Λε Ιρ. ο Βαλές Κούπα

https://www.iefimerida.gr/stories/o-stratigos-poy-akoloythise-tin-ioanna-tis-lorainis

Η Γαλλίδα ηρωίδα που άλλαξε τον συσχετισμό δυνάμεων στον 100ετη πόλεμο Γαλλίας και Αγγλίας, γνωστή ως Ιωάννα της Λωρραίνης είχε πάντοτε στο πλευρό της δυο πιστούς ακολούθους και ικανούς στρατιωτικούς.


Τον Φεβρουάριο του 1429 όταν και η Ιωάννα της Λωρραίνης πείθει τελικά τον βασιλιά Σαρλ Ζ’ να την στείλει με μικρό στρατό στην Ορλεάνη. Εκεί, οι αξιωματικοί του βασιλικού στρατού θα αντιμετωπίσουν αρχικά με απαξία τη νεαρή γυναίκα που ισχυρίζεται πως συνομιλεί με τον Θεό και μπορεί να οδηγήσει τη Γαλλία στη νίκη. Σύντομα ωστόσο, το πάθος της και η επιμονή της θα της χαρίσουν δύο έμπιστους στρατηλάτες, οι οποίοι θα την ακολουθήσουν σε όλες τις εκστρατείες και την απελευθέρωση δεκάδων πόλεων από του Αγγλους.



Πίνακας απεικονίζει την Ιωάννα της Λωραίνης / Φωτογραφία: AP Photos

Ο Ετιέν Ντε Βινιόλ και ο Δούκας του Αλανσόν, Ζαν Ποτόν ντε Ζεντράιγ θα στηρίξουν την Ιωάννα της Λωρραίνης που σε μόλις 9 ημέρες θα καταφέρει να λήξει την πολιορκία της Ορλεάνης και να φέρει την πρώτη νίκη έναντι των Αγγλων έπειτα από αρκετό χρονικό διάστημα, στις 8 Μαΐου του 1429. Είναι η πρώτη από τις διαδοχικές νίκες των Γάλλων στην Κοιλάδα του Λίγηρα κατά τον εκατονταετή πόλεμο.

Η μάχη στο Πατέ

Ο Ετιέν Ντε Βινιόλ πολέμησε στο πλευρό της Ιωάννας της Λωρραίνης, αλλά έμεινε στην ιστορία και για μια ακόμη μάχη από την ίδια περίοδο. Τη Μάχη του Πατέ, στην οποία ανέλαβε να οδηγήσει μια πρώτη μικρή ομάδα στρατιωτών κατά των αγγλικών θέσεων και να εκδιώξει αποφασιστικά του Αγγλους από την πόλη.


Ο αγγλικός στρατός έχασε 2000 άνδρες, ενώ οι απώλειες για το γαλλικό στρατόπεδο περιορίστηκαν σε μερικές εκατοντάδες. Αν και πρόκειται για μια από τις 9 μάχες που πιστώνονται ως νικηφόρες στην Ιωάννα της Λωρραίνης, οι ιστορικοί αναγνωρίζουν πως αποφασιστικό ρόλο για την επικράτηση των Γάλλων έπαιξε ο Ετιέν Ντε Βινιόλ και ο Ζαν Ποτόν ντε Ζεντράιγ με την εμπροσθοφυλακή που έπιασε απροετοίμαστο τον αγγλικό στρατό.


Αγαλμα της έφιππης Ιωάννας της Λωρραίνης στο Παρίσι / Φωτογραφία: Ap Photos

Τόσο μεγάλη επιρροή είχε η Ιωάννα της Λωρραίνης πάνω του, που πείστηκε να περιορίσει το ταμπεραμέντο του – φέρεται να μιλά με πολύ άσχημο τρόπο και να βρίζει αδιάκοπα – αλλά και να επιθυμεί την εξομολόγηση.

Ο αιμοβόρος στρατηλάτης της Ιωάννας της Λωρραίνης έμεινε στην ιστορία με το ψευδώνυμο «Λε Ιρ» που από πολλούς ερμηνεύεται ως «η οργή του Θεού», καθώς οι βάρβαρες επιθέσεις του προκαλούσαν εφιάλτες στον αγγλικό στρατό. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή πάντως, το όνομά του το πήρε από το παρουσιαστικό του και τα περίεργα μαλλιά που τον έκαναν να μοιάζει με σκαντζόχοιρο. Μια τρίτη εκδοχή, αναφέρει πως ο Γάλλος αξιωματικός ήταν ιδιοκτήτης ενός μικρού δασυλλίου ονόματι «Λα Ιτ», από όπου και πήρε το ψευδώνυμό του.

Ο αιμοδιψής Λε Ιρ

Μπορεί οι ηρωικές του μάχες να έχουν γραφτεί με τα πιο χρυσά γράμματα στη γαλλική ιστορία για τον πόλεμο εναντίον των Αγγλων, ωστόσο ο Λε Ιρ υπήρξε ιδιαίτερα βίαιος, έμοιαζε να μην ενδιαφέρεται για τη ζωή των αντιπάλων – αποτίοντας τιμή στον εχθρό – ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε φόβος και τρόμος και των ίδιων των Γάλλων χωρικών. «Λεηλασία χωρίς φωτιά είναι σαν λουκάνικο χωρίς μουστάρδα» φέρεται να έχει πει ο έμπιστος της Ιωάννας της Λωρραίνης στο παρελθόν για τις καταστροφικές του εξορμήσεις στη γαλλική εξοχή.


Πληροφορίες τον θέλουν να ανήκει στους ένοπλους εκείνης της εποχής που ρήμαζαν χωριά ολόκληρα, αναγκάζοντας τους χωρικούς να τους δώσουν τιμαλφή αντικείμενα. Οταν δεν πολεμούσε στην υπηρεσία του Γάλλου βασιλιά, ο Λε Ιρ επιδιδόταν σε αποτρόπαιες πράξεις. Λέγεται πως εκείνος και οι άνθρωποί του συνήθιζαν να βιάζουν γυναίκες χωρικών. Το έκαναν μάλιστα στην οροφή αχυρώνων και οικίσκων, μέσα στους οποίους φρόντιζαν να κλειδώσουν τους δυστυχισμένους συζύγους των θυμάτων τους.


Απεικόνιση της Ιωάννας της Λωρραίνης κατά τη δίκη που την έστειλε στην πυρά με την κατηγορία πως ντυνόταν με αντρικά ρούχα / Φωτογραφία: AP Photo

Ηταν από τους ελάχιστους Γάλλους στρατιωτικούς που θέλησε να ελευθερώσει την Ιωάννα της Λωρραίνης και να τη γλιτώσει από τον μαρτυρικό θάνατο στις φλόγες. Η προσπάθειά του απέβη άκαρπη, με αποτέλεσμα να πιαστεί αιχμάλωτος από τον εχθρό και να επιστρέψει στο γαλλικό στράτευμα έπειτα από καταβολή λύτρων με εντολή του Γάλλου βασιλιά.

Ο βαλές κούπα, ο αξιωματικός της Ιωάννας της Λωραίνης


Η φιγούρα του Γάλλου στρατηλάτη είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη Γαλλία. Τόσο, που όταν παίζουν χαρτιά έχουν πάντα την ανάμνηση του αιμοδιψή Λε Ιρ. Πώς; Ολες οι γαλλικές αναφορές στον Γάλλο στρατιωτικό και έμπιστο της Ιωάννας της Λωρραίνης, αναφέρουν πως ο βαλές κούπα στην τράπουλα αναπαριστά τον Λε Ιρ. Για την ακρίβεια, όλες οι φιγούρες της τράπουλας φαίνεται πως αναπαριστούν – τουλάχιστον για τους Γάλλους – διάσημα ιστορικά πρόσωπα.


Ο Λε Ιρ αναπαριστάται στα τραπουλόχαρτα με τον βαλέ κούπα

Οι ρηγάδες αναπαριστούν τον Μέγα Αλέξανδρο, τον βασιλιά Σαρλ, τον Δαυίδ και τον Ιούλιο Καίσαρα. Οσο για τους βαλέδες αυτοί αναπαριστούν τον Λε Ιρ, τον Λανσελότο, τον ιππότη του Καρλομάγνου Οζιέ και τον πολεμιστή της Τροίας Εκτορα.