Τρίτη 4 Ιουνίου 2019

Κοντομαρί

Κοντομαρί

Στις 2 Ιουνίου 1941, Γερμανοί αλεξιπτωτιστές εκτέλεσαν όλους τους άρρενες κατοίκους του χωριού Κοντομαρί των Χανίων, ως αντίποινα για τη συμμετοχή τού ντόπιου πληθυσμού στη Μάχη της Κρήτης (20 Μαΐου – 31 Μαΐου 1941).
Η σφαγή στο Κοντομαρί, που βρίσκεται 18 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων και 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του αεροδρομίου του Μάλεμε, ήταν τα πρώτα από μία σειρά φρικτών αντιποίνων που έγιναν στην Κρήτη από τα Γερμανικά Στρατεύματα Κατοχής.
Μετά τις πρώτες μάχες, οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές στην Κρήτη βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια σκληρή πραγματικότητα. Τις μεγάλες απώλειες στη Βέρμαχτ από την αποφασιστική παλλαϊκή άμυνα των Κρητικών!  Οι επιτελείς εξαγριώθηκαν και αποφάσισαν να τιμωρήσουν τον Κρητικό λαό με εκτελέσεις και ολοκαυτώματα αμάχων.
Στο Κοντομαρί, όπου το Γ΄ Τάγμα Αλεξιπτωτιστών είχε αποδεκατιστεί από τις μάχες, κοντά στον Ταυρωνίτη ποταμό, οι εναπομείναντες στρατιώτες με επικεφαλής τον υπολοχαγό Τρέμπες, μπήκαν στο χωριό και έστησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα όλο τον ανδρικό πληθυσμό. Μάλιστα, για να έχουν ενθύμιο της εκδίκησης, έφεραν μαζί τους και φωτογράφο. O Tρέμπες δίνει την εντολή για πυρ. Ο φωτογράφος απαθανάτισε το έγκλημα και κατέθεσε στη Δίκη της Νυρεμβέργης.

Ο φωτογράφος της εκτέλεσης, Franz Peter Weixler, κατέθεσε στη Δίκη της Νυρεμβέργης για τη σφαγή που έγινε στο Κοντομαρί και τις εντολές που έδωσε ο Χέρμαν Γκαίρινγκ. Η κατάθεση φυλάσσεται στο Πανεπιστήμιο του Κορνέλ των ΗΠΑ: «Την 1η ή 2α Ιουνίου 1941, βρισκόμουν στο μέρος που είχαμε στρατοπεδεύσει, στην πρωτεύουσα της Κρήτης, τα Χανιά, όταν ένας αξιωματικός με πλησίασε και μου είπε πως εκείνο το απόγευμα επρόκειτο να δω κάτι πολύ ενδιαφέρον. Σε απάντηση της ερώτησής μου, μου είπε ότι ένα τιμωρητικό απόσπασμα επρόκειτο να σταλεί εναντίον διαφόρων χωριών, διότι είχαν βρεθεί κατακρεουργημένα πτώματα Γερμανών αξιωματικών. Η ανώτατη διοίκηση της Λουφτβάφε είχε πληροφορηθεί το γεγονός αρκετές μέρες πριν και ο Γκαίριγκ είχε δώσει διαταγή να ληφθούν τα αυστηρότερα μέτρα, όπως η εκτέλεση του αντρικού πληθυσμού μεταξύ 18 και 50 ετών. Είπα στον νεαρό αξιωματικό και στον λοχαγό Gericken,  ότι δεν είχα δει κανένα πτώμα σφαγιασμένου αλεξιπτωτιστή, είχα δει όμως πολλά πτώματα συντρόφων, των οποίων τα πρόσωπα είχαν αρχίσει να αποσυντίθενται από την τροπική ζέστη. Κατόπιν πήγα να δω τον ταγματάρχη Stenzler, ο οποίος μου είπε ότι μία αποστολή του Γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών είχε αναχωρήσει από το Βερολίνο την προηγούμενη μέρα, προκειμένου να διεξαγάγει έρευνα αναφορικά με τη φερόμενη σφαγή των αλεξιπτωτιστών. Είπα στον Strenzler ότι κατά τις πρώτες μέρες της μάχης είχα δει γύπες να τρώνε τα πτώματα των συντρόφων μας. Υπενθύμισα στον ταγματάρχη ότι είχαμε δει αμέτρητα πτώματα συντρόφων μας σε ημι-αποσύνθεση, αλλά ποτέ κάποιον να σκοτώνει ή να σφάζει και συμπλήρωσα επίσης ό,τι θεωρούσα την εκτέλεση της διαταγής του Γκαίρινγκ στυγνό έγκλημα! Ικέτεψα τον ταγματάρχη Strenzler να μη στείλει το τιμωρητικό απόσπασμα και όταν εκείνος μου διευκρίνισε ότι δεν είναι δική μου δουλειά, πήγα να δω τον υπολοχαγό Trebes, ο οποίος εκείνη την ώρα έβγαζε λόγο σε μια ομάδα 30 περίπου αντρών. εξηγώντας τους πόσο σημαντικό ήταν να εκτελεστεί η πράξη όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ως αντίποινα για τους συντρόφους μας που είχαν δολοφονηθεί. Η τιμωρητική αποστολή αποτελείτο από τον υπολοχαγό Trebes, έναν άλλον υπολοχαγό, έναν διερμηνέα, δύο λοχίες και περίπου 25 αλεξιπτωτιστές του 2ου Τάγματος. Ως φωτογράφος της Μεραρχίας μου, μου επιτράπηκε να συνοδεύσω αυτή την αποστολή. Κοντά στο χωριό Μάλεμε, σταματήσαμε και ο Trebes μας έδειξε αρκετά πτώματα στρατιωτών, προφανώς σε στάδιο αποσύνθεσης. Υποκινούσε το μίσος των αντρών εναντίον του πληθυσμού. Συνεχίσαμε την πορεία μας για το χωριό Κοντομαρί. Οι άντρες βγήκαν από τ’ αυτοκίνητα και όρμησαν στα σπίτια της μικρής κοινότητας. Έβγαλαν όλους τους κατοίκους από τα σπίτια τους – άντρες, γυναίκες, παιδιά – και τους συγκέντρωσαν στη μικρή πλατεία. Στο μεταξύ, σε ένα σπίτι βρέθηκε το σακάκι ενός αλεξιπτωτιστή με μια τρύπα από σφαίρα στην πλάτη. Ο Trebes, αφού το εξέτασε, έδωσε εντολή να κάψουν το σπίτι. Ένας άντρας παραδέχτηκε ότι είχε σκοτώσει Γερμανό αλεξιπτωτιστή, αλλά δεν ήταν δυνατόν να καταδικάσουμε κανέναν από τους άλλους για εγκλήματα ή λαφυραγωγία και ως εκ τούτου πρότεινα στον Trebes να μην προβεί στην εκτέλεση του σχεδίου και να μας δώσει εντολή να επιστρέψουμε παίρνοντας εκείνον τον άντρα μαζί μας. Όμως εκείνος ξεχώρισε όλους τους άντρες από το πλήθος και δήλωσε στις γυναίκες – μέσω του διερμηνέα – ότι θα τους εκτελέσουν και ότι πρέπει να τους θάψουν μέσα σε δύο ώρες. Όταν ο Trebes γύρισε την πλάτη του για μερικά λεπτά κατάφερα να διευκολύνω εννέα άντρες να δραπετεύσουν. Κατόπιν ο Trebes έβαλε τους άντρες να σχηματίσουν ένα ημικύκλιο, έδωσε τη διαταγή του πυροβολισμού και σε περίπου δεκαπέντε δευτερόλεπτα όλα είχαν τελειώσει».
Ο φωτογράφος Franz Peter Weixler, ως πολεμικός ανταποκριτής στο τμήμα προπαγάνδας της Βέρμαχτ. Λίγους μήνες αργότερα, Weixler, ο απολύθηκε από τον στρατό και κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία, επειδή βοήθησε κάποιους Κρητικούς να αποδράσουν και δημοσιοποίησε κάποιες από τις φωτογραφίες που τράβηξε στο Κοντομαρί. Αμέσως μετά τον πόλεμο κατέθεσε στη δίκη της Νυρεμβέργης ως μάρτυρας κατηγορίας κατά του Χέρμαν Γκέριγκ και το 1955 επισκέφθηκε το μαρτυρικό χωριό, όπου του επιφυλάχθηκε θερμή υποδοχή από τους κατοίκους.
Το φωτογραφικό υλικό του Franz Peter Weixler, παρέμεινε θαμμένο στα Ομοσπονδιακά Αρχεία της τότε Δυτικής Γερμανίας έως το 1980, οπότε ανακαλύφθηκε από τον δημοσιογράφο Βάσο Μαθιόπουλο (1929-2013) και συσχετίστηκε με τη Σφαγή στο Κοντομαρί από τον δημοσιογράφο Κώστα Παπαπέτρου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

To χάος ως τάξη

  Περπατώντας και κοιτάζοντας στον ουρανό το βράδυ, μετά από βροχή, κάποιος πατά ένα σαλιγκάρι. Πόσες πιθανότητες υπήρχε αυτός ο άνθρωπος, ό...