Κατοχή,Χούντα,Εκκλησία,Μετάνοια

Όπως έχω ξαναγράψει,έχω μεγάλη αγάπη για τους Πατέρες της Ερήμου.Και θεωρώ ότι στις διδασκαλίες τους βρίσκεται η ουσία της Ορθοδοξίας.Κυρίως γιατί είναι αυτοί που μετατρέπουν τόσο έντονα τη θεολογία σε πράξη και δεν την αφήνουν να διολισθήσει σε φιλοσοφικά μονοπάτια.Μία από τις βασικές αρχές των αγίων αυτών ασκητών είναι η αυτομεμψία,η αυτοκατάκριση.Όταν η αυτομεμψία είναι ειλικρινής οδηγεί στην αυτογνωσία και σταδιακά στην ανάπαυση της ψυχής.

Άνοιξε τελευταία(ξανά)η συζήτηση για την Εκκλησία και τις επιλογές της κατά τη διάρκεια της κατοχής,τη δικτατορίας κλπ.Πήραν φόρα διάφοροι  προοδευτικοί και συντηρητικοί,έπιασαν τα πληκτρολόγια και του δίνουν να καταλάβει.Και άρχισαν οι μεν να πυροβολούν τους δε και αντιστρόφως.Γράφτηκαν και ειπώθηκαν κάποια χρήσιμα και ενδιαφέροντα πράγματα,κάποιοι παρουσίασαν σκόπιμα  τη μισή ιστορική αλήθεια για να φέρουν τα πράγματα στα μέτρα τους και πάει λέγοντας.Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση του Αρχ/που Δαμασκηνού.Από τα αριστερά-προοδευτικά πληκτρολόγια τονίζεται ότι όρκισε την κατοχική κυβέρνηση,έγινε αντιβασιλέας,έπαιξε ρόλο στον εμφύλιο αποκρύπτοντας(σκόπιμα,το ξαναλέω),κάποιες "λεπτομέρειες" όπως την έκδοση πιστοποιητικών βαπτίσεως στους Εβραίους της Αθήνας και στους Τσιγγάνους,το ρόλο του στη μαζική απεργία της 7-9-1942 που είχε σαν αποτέλεσμα να μην επιστρατευτεί κανένας Έλληνας για να σταλεί στο ρωσικό μέτωπο,διάφορους λόγους κατά την εποχή κ.α. που επέφεραν απειλές κατά της ζωής του από τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους. Από την άλλη μεριά υπήρξε πλήρης εξωραϊσμός των επιλογών της ιεραρχίας κατά τις δύο περιόδους,δικαιολογώντας πράγματα και θάματα.Διαβάσματα κατά τη Χούντα,καλωσορίσματα των Γερμανών(δε λέω για την επιστολή των Αγιορειτών,αυτή στάλθηκε για να μη δώσουν οι Γερμανοί τη διοίκηση της Μακεδονίας στους Βούλγαρους),κυνήγι μετέπειτα αγωνιστών ιερέων,απάθεια κατά τη διάρκεια βασανισμών κλπ.Άλλωστε όσοι είναι από Μακεδονία και Θεσσαλία γνωρίζουν καλά ιστορίες παπάδων οι οποίοι αφού εξομολογούσαν αριστερούς,μετά τους κατέδιδαν.Αυτά τα γράφω για να καταλάβουμε τι επίπεδο συζήτησης έχουμε στην Ελλάδα.

Η επιχειρηματολογία του Αρχ/που Ιερωνύμου Β',να πω την αλήθεια,μου άρεσε.Ήταν πειστικός και συμμαζεμένος.Αντίθετα με άλλους Μητροπολίτες.Αυτό όμως που έλειψε από τη συζήτηση,αυτό που λείπει γενικά από την Εκκλησία(στο ανθρώπινο κομμάτι της)είναι η παντελής έλλειψη αυτοκριτικής.Να μιλήσουμε ξεκάθαρα.Οι παπάδες,μητροπολίτες κλπ είναι κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας.Ό,τι βγάζει το καζάνι πάει στο πιάτο.Όποτε έχουμε και στην Εκκλησία ήρωες,μαχητές,ρουφιάνους,τρελούς,σκουλήκια,απ'όλα τα καλούδια.Ανάλογες λοιπόν είναι και οι πράξεις και οι επιλογές.Έτσι λοιπόν η διοικούσα Εκκλησία,οι κληρικοί και ο λαός έκαναν τις επιλογές τους.Καλές και κακές.Μέχρι εδώ καλά.Όμως,όταν είσαι κληρικός(οποιασδήποτε βαθμίδας) πρεσβεύεις και έναν τρόπο ζωής αποκαλυμμένο από τον Θεό.Βασικό στοιχείο αυτής της ζωής είναι η μετάνοια.Η οποία έρχεται μέσω της αυτοκριτικής και της αυτομεμψίας. Δεν γίνεται να έχουν γραφτεί χιλιάδες χιλιάδων σελίδων και κηρυγμάτων για την αξία της μετάνοιας και η ίδια η Εκκλησία της Ελλάδος στην πράξη να την αγνοεί!Δε γίνεται να βρίσκουμε γελοίες ή και σοβαρές δικαιολογίες για πράξεις και επιλογές οι οποίες ήταν πολλές φορές καταστροφικές.Προφανώς και η Εκκλησία δεν θα οργάνωνε την αντίσταση εναντίον των Γερμανών ή της Χούντας.Δεν είναι η δουλειά της,δεν είναι ο τομέας της.Αυτό,όμως,από το να αγνοεί ή να σωπαίνει μπροστά σε βασανισμούς,εξορίες κλπ ανθρώπων,συμπατριωτών,βαπτισμένων χριστιανών(τα δύο τελευταία είναι κρίσιμα για να καταλάβουμε το μέγεθος του ατοπήματος),έχει μεγάλη απόσταση.

Τι περίμενα λοιπόν από τη διοικούσα Εκκλησία;Μια γνήσια χριστιανική στάση.Να πει:"ναι κύριοι,σφάλαμε.Όλοι,οι περισσότεροι ή οι λιγότεροι,μικρή σημασία έχει.Δε σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων και ομολογούμε μπροστά σε όλο τον ελληνικό λαό το λάθος μας και μετανοούμε.Για τις πράξεις ή τις παραλείψεις τις δικές μας και όλων όσων δεν μετανόησαν οι ίδιοι".Τι πιο όμορφο,τι πιο ωραίο.Και άσε τους κατ'έπάγγελμα εκκλησιομάχους να σκούζουν και να εκτίθενται όσο θέλουν από εκεί και πέρα.Η χριστιανική ζωή δεν είναι μόνο λόγια,είναι πράξη,βίωμα.Δε λέω,να καταδείξουμε τα ψέμματα και τις υπερβολές,αλλά να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας.Μόνο έτσι θα διορθωθούμε,θα βελτιωθούμε,θα δείξουμε ότι πράττουμε αυτά που διδάσκουμε.Αλλιώς ας πάμε να κάνουμε παρέα με τους άλλους πολυλογάδες που θέλουν να σώσουν τους άλλους αλλά χωρίς να ιδρώσουν στο ελάχιστο.