προσφέρουν επειγόντως μια εναλλακτική λύση για την ανανέωση της Ευρώπης. 

(*) Ο Σαμί Ναΐρ είναι αρθρογράφος της El País via ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Πηγή: Η ακροδεξιά γιγαντώνεται: Επιτακτική η ανάγκη των Ευρωπαίων προοδευτικών να δώσουν λύσεις https://hellasjournal.com/2018/09/i-akrodexia-gigantonetai-epitaktiki-i-anagki-ton-eyropaion-proodeytikon-na-dosoyn-lyseis/