philalethe00.wordpress
Στην εποχή μας, που είναι «εποχή της αβεβαιότητας» όσον αφορά σειρά κοινωνικών ζητημάτων, έχει εμφανιστεί σειρά πολιτικών και κομματικών ρευμάτων και σχηματισμών, τα οποία επιδιώκουν την προβολή ή και την κατίσχυσή τους σε επικείμενες εκλογές. Στο άρθρο αυτό, θα αναφερθούμε σε τρία από αυτά.
1)Πρώτη κατηγορία είναι σχηματισμοί οι οποίοι κινούνται σε ένα χώρο τον οποίο καλούν πατριωτικό- δημοκρατικό. Οι σχηματισμοί αυτοί ως ένα βαθμό μοιάζουν με αυτούς που αναπτύχθηκαν κατά το Μεσοπόλεμο και στους οποίους αναφέρεται ο συγγραφέας Κ. Βεργόπουλος στο πολύ αξιόλογο βιβλίο του «Εθνισμός και οικονομική ανάπτυξη: η Ελλάδα στο Μεσοπόλεμο», όπου διαπιστώνει την «εμφάνιση και ανάπτυξη μιας εθνικιστικής αριστεράς, με κυριότερο εκφραστή το νεότευκτο Αγροτικό Κόμμα»(σελ. 130-131) με ιδεολογικό τρίπτυχο τον «μεταρρυθμιστικό σοσιαλισμό», την «αγροτική ιδέα» και τον (ιδιόμορφο, άλλωστε) «εθνικισμό του Ίωνα Δραγούμη».
Σε αυτά τα ρεύματα διαπιστώνουμε την συχνή ιδεολογική αναφορά στον ελληνισμό, την ελληνικότητα, με βάση τις συνθέσεις κάποιων συγγραφέων όπως ορισμένοι της γενιάς του ’30, και κάποια εκτίμηση προς την Ορθόδοξη Εκκλησία, ως εθνική θρησκεία και ως μακρόχρονη παράδοση που ζυμώθηκε ιστορικά με τα κοινά ήθη και έθιμα και διέπλασε τον εθνικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, προβάλλεται το σχήμα της εξάρτησης το οποίο είχε διατυπώσει μεταξύ άλλων με σαφή τρόπο ο Κωστής Μοσκώφ και επισημαίνεται ότι η «αποαποικιοποίηση του φαντασιακού» και η επανεύρεση της παράδοσής μας ως ελληνισμού θα δώσει εναύσματα και για την εθνική και κοινωνική μας απελευθέρωση και ανεξαρτητοποίηση. Τα ρεύματα αυτά εμφανίζουν μια συχνή αναφορά στην Ορθοδοξία, την οποία φαίνεται να εκλαμβάνουν περισσότερο όμως ως ένα «μαύρο κουτί», ως ένα δοσμένο πολιτιστικό άθροισμα, παραθεωρώντας έτσι, πλην της διδασκαλίας της, και τη χαρισματική μεταμορφωτική δυναμική της.
2) Δεύτερη κατηγορία είναι σχηματισμοί οι οποίοι προβάλλουν ένα παλαιάς κοπής πολιτικό πρόγραμμα ως καινοτομία ή ως «εθνική σωτηρία» στην πολιτική ζωή της χώρας. Παράλληλα, θεωρούν συχνά ότι πρέπει μια τέτοια προσπάθεια να βασίζεται στην υπακοή σε «πνευματικό καθοδηγητή» εν τω κόσμω ή αγιορείτη, ενώ διακηρύττουν ότι συνεχίζουν την βυζαντινή ή και διαχρονική ορθόδοξη πολιτική παράδοση επιδιώκοντας να επιβάλουν απροκάλυπτα στους πολίτες, συνειδητούς Ορθόδοξους Χριστιανούς ή μη, ένα αυθαίρετο σύστημα ατομικής ηθικής, ξένο προς την ελεύθερη προαίρεση ή την ευρύτερη ελεύθερη, κατ’εικόνα Θεού, προσωπικότητά τους.
Οι σχηματισμοί αυτοί προβάλλουν στην πραγματικότητα ένα άθροισμα έντονα συντηρητικών, όπως ορίζονται στην πολιτική θεωρία, και έντονα αυταρχικών απόψεων, με ρητή συχνά άρνηση του χαρακτήρα της «εκκλησιαστικής παράδοσής μας, που είναι γνησιότατα και απαράβατα δημοκρατική», όπως θα έλεγε ο Γιώργος Θεοτοκάς, με έμφαση στην εθνικιστική «αλληλεγγύη στα πλαίσια της εθνικής κοινωνίας», όπως ορίζεται στην πολιτική επιστήμη, και ανάλογη αντιμετώπιση του σύγχρονου προσφυγικού προβλήματος, φαινομενικά ξένη και άσχετη προς το γράμμα και το πνεύμα των μεγάλων Πατέρων και Μητέρων της Εκκλησίας.
Τα ρεύματα αυτά, παρά τις αγαθές προθέσεις ορισμένων συμμετεχόντων σε αυτά, φαίνεται ότι ανταποκρίνονται μάλλον στις σύγχρονες παθογένειες-«μόδες» της εν Ελλάδι Εκκλησίας, σε παραβυζαντινά και άλλα ιδεολογήματα, στις σύγχρονες παρεκκλίσεις του γεροντισμού και του αυταρχικού και φιλοφασιστικού πολιτικού λόγου που επιδιώκει να εμφανίζεται ως (εθνικο)θρησκευτικού χαρακτήρα.
3)Τελευταία κατηγορία σύγχρονων ρευμάτων είναι ορισμένα αυτοτιτλοφορούμενα ως «πατριωτικά». Αυτά τα ρεύματα εμφανίζουν μια μεγάλη ποικιλότητα. Άλλα προέρχονται από τον παλαιό ακροδεξιό χώρο, άλλα από την πατριωτική αριστερά, άλλα από τον χώρο της αρχαιολατρίας ή των αρχαιόθρησκων-νεοπαγανιστών.
Φαίνεται, πάντως, ότι δεν έχουν την αρτιότητα του προγράμματος ή την απαιτούμενη θεωρητική συγκρότηση για μια σοβαρότερη παρουσία, ενώ βέβαια δεν λείπουν και οι πολιτικοί καιροσκόποι.
Σημ.: Αναδημοσίευση από το φύλλο 979 της εφημερίδας «Χριστιανική»
Μέρος 2ο
Στο προηγούμενο άρθρο της στήλης αναφερθήκαμε σε τρία ρεύματα: σε «δημοκρατικά-πατριωτικά», σε συντηρητικά «(εθνικο-)θρησκευτικά» και σε «πατριωτικά». Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε σε δύο ακόμη σημαντικές κατηγορίες, με την πρώτη να είναι τα σύγχρονα(κυρίως δημιουργημένα μετά τον 07/’15) «αντιμνημονιακά».
Αυτά τα κινήματα μοιάζουν να έχουν ως προμετωπίδα τους ωραίους πατριωτικούς στίχους του μεγάλου ποιητή της πρώτης Ρωμαντικής «Σχολής των Αθηνών» Α. Ρ. Ραγκαβή:
«Ψυχάς γενναίας θλίβει
Η άλυσος η ξένη
Και όστις την συντρίβει
Ή ευγενώς πεθαίνει,
ή ένδοξα νικά.»
(«Ωδή προς τον ποιητήν Αθανάσιον Χριστόπουλον
κατά την εις Ελλάδα άφιξίν του», στρ. 3)
Έτσι, τα ρεύματα αυτά προβάλλουν ένα έντονο πατριωτικό στοιχείο, το οποίο –πολύ σωστά- συνδυάζουν και με τα κοινωνικά δίκαια των λαϊκότερων τάξεων της χώρας μας. Το πατριωτικό στοιχείο αφορά την αντίσταση σε κάθε είδος Μνημονίου, δηλαδή προγράμματος το οποίο δεν επιλέχθηκε με δημοκρατικές διαδικασίες από το ελληνικό έθνος, αλλά επιβλήθηκε, λιγότερο ή περισσότερο, ως «το του Κρείττονος συμφέρον» που βαπτίστηκε από την (κρείττονα) γερμανοκρατούμενη Ευρώπη «δίκαιο».
Στο λόγο των ρευμάτων αυτών παρατηρείται η έντονη καταγγελτικότητα, η οποία και επιδιώκεται να τεκμηριώσει, εξ αντιθέτου, την εναλλακτική πορεία η οποία προβάλλεται. Πιο συγκεκριμένα, τα σημερινά συγκυβερνώντα κόμματα, τα οποία αναδείχθηκαν στις εκλογές του 01/’15 ως καθαρώς αντιμνημονιακά, θεωρούνται ότι ολωσδιόλου, θεληματικά, και ενώ υπήρχε ορατή και βιώσιμη πρόταση στα πλαίσια της δημοκρατικά εκφρασμένης θέλησης του ελληνικού λαού, πρόδωσαν τις αρχές τους και πέρασαν, έτσι, στο αντίπαλο στρατόπεδο, αντιστρέφοντας το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου ‘15.
Επιστρέφοντας στον Ραγκαβή, γράφει σε άλλο σημείο του έργου του:
«Ωσάν υπομισθίους σου να είχες τους αιώνας
Ω οδοιπόρ’ εφήμερε! Υψώνεις με αγώνας
Λαμπράς ονειροπόλεις.
Αλλ’ εις του νέου κόσμου σου την ογκουμένην πλάσιν,
Απρόβλεπτε δημιουργέ! Ως μόνην έχεις βάσιν
Το Αν, και τούτο μόλις». («Τα Μνήματα», στρ. 14)
Έτσι, φαίνεται ότι τα συγκεκριμένα ρεύματα βασίζονται υπερβολικά στον αρνητικό λόγο, δηλαδή σε μια εμφατική καταγγελιολογία, ενώ θα μπορούσαν (και θα έπρεπε) να υπογραμμίσουν το υψηλότερο ήθος της πρότασης που κομίζουν, καταγράφοντας συνάμα σε κάθε περίπτωση τα αναμενόμενα οφέλη όπως και τις αναμενόμενες ζημίες. Αυτό αναμφίβολα θα έθετε ένα υψηλότερο και μάλιστα υποδειγματικό μέτρο για το πολιτικό ήθος στην πολιτική «κονίστρα».
Δεύτερο είδος ρευμάτων στο οποίο θα αναφερθούμε σε αυτό το άρθρο είναι τα ρεύματα εκείνα τα οποία βρίσκονται «εντός, εκτός και επί τα αυτά μέρη» όσον αφορά το ζήτημα της συνέχισης της μνημονιακής οδού ή της χάραξης μιας –με πολύ υψηλό, αν χρειαστεί, κόστος- νέας γραμμής και μιας νέας σελίδας στην πολιτική ιστορία. Άλλες από αυτές τις κινήσεις προσδίδουν ιδιαίτερη έμφαση στην πολιτική ηθική, την ανυστεροβουλία του πολιτικού προσωπικού, τον εκσυγχρονισμό της διοίκησης και της κρατικής μηχανής, την αύξηση της παραγωγικότητας με σύγχρονες μεθόδους management. Άλλες έχουν μία πιο sui generis, ιδιόμορφη φυσιογνωμία για τη σύγχρονη εποχή.
Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ένα δίκαιο στις κινήσεις αυτές καταρχάς, εφόσον το ζήτημα των Μνημονίων, όσο και αν είναι στο παρόν «κυριαρχική αντίθεση», με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο δεν θα είναι σε μεσομακροπρόόθεσμο επίπεδο. Ταυτόχρονα, όμως ως εμφανώς κυρίαρχο κοινωνικοοικονομικό όπως και εθνικό ζήτημα του καιρού μας, χρειάζεται μια υπεύθυνη και σοβαρή τοποθέτηση, η οποία να λαμβάνεται υπόψη σε όλες τις μορφές του πολιτικού λόγου των κινήσεων αυτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου