Δορβιτσά Ναυπακτίας

                                                



Λοιπόν,αυτό είναι το χωριό απ'όπου κατάγομαι(κατά το ήμισυ για να είμαι ακριβής).Το οποίο είναι το πιο όμορφο,ιστορικό κλπ κλπ χωριό της Ελλάδας.Ας βάλω και λίγα στοιχεία.

Στο κέντρο του δυτικού τμήματος της Ναυπακτίας, 38 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Ναυπάκτου βρίσκεται η Δορβιτσά, αγκαλιασμένη από ψηλές βουνοκορφές. Στα δυτικά όμως ο σφιχτός κλοιός χαλαρώνει και ο ορίζοντας φθάνει μέχρι τα ψηλοβούνια του Απόκουρου.

Όλη η περιφέρεια της ανέρχεται στα 9.673 στρέμματα και μοιάζει με κεφάλι ταύρου, περιτριγυρίζεται από τα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Πυλήνης, Ποκίστα, Σίμου Στράνωμα και βόρεια απο το Δήμο Πλατάνου.

Το χωριό είναι πυκνοκτισμένο στους βορινούς πρόποδες του Βουνού Καρδαράς (1.202 μ.) και ιδιαίτερα της προέκτασης του Μηλιός (1.187 μ.) που βρίσκεται στα νότια του χωριού. Τα βουνά αυτά του ανήκουν στη μεγάλη οροσειρά της Παπαδιάς. Σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 700-750 μ. στις Βορινές πλαγιές των κατάφυτων λόφων «Αϊ-Λιάς» και «Ντουρούτη» φθάνει μέχρι τον Αϊ-Νικόλα και το Πλατανοβρυσόρεμα. Πίσω και πλάι στη Ντουρούτη ο ερημικός «Κρουνόλοφος» συμπληρώνει τη λοφοσειρά, το «Παλιό» και τα «Παλιάμπελα». Στα βόρεια ο Κότσαλος, παραπόταμος του μεγαλοπόταμου Φίδαρη (Εύηνος), που περνάει νωχελικά ανάμεσα στους πρόποδες του οροπεδίου της Αγίας Τριάδας και του Ψηλοβουνιού του Πλατάνου, του Αλωνάκη, χωρίζει τη Δορβιτσά απ' τον Πλάτανο. Ανατολικά ο χείμαρρος Κώτσαρης, που πηγάζει από τους πρόποδες του Μελιού και χύνεται ενωμένος αδελφικά με τον Ποκιστιάνο στον Κότσαλο, χωρίζει τη Δορβιτσά απ' την Ποκίστα. Ένα πλέγμα χειμάρρων και μικροχειμάρρων διασχίζουν το άγονο έδαφος. Όλοι τους καταλήγουν στον Κότσαλο που ενώνει την Πυλήνη με το Πρόσχιο όπου υπάρχει πέτρινη γέφυρα του 18ου αιώνα.

                                           

Απο το Μηλιό , όπου καθώς λένε υπάρχει υπόγεια λίμνη, κατεβαίνει υπόγειο ποτάμι που βγαίνει στον Κεφαλόβρυσο. Στα δυτικά του χωριού, μέσα σ' ένα πυκνό δάσος, στη θέση «Γερακάρη», βρίσκεται παλαιό μοναστήρι, ερημοκλήσι σήμερα της Παναγίας, όπου γίνεται μεγάλο πανηγύρι τη Δευτέρα του Πάσχα.

Οι πλαγιές της Δορβιτσάς πότε αραιά , πότε πυκνά σκεπάζονται από πουρνάρια, δέντρα, κουμαριές, κέδρα, μελιούδια, αργιές, κουτσουπιές πλατάνια κ.ά . Έτσι σχηματίζεται το δάσος στο Λιβάδι, της Εκκλησιάς ο Λόγγος, ο Κφόλογγος και το πυκνό δάσος της Γερακαριώτισσας.

Η Δορβιτσά είναι γενέτειρα του Αρχιεπισκόπου και Αντιβασιλιά Δαμασκηνού Παπανδρέου.

Η Δορβιτσά μέχρι τα 1833 που ιδρύθηκε η Επαρχία Ναυπακτίας ανήκε στην Επαρχία Κραβάρων. Στα 1835 στον Δήμο Ποτιδανίας (έδρα Σίμου), στα 1837 στον Δήμο Προσχίου, στα 1869 στον Δήμο Πυλήνης, στα 1912 μέχρι στα 1990 ανεξάρτητη Κοινότητα και από 1 Ιανουαρίου 1991 στον Δήμο Πυλήνης.

Στοιχεία από ναυπακτιακά μελετήματα Χαρ. Δ. Χαραλαμπόπουλου.

                                    

Η ονομασία του χωριού από το 1770 και δώθε που υπάρχουν γραπτές πηγές παρουσιάζεται σε διάφορους τύπους, όπως Τεροβιτζιά, Τυροβιτζιά, Τιροβίτζα, Τερουβιτζά, Ντουρβετζά, Τερβιτσιά κ.λπ., πράγμα που καθιστά δύσκολη την ετυμολογία της. Ο Πουκεβίλ την αναφέρει ως Dervitcha. Στην κατάσταση για την ίδρυση των Δήμων (1836) απαντιέται ως Dorovitza (Ντοροβίτσα ή Ντοροβιτσά). Η σειρά της επίσημης ονομασίας έχει ως εξής: Δοροβίτσα (ΦΕΚ 1836), Δορβιτσά (1868), Δορβιτσιά (1912) και τελικά επεκράτησε εθιμικά η λέξη Δορβιτσά.

Πιθανή εκδοχή όπως υποστηρίζει το Ινστιτούτο Χερσονήσου Αίμου, το τοπωνύμιο να προέρχεται από μεσαιολατινικές λέξεις. Και προτείνει τις λέξεις:

torbats = πυργόσπιτο

torvaeciae = χορτόπλινθος

tref = τσαντίρι

trabuche = ερείπειο

dervee = δρυόδασος (από την Κέλτικη)

drubats = πουρναρότοπος (από την Βλαχομογλενίτικη)

Κατά τον αείμνηστο Δ. Φούρλα προέρχεται από τις λέξεις τυρό(ς) + Βουτσά (Βουτσί = Βαρέλι, Βίτσα = γεμάτο). Δηλ. τόπος με μεγάλη παραγωγή τυριού.

Λαμβάνοντας υπόψη τον τύπο που αναφέρει ο Πουκεβίλ Δερβιτσά (Ντερβιτσά) και τις μαρτυρίες των γερόντων ότι το χωριό ήταν γεμάτο πυκνά δρυοδάση ευκολότερα μπορούμε να δεχτούμε ότι το τοπωνύμιο προέρχεται από τη λέξη δέρβη (ντέρβη - τέρβη - δέρβη) που σημαίνει δρυο-δάσος, δρυμός. Πιθανόν και από επαγγελματωνύμιο Δέρβης -ος, Ντέρβης -ος (δρυοκόμος). Άλλη εκδοχή η ονομασία να έχει βουλγαροσλάβικη προέλευση. Όπως είναι γνωστο άλλωστε κατά την μεσοβυζαντινη εποχή από την ευρύτερη περιοχή πέρασαν οι λαοί αυτοί και άφησαν πολλά τοπωνύμια.