Η γιορτή του Νοβρούζ

 

https://www.presstv.ir/Detail/2025/03/21/744826/Iran-Nowruz-Persian-New-Year-celebrations-world

της Humaira Ahad

Μυρωδιές λουλουδιών ή μερικές φορές γλυκές και ζεστές μυρωδιές βανίλιας καλωσορίζουν τους περαστικούς καθώς περπατούν στους δρόμους της Τεχεράνης.

Νάρκισσοι, που συμβολίζουν την άνοιξη, πωλούνται σε κάθε περίπτερο με λουλούδια σε όλη την πόλη.

Αυτή είναι η εποχή του χρόνου που ο καθαρός αέρας από τα βουνά, συνοδευόμενος από σταγόνες βροχής -που θεωρείται καλός οιωνός- προσφέρει άνεση και χαρά στους ανθρώπους που προσβλέπουν σε μια καινούρια αρχή.

Στο Ιράν, οι προετοιμασίες για την Πρωτοχρονιά ξεκινούν τουλάχιστον ένα μήνα πριν από την έναρξη της εορταστικής περιόδου. Οι άνθρωποι κάνουν ένα μεγάλο ανοιξιάτικο καθάρισμα, το Khaneh Tekoni που μεταφράζεται σε τινάζοντας το σπίτι.

Περίπου 20 ημέρες πριν από την εαρινή ισημερία, οι Ιρανοί αρχίζουν επίσης να καλλιεργούν Sabzeh (φύτρα σιταρόχορτου ή φακής) για το τραπέζι του haft-seen.

Το haft-seen είναι ένα συμβολικό τελετουργικό που σημαίνει "επτά πράγματα που ξεκινούν με το γράμμα "seen" στα περσικά. Ο αριθμός επτά έχει μεγάλη σημασία στο Ισλάμ και στις αρχαίες περσικές γραφές.

Το haft-seen περιλαμβάνει επτά αντικείμενα «τακτοποιημένα έντεχνα» στο τραπέζι. Περιλαμβάνουν:

Sabzeh (βλαστάρια), που αντιπροσωπεύει την αναγέννηση και την ανανέωση.

Senjed (ρωσική ελιά), που συμβολίζει την αγάπη.

Seeb (μήλο), που αντιπροσωπεύει την ομορφιά και την υγεία.

Seer (σκόρδο), που συμβολίζει το φάρμακο.

Samanu (πουτίγκα σίτου), που συμβολίζει τη γονιμότητα και τον πλούτο.

Serkeh (ξύδι), που σημαίνει υπομονή και σοφία.

Sumac(μπαχαρικό), που αντικατοπτρίζει την ανατολή του ηλίου - την αρχή μιας νέας μέρας.

Στο Ιράν, το Νοβρούζ είναι κάτι περισσότερο από ένα εποχιακό φεστιβάλ. Αντιπροσωπεύει μια βαθιά μεταφυσική ανανέωση.

Σύμφωνα με τις αρχαίες περσικές παραδόσεις, το Νοβρούζ σηματοδοτεί τον θρίαμβο του καλού έναντι του κακού. Πιστεύεται επίσης ότι συμβολίζει τον δεσμό μεταξύ της ανθρωπότητας, της φύσης και του Θείου.

Η γιορτή έχει επίσης συνδεθεί με τον Ιμάμ Αλί ιμπν Αμπι Ταλίμπ (AS). Πολλοί πιστεύουν ότι ο πρώτος σιίτης ιμάμης και ο τέταρτος χαλίφης γεννήθηκε και ανέλαβε το χαλιφάτο αυτήν την ημέρα.

Σύμφωνα με το μύθο, στάλθηκε ως δώρο μια  falooda, ένα γλυκό επιδόρπιο με γεύση τριαντάφυλλο, στον Ιμάμη Αλί (AS) το Νοβρούζ. Όταν έμαθε τον λόγο του δώρου, ανακοίνωσε: «Κάθε μέρα να είναι Νοβρούζ».

Ο Ιμάμ Τζαφάρ αλ-Σαντίκ (AS), ο έκτος σιίτης ιμάμης, λέγεται ότι τόνισε τη σημασία του να θυμόμαστε τον Θεό την ημέρα του Νοβρούζ.

Σύμφωνα με ένα από τα ρητά του έβδομου σιίτη ιμάμη, Μουσά Καζίμ (AS), το Νοβρούζ είναι η ημέρα που ο Θεός έκανε μια διαθήκη με τις ψυχές να Τον λατρεύουν και να μην συνδέουν κανέναν άλλον μαζί Του.

"Αυτή την ημέρα το σύμπαν ξεκίνησε την κίνησή του και τα λουλούδια εμφανίστηκαν στη Γη. Ο Άγγελος Γαβριήλ εμφανίστηκε στον Προφήτη Μωάμεθ (PBUH) αυτήν την πρώτη ημέρα της Εαρινής Ισημερίας", μεγαλώνοντας έτσι τη σημασία του Νοβρούζ για τους Μουσουλμάνους.

Σε διάφορους πολιτισμούς, το Nowruz είναι μια εποχή όπου οι αγροτικές κοινότητες εκφράζουν ευγνωμοσύνη για τη γονιμότητα της γης και προετοιμάζονται για την επερχόμενη γεωργική περίοδο, απαραίτητη για τη συνέχιση της ανθρώπινης φυλής.

Η κυκλική αναγέννηση στη φύση, όπου ο χειμώνας δίνει τη θέση του στην άνοιξη, έχει σημαντικές πνευματικές επιπτώσεις για τις αγροτικές κοινότητες. Οι άνθρωποι πίστευαν στην παρουσία μιας ζωντανής, πνευματικής ουσίας μέσα σε όλα τα στοιχεία της φύσης. Έτσι, η επιστροφή της άνοιξης θεωρήθηκε ως εκδήλωση της δύναμης της φύσης.

Ιστορικά, ο εορτασμός του Νοβρούζ ενίσχυσε την πίστη στον συνεχιζόμενο κοσμικό αγώνα και στον τελικό θρίαμβο του καλού. Στο αρχαίο Ιράν, οι εορτασμοί του Νοβρούζ επιβεβαίωσαν τη δέσμευση στις αρχές της αλήθειας, της τάξης και της δικαιοσύνης.

Το 2016, η UNESCO αναγνώρισε το Nowruz ως Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας, τονίζοντας τη σημασία του ως πολιτιστική γέφυρα μεταξύ παράδοσης και νεωτερικότητας.

Το 2010, τα Ηνωμένα Έθνη όρισαν την 21η Μαρτίου ως Διεθνή Ημέρα Νοβρούζ, σε ανάμνηση του περσικού φεστιβάλ αιώνων.

Οι εορτασμοί βρίσκουν εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο να παρατηρούν την αναγέννηση της φύσης συμμετέχοντας σε διάφορες γιορτές. Το Νοβρούζ γιορτάζεται με μεγάλη θέρμη σε χώρες που επηρεάζονται από τον περσικό πολιτισμό, συμπεριλαμβανομένων του Αφγανιστάν, του Αζερμπαϊτζάν, της Ινδίας, του Πακιστάν, του Τατζικιστάν και άλλων εθνών της Κεντρικής Ασίας.

Το Νοβρούζ στο Αφγανιστάν

Οι εορτασμοί του Νοβρούζ στο Αφγανιστάν περιλαμβάνουν την προετοιμασία του Haft Mewa, μιας λιχουδιάς που παρασκευάζεται με επτά είδη αποξηραμένων φρούτων. Είναι μια προσθήκη στο παραδοσιακό τραπέζι του φαγητού.

Το φεστιβάλ Gul-e-Surkh (Κόκκινο Λουλούδι) είναι μια κύρια γιορτή του Νοβρούζ στο Αφγανιστάν. Πραγματοποιείται στη βόρεια επαρχία Mazar-i-Sharif κατά τις πρώτες 40 ημέρες του χρόνου, όταν ανθίζουν κόκκινες τουλίπες στις καταπράσινες πεδιάδες και τους λόφους που περιβάλλουν την πόλη.

Η τελετή ξετυλίγματος της σημαίας (Jhenda Bala) στην αυλή του εμβληματικού Μπλε Τζαμί στο Mazar-i-Sharif ακολουθείται από ένα τουρνουά Buzkashi—ένα παραδοσιακό αφγανικό άθλημα στο οποίο οι καβαλάρηδες παίκτες προσπαθούν να τοποθετήσουν ένα κουφάρι κατσίκας ή μοσχαριού σε έναν στόχο.

Η επόμενη μέρα του Νοβρούζ γιορτάζεται ως Ημέρα του Αγρότη στο Αφγανιστάν, που σηματοδοτείται με τελετές και εκθέσεις γεωργικών προϊόντων και ζώων.

Νοβρούζ στο Τατζικιστάν

Η μεγαλύτερη ετήσια γιορτή του Τατζικιστάν είναι το Νοβρούζ.

Για τους Τατζίκους, το Νοβρούζ αντιπροσωπεύει ένα φεστιβάλ φιλίας και την ανανέωση όλων των ζωντανών όντων. Παρόμοια με την περσική παράδοση, οι Τατζίκοι πηδούν επίσης πάνω από τη φωτιά την τελευταία Τετάρτη (Chaharshanbe Suri ) του έτους.

Μία από τις παλαιότερες παραδόσεις του Νοβρούζ στο Τατζικιστάν είναι η συγκέντρωση αγριολούλουδων από παιδιά σε χωριά. Φορώντας πολύχρωμα ρούχα, τα παιδιά περπατούν, χτυπούν τις πόρτες των σπιτιών και χαρίζουν λουλούδια στους γείτονες ενώ απαγγέλλουν παλιά τραγούδια. Αυτό το έθιμο λαμβάνει χώρα μια εβδομάδα πριν το Νοβρούζ.

Σε ορισμένα χωριά, οι κοινότητες ενώνονται για να βοηθήσουν άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Η περίσταση χρησιμοποιείται επίσης για να ζητήσουν συγχώρεση για λάθη του παρελθόντος και να διορθώσουν σχέσεις.

Νοβρούζ στο Αζερμπαϊτζάν

Το Νοβρούζ είναι μια παράδοση αιώνων στο Αζερμπαϊτζάν, που ενσαρκώνει την ανανέωση της ζωής.

Στις τέσσερις εβδομάδες πριν από το φεστιβάλ, οι Αζέροι τηρούν τέσσερις ιερές Τρίτες, καθεμία αφιερωμένη σε ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία της φύσης:

Τρίτη του Νερού  – Αντιπροσωπεύει την αγνότητα και την αναζωογόνηση.

Τρίτη της Φωτιάς – Δηλώνει ζεστασιά και ζωντάνια.

Τρίτη του ανέμου – Συμβολίζει την κίνηση και τη μεταμόρφωση.

Τρίτη της Γης – Ξυπνά η γονιμότητα και η δύναμη της φύσης.

Για τους Αζέρους, αυτά τα στοιχεία σηματοδοτούν την άφιξη της άνοιξης και εξασφαλίζουν μια χρονιά ευημερίας και ευζωίας.

Τα παιδιά που χτυπούν τις πόρτες για λιχουδιές είναι ένα σημαντικό μέρος του Νοβρούζ. Τα παιδιά αφήνουν τα καπέλα ή τις τσάντες τους στις πόρτες, ελπίζοντας να λάβουν σε αντάλλαγμα καραμέλες και επιδόρπια όπως shekarbura και paklava.

Νοβρούζ στο Κασμίρ

Ιστορικά, το Κασμίρ που διοικείται από την Ινδία είχε ισχυρούς πολιτιστικούς δεσμούς με το Ιράν, με τον περσικό πολιτισμό να επηρεάζει σημαντικά τις παραδόσεις του Κασμίρ.

Όπως και στο Ιράν, το Νοβρούζ γιορτάζεται με μεγάλο ενθουσιασμό στην περιοχή των Ιμαλαΐων. Οι άνθρωποι επισκέπτονται εξέχοντα ιερά και τζαμιά για να προσφέρουν ειδικές προσευχές.

Η αγροτική κοινωνία του Κασμίρ θεωρεί το Νοβρούζ πολύ ευοίωνο. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, οι αγρότες πιστεύουν ότι οι σπόροι που σπέρνονται το Νοβρούζ θα ανθίσουν και θα δώσουν υγιή φυτά.

Στις 21 Μαρτίου, οι κάτοικοι του Κασμίρ γιορτάζουν επίσης την Παγκόσμια Ημέρα των Δασών, με εκδρομές δενδροφυτεύσεων σε όλη τη γραφική κοιλάδα.

Η βροχή το Nowruz, κοινώς γνωστή ως Nowruz-Khund, θεωρείται ευλογία. Οι άνθρωποι συλλέγουν το νερό της βροχής, πιστεύοντας στις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Όπως και στο Ιράν, οι νοστιμιές του Νοβρούζ στο Κασμίρ περιλαμβάνουν ψάρι και στέλεχος λωτού (Nadur) μαγειρεμένο με λαχανικά.

Για τους κατοίκους του Κασμίρ, το Νοβρούζ είναι μια αφορμή για επίσκεψη σε συγγενείς και γνωστούς, αναζωογονώντας τους δεσμούς καθώς η Γη προετοιμάζεται για την αναγέννησή της.

Η γιορτή  του Νοβρούζ, με τις βαθιές ιστορικές του ρίζες και την πολιτιστική του σημασία, λειτουργεί ως ενωτική δύναμη για τους ανθρώπους σε διάφορες περιοχές, γλώσσες και πολιτισμούς.