Yuval Noah Harari
Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τώρα μια παγκόσμια κρίση. Ίσως η μεγαλύτερη κρίση της γενιάς μας. Οι αποφάσεις που λαμβάνουν οι πολίτες και οι κυβερνήσεις, τις επόμενες εβδομάδες θα διαμορφώσουν πιθανώς τον κόσμο για τα επόμενα χρόνια. Θα διαμορφώσουν όχι μόνο τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης αλλά και την οικονομία, την πολιτική και τον πολιτισμό μας. Πρέπει να δράσουμε γρήγορα και αποφασιστικά. Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των ενεργειών μας.
Όταν επιλέγουμε εναλλακτικές λύσεις, πρέπει να αναρωτηθούμε όχι μόνο πώς να ξεπεράσουμε την άμεση απειλή, αλλά και το είδος του κόσμου που θα κατοικήσουμε όταν περάσει η καταιγίδα. Ναι, η καταιγίδα θα περάσει, η ανθρωπότητα θα επιζήσει, οι περισσότεροι από εμάς θα είναι ακόμα ζωντανοί, αλλά θα κατοικήσουμε σε έναν διαφορετικό κόσμο. Πολλά βραχυπρόθεσμα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα αποτελέσουν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Αυτός είναι ο χαρακτήρας των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Προχωρούν γρήγορα τις ιστορικές διαδικασίες. Οι αποφάσεις που σε κανονικούς καιρούς θα χρειαζόταν χρόνια συζήτησης παίρνονται μέσα σε λίγες ώρες. Ανώριμες γνώσεις και τεχνογνωσία χρησιμοποιούνται και εφαρμόζονται υπό την πίεση κινδύνου, επειδή οι κίνδυνοι να μην κάνεις τίποτα είναι μεγαλύτεροι. Όλες οι χώρες χρησιμεύουν ως ινδικά χοιρίδια σε μεγάλης κλίμακας κοινωνικά πειράματα. Τι συμβαίνει όταν όλοι εργάζονται από το σπίτι και επικοινωνούν μόνο σε απόσταση; Τι συμβαίνει όταν ολόκληρα σχολεία και πανεπιστήμια ¨διδάσκουν¨ στο διαδίκτυο; Σε κανονικές περιόδους, οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και τα εκπαιδευτικά συμβούλια δεν θα συμφωνούσαν ποτέ να διεξάγουν τέτοιου είδους πειράματα. Αλλά αυτοί δεν είναι κανονικοί καιροί.
Όταν επιλέγουμε εναλλακτικές λύσεις, πρέπει να αναρωτηθούμε όχι μόνο πώς να ξεπεράσουμε την άμεση απειλή, αλλά και το είδος του κόσμου που θα κατοικήσουμε όταν περάσει η καταιγίδα. Ναι, η καταιγίδα θα περάσει, η ανθρωπότητα θα επιζήσει, οι περισσότεροι από εμάς θα είναι ακόμα ζωντανοί, αλλά θα κατοικήσουμε σε έναν διαφορετικό κόσμο. Πολλά βραχυπρόθεσμα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα αποτελέσουν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Αυτός είναι ο χαρακτήρας των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Προχωρούν γρήγορα τις ιστορικές διαδικασίες. Οι αποφάσεις που σε κανονικούς καιρούς θα χρειαζόταν χρόνια συζήτησης παίρνονται μέσα σε λίγες ώρες. Ανώριμες γνώσεις και τεχνογνωσία χρησιμοποιούνται και εφαρμόζονται υπό την πίεση κινδύνου, επειδή οι κίνδυνοι να μην κάνεις τίποτα είναι μεγαλύτεροι. Όλες οι χώρες χρησιμεύουν ως ινδικά χοιρίδια σε μεγάλης κλίμακας κοινωνικά πειράματα. Τι συμβαίνει όταν όλοι εργάζονται από το σπίτι και επικοινωνούν μόνο σε απόσταση; Τι συμβαίνει όταν ολόκληρα σχολεία και πανεπιστήμια ¨διδάσκουν¨ στο διαδίκτυο; Σε κανονικές περιόδους, οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και τα εκπαιδευτικά συμβούλια δεν θα συμφωνούσαν ποτέ να διεξάγουν τέτοιου είδους πειράματα. Αλλά αυτοί δεν είναι κανονικοί καιροί.
Σε αυτήν την περίοδο κρίσης, αντιμετωπίζουμε δύο ιδιαίτερα σημαντικές επιλογές. Η πρώτη είναι μεταξύ της ολοκληρωτικής επιτήρησης και της ενδυνάμωσης των πολιτών. Η δεύτερη είναι μεταξύ εθνικιστικής απομόνωσης και παγκόσμιας αλληλεγγύης.
Εξουθενωτική επιτήρηση.
Προκειμένου να σταματήσει η επιδημία, όλοι οι πληθυσμοί πρέπει να συμμορφώνονται με ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές. Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι επίτευξης αυτού του στόχου. Μία μέθοδος είναι η κυβέρνηση να παρακολουθεί τους ανθρώπους και να τιμωρεί αυτούς που παραβιάζουν τους κανόνες. Σήμερα, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, η τεχνολογία καθιστά δυνατή την παρακολούθηση όλων συνεχώς. Πριν από πενήντα χρόνια, η KGB δεν μπορούσε να ακολουθήσει 240 εκατομμύρια Σοβιετικούς πολίτες 24 ώρες την ημέρα, ούτε ήλπιζε να επεξεργαστεί αποτελεσματικά όλες τις πληροφορίες που συγκεντρώνονταν. Η KGB βασίστηκε σε ανθρώπινους πράκτορες και αναλυτές και απλώς δεν μπορούσε να τοποθετήσει έναν ανθρώπινο πράκτορα που να παρακολουθεί κάθε πολίτη. Αλλά τώρα οι κυβερνήσεις μπορούν να βασίζονται σε πανταχού παρόντες αισθητήρες και ισχυρούς αλγόριθμους. Στη μάχη τους κατά της επιδημίας του κορωναϊού αρκετές κυβερνήσεις έχουν ήδη αναπτύξει τα νέα εργαλεία επιτήρησης. Η πιο σημαντική περίπτωση είναι η Κίνα. Παρακολουθώντας προσεκτικά τα smartphones των ανθρώπων, χρησιμοποιώντας εκατοντάδες εκατομμύρια κάμερες αναγνωρίσεως προσώπου και υποχρεώνοντας τους ανθρώπους να ελέγχουν και να αναφέρουν τη θερμοκρασία του σώματος και την ιατρική τους κατάσταση, οι κινεζικές αρχές δεν μπορούν μόνο να εντοπίσουν γρήγορα τους ύποπτους μεταφορείς κοροναϊού, αλλά εντοπίζουν οποιονδήποτε έρχονται σε επαφή μαζί του. Μια ποικιλία εφαρμογών για κινητά προειδοποιεί τους πολίτες για την εγγύτητά τους σε μολυσμένους ασθενείς. Αυτό το είδος τεχνολογίας δεν περιορίζεται μόνο στην ανατολική Ασία. Ο Πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου του Ισραήλ εξουσιοδότησε πρόσφατα την Ισραηλινή Υπηρεσία Ασφαλείας να αναπτύξει τεχνολογία επιτήρησης που συνήθως προορίζεται για μάχη με τρομοκράτες για την παρακολούθηση ασθενών με κοροναϊό. Όταν η αρμόδια κοινοβουλευτική υποεπιτροπή αρνήθηκε να εγκρίνει το μέτρο, ο Νετανιάχου το έσπρωξε με ένα «επείγον διάταγμα». Μπορεί να υποστηρίξετε ότι δεν υπάρχει τίποτα νέο για όλα αυτά. Τα τελευταία χρόνια, τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι εταιρείες χρησιμοποιούν τις πιο εξελιγμένες τεχνολογίες για την παρακολούθηση, την παρακολούθηση και τον χειρισμό ανθρώπων. Ωστόσο, εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, η επιδημία θα μπορούσε ωστόσο να σηματοδοτήσει μια σημαντική καμπή στην ιστορία της επιτήρησης. Όχι μόνο επειδή θα μπορούσε να ομαλοποιήσει την ανάπτυξη εργαλείων μαζικής επιτήρησης σε χώρες που το έχουν απορρίψει μέχρι τώρα, αλλά ακόμη περισσότερο επειδή σημαίνει μια δραματική μετάβαση από το “πάνω από το δέρμα” στην επιτήρηση “κάτω από το δέρμα”. Μέχρι τώρα, όταν το δάχτυλό σας αγγίξει την οθόνη του smartphone σας και έκανε κλικ σε ένα σύνδεσμο, η κυβέρνηση ήθελε να μάθει σε ποιον ακριβώς σύνδεσμο έκανε κλικ το δάχτυλό σας. Αλλά με τον κορωνοϊό η εστίαση του ενδιαφέροντος μετατοπίζεται. Τώρα η κυβέρνηση θέλει να γνωρίζει τη θερμοκρασία του δακτύλου σας και την αρτηριακή πίεση κάτω από το δέρμα της.
Η πουτίγκα έκτακτης ανάγκης
Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όταν επεξεργαζόμαστε το σημείο όπου παρακολουθούμε την επιτήρηση είναι ότι κανένας από μας δεν γνωρίζει ακριβώς πώς μας παρακολουθούν και ποια θα είναι η κατάσταση τα επόμενα χρόνια. Η τεχνολογία επιτήρησης αναπτύσσεται με μεγάλη ταχύτητα και αυτό που φαινόταν επιστημονική φαντασία πριν από 10 χρόνια είναι σήμερα παλιά νέα. Ως πειράματα σκέψης, θεωρήστε μια υποθετική κυβέρνηση που απαιτεί από κάθε πολίτη να φοράει ένα βιομετρικό βραχιόλι που να παρακολουθεί τη θερμοκρασία του σώματος και την καρδιακή συχνότητα 24 ώρες την ημέρα. Τα προκύπτοντα δεδομένα αποθηκεύονται και αναλύονται με κυβερνητικούς αλγορίθμους. Οι αλγόριθμοι θα ξέρουν ότι είστε άρρωστοι ακόμη και πριν το μάθετε εσείς, και θα ξέρουν επίσης πού βρίσκεστε και ποιον συναντήσατε. Οι αλυσίδες της μόλυνσης θα μπορούσαν να μειωθούν δραστικά, ακόμα και να κοπούν συνολικά. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε ενδεχομένως να σταματήσει την διάδοση της επιδημία μέσα σε λίγες μέρες. Ακούγεται υπέροχο, έτσι; Το μειονέκτημα είναι βέβαια ότι αυτό θα δώσει νομιμότητα σε ένα τρομακτικό νέο σύστημα επιτήρησης. Αν ξέρετε, για παράδειγμα, ότι έκανα κλικ σε έναν σύνδεσμο Fox News και όχι σε ένα σύνδεσμο CNN, που μπορεί να σας διδάξει κάτι για τις πολιτικές μου απόψεις και ίσως ακόμη και για την προσωπικότητά μου. Αλλά αν μπορείτε να παρακολουθήσετε τι συμβαίνει στη θερμοκρασία του σώματος, την αρτηριακή πίεση και την καρδιακή συχνότητα καθώς παρακολουθώ το βίντεο κλιπ, μπορείτε να μάθετε τι με κάνει να γελάω, τι με κάνει να κλαίω, και τι με κάνει πραγματικά θυμωμένο. Είναι κρίσιμο να θυμόμαστε ότι ο θυμός, η χαρά, η πλήξη και η αγάπη είναι βιολογικά φαινόμενα όπως ο πυρετός και ο βήχας. Η ίδια τεχνολογία που προσδιορίζει τον βήχα θα μπορούσε επίσης να εντοπίσει γέλια.
Εάν οι εταιρίες και οι κυβερνήσεις αρχίσουν να μαζεύουν βιομετρικά δεδομένα μαζικά, μπορούν να μας γνωρίσουν πολύ καλύτερα από ό, τι γνωρίζουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας και δεν μπορούν απλώς να προβλέψουν τα συναισθήματά μας, αλλά και να χειραγωγήσουν τα συναισθήματά μας και να μας πουλήσουν οτιδήποτε θέλουν, είτε πρόκειται για προϊόν ή για κάποιον πολιτικό. Η βιομετρική παρακολούθηση θα καθιστούσε τα δεδομένα χακαρίσματος της Cambridge Analytica να μοιάζουν με κάτι από την εποχή των λίθων. Φανταστείτε τη Βόρεια Κορέα το 2030, όταν κάθε πολίτης πρέπει να φορέσει ένα βιομετρικό βραχιόλι 24 ώρες την ημέρα. Εάν ακούσει μια ομιλία του Μεγάλου ηγέτη και το βραχιόλι παίρνει τα ενδεικτικά σημάδια του θυμού, είστε τελειωμένοι.
Θα μπορούσατε, βεβαίως, να θεωρήσετε την περίπτωση της βιομετρικής παρακολούθησης ως προσωρινό μέτρο που λήφθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έως ότου η κατάσταση έκτακτης ανάγκης τελειώσει. Ωστόσο, τα προσωρινά μέτρα έχουν μια δυσάρεστη συνήθεια για έκτακτες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ειδικά καθώς υπάρχει πάντα μια νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κρύβεται στον ορίζοντα. Η πατρίδα μου στο Ισραήλ, για παράδειγμα, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ανεξαρτησίας του 1948, γεγονός που δικαιολόγησε μια σειρά προσωρινών μέτρων από τη λογοκρισία του Τύπου και τη δήμευση γης σε ειδικούς κανονισμούς για την παρασκευή της πουτίγκας. Ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας έχει κερδηθεί εδώ και πολύ καιρό, αλλά το Ισραήλ δεν δήλωσε ποτέ την έκτακτη ανάγκη και δεν κατάφερε να καταργήσει πολλά από τα προσωρινά μέτρα του 1948 (το διάταγμα για την πουτίγκα έκτακτης ανάγκης καταργήθηκε ευεργετικά το 2011). Ακόμη και όταν οι λοιμώξεις από τον κοροναϊό είναι κάτω από το μηδέν, ορισμένες κυβερνήσεις πεινασμένες για δεδομένα θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι έπρεπε να διατηρήσουν τα βιομετρικά συστήματα επιτήρησης επειδή φοβούνται ένα δεύτερο κύμα κοροναϊού ή επειδή υπάρχει ένα νέο στέλεχος Ebola που εξελίσσεται στην κεντρική Αφρική ή επειδή . . . …….. ! Μια μεγάλη μάχη έχει γιγαντωθεί τα τελευταία χρόνια σχετικά με την ιδιωτική ζωή μας. Η κρίση του κοροναϊού μπορεί να είναι το σημείο ανατροπής της μάχης. Γιατί όταν οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα στην ιδιωτική ζωή και την υγεία, συνήθως επιλέγουν την υγεία.
Η αστυνομία σαπουνιών
Ζητώντας από τους ανθρώπους να επιλέξουν μεταξύ της ιδιωτικής ζωής και της υγείας είναι, στην πραγματικότητα, η ίδια η ρίζα του προβλήματος. Επειδή πρόκειται για ψευδή επιλογή. Μπορούμε και πρέπει να απολαμβάνουμε τόσο την ιδιωτικότητα όσο και την υγεία. Μπορούμε να επιλέξουμε να προστατέψουμε την υγεία μας και να σταματήσουμε την επιδημία του κοροναϊού όχι με την καθιέρωση καθεστώτων ολοκληρωτικής επιτήρησης, αλλά με την ενδυνάμωση των πολιτών. Τις τελευταίες εβδομάδες, ορισμένες από τις πιο επιτυχημένες προσπάθειες για περιορισμό της επιδημίας του κορωναϊού ενορχηστρώθηκαν από τη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν και τη Σιγκαπούρη. Ενώ οι χώρες αυτές χρησιμοποίησαν κάποιες εφαρμογές παρακολούθησης, βασίστηκαν πολύ περισσότερο σε μεγάλο αριθμό test, στην ειλικρινή αναφορά και στην επιθυμητή συνεργασία ενός καλά πληροφορημένου κοινού. Η κεντρική παρακολούθηση και οι σκληρές τιμωρίες δεν είναι ο μόνος τρόπος για να συμμορφωθούν οι άνθρωποι με ευεργετικές κατευθυντήριες γραμμές. Όταν οι άνθρωποι ενημερώνονται για τα επιστημονικά δεδομένα και όταν οι άνθρωποι εμπιστεύονται τις δημόσιες αρχές για να τους πουν αυτά τα γεγονότα, οι πολίτες μπορούν να κάνουν το σωστό, ακόμη και αν ο Μεγάλος Αδελφός δεν παρακολουθεί τους ώμους τους. Ένας αυτοτροφοδοτούμενος και ενημερωμένος πληθυσμός είναι συνήθως πολύ πιο ισχυρός και αποτελεσματικός από έναν αστυνομικoκρατούμενo, αμαθή πληθυσμό. Εξετάστε, για παράδειγμα, το πλύσιμο των χεριών σας με σαπούνι. Αυτό ήταν μια από τις μεγαλύτερες προόδους που σημειώθηκαν ποτέ στην ανθρώπινη υγιεινή. Αυτή η απλή ενέργεια σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο. Παρόλο που το θεωρούμε δεδομένο, μόνο τον 19ο αιώνα οι επιστήμονες ανακάλυψαν τη σημασία του πλυσίματος των χεριών με σαπούνι. Προηγουμένως, ακόμη και οι γιατροί και οι νοσηλευτές προχωρούσαν από τη μία χειρουργική επέμβαση στην επόμενη χωρίς να πλύνουν τα χέρια τους. Σήμερα δισεκατομμύρια άνθρωποι καθημερινά πλένουν τα χέρια τους, όχι επειδή φοβούνται την αστυνομία σαπουνιού, αλλά επειδή καταλαβαίνουν τα γεγονότα. Πλένω τα χέρια μου με σαπούνι επειδή έχω ακούσει για ιούς και βακτήρια, καταλαβαίνω ότι αυτοί οι μικροσκοπικοί μικροοργανισμοί προκαλούν ασθένειες και ξέρω ότι το σαπούνι μπορεί να τα αφαιρέσει. Αλλά για να επιτύχετε ένα τέτοιο επίπεδο συμμόρφωσης και συνεργασίας, χρειάζεστε εμπιστοσύνη. Οι άνθρωποι πρέπει να εμπιστεύονται την επιστήμη, να εμπιστεύονται τις δημόσιες αρχές και να εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης. Τα τελευταία χρόνια, ανεύθυνοι πολιτικοί υπονομεύουν εσκεμμένα την εμπιστοσύνη στην επιστήμη, στις δημόσιες αρχές και στα μέσα ενημέρωσης. Τώρα αυτοί οι ίδιοι ανεύθυνοι πολιτικοί ενδέχεται να μπουν στον πειρασμό να βγάλουν το δρόμο προς τον αυταρχισμό, ισχυριζόμενοι ότι δεν μπορείτε να εμπιστευτείτε το κοινό να κάνει το σωστό. Κανονικά, η εμπιστοσύνη που έχει διαβρωθεί για χρόνια δεν μπορεί να ξαναχτιστεί σε μια νύχτα. Αλλά αυτοί δεν είναι κανονικοί καιροί. Σε μια στιγμή κρίσης, τα μυαλά μπορούν επίσης να αλλάξουν γρήγορα. Μπορείτε να έχετε πικρά επιχειρήματα με τα αδέλφια σας για χρόνια, αλλά όταν συμβαίνει κάποια έκτακτη ανάγκη, ανακαλύπτετε ξαφνικά μια κρυμμένη δεξαμενή εμπιστοσύνης και φιλελευθερίας και βιάζεστε να βοηθήσετε ο ένας τον άλλον. Αντί να οικοδομήσουμε ένα καθεστώς επιτήρησης, δεν είναι πολύ αργά για την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης των ανθρώπων στην επιστήμη, στις δημόσιες αρχές και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οπωσδήποτε θα πρέπει να χρησιμοποιούμε και τις νέες τεχνολογίες, αλλά αυτές οι τεχνολογίες θα πρέπει να ενδυναμώνουν τους πολίτες. Είμαι υπέρ της παρακολούθησης της θερμοκρασίας του σώματος και της αρτηριακής πίεσης, αλλά τα δεδομένα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία μιας ισχυρής κυβέρνησης. Αντίθετα, τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να μου επιτρέψουν να έχω πιο ενημερωμένες προσωπικές επιλογές και επίσης να κάνω την κυβέρνηση υπεύθυνη για τις αποφάσεις της.
Αν μπορούσα να παρακολουθήσω την προσωπική μου κατάσταση 24 ώρες την ημέρα, θα μάθαινα όχι μόνο εάν έχω γίνει ένας κίνδυνος για την υγεία, για άλλους ανθρώπους, αλλά και ποιες συνήθειες συμβάλλουν στην υγεία μου. Και αν θα μπορούσα να αποκτήσω πρόσβαση και να αναλύσω αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για τη διάδοση του κοροναϊού, θα ήμουν σε θέση να κρίνω αν η κυβέρνηση μου λέει την αλήθεια και εάν υιοθετεί τις σωστές πολιτικές για την καταπολέμηση της επιδημίας. Όποτε οι άνθρωποι μιλάνε για επιτήρηση, θυμηθείτε ότι η ίδια τεχνολογία επιτήρησης μπορεί συνήθως να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο από τις κυβερνήσεις για την παρακολούθηση ατόμων, αλλά και από άτομα για να παρακολουθούν τις κυβερνήσεις. Η επιδημία του κοροναϊού είναι επομένως μια μεγάλη δοκιμασία της ιθαγένειας. Τις επόμενες μέρες, ο καθένας από εμάς θα πρέπει να επιλέξει να εμπιστευτεί τα επιστημονικά δεδομένα και τους εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ενάντια σε αβάσιμες θεωρίες συνωμοσίας και πολιτικούς που εξυπηρετούν τους σκοπούς τους. Αν δεν καταφέρουμε να κάνουμε τη σωστή επιλογή, θα βρούμε τους εαυτούς μας να υπογράφουν την απώλεια των πιο πολύτιμων ελευθεριών μας, πιστεύοντας ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλίσουμε την υγεία μας. Χρειαζόμαστε ένα παγκόσμιο σχέδιο Η δεύτερη σημαντική επιλογή που αντιμετωπίζουμε είναι ανάμεσα στην εθνικιστική απομόνωση και την παγκόσμια αλληλεγγύη. Τόσο η ίδια η επιδημία όσο και η επακόλουθη οικονομική κρίση είναι παγκόσμια προβλήματα. Μπορούν να λυθούν αποτελεσματικά μόνο με την παγκόσμια συνεργασία. Πρώτα απ ‘όλα, προκειμένου να νικήσουμε τον ιό, πρέπει να ανταλλάξουμε πληροφορίες παγκοσμίως. Αυτό είναι το μεγάλο πλεονέκτημα των ανθρώπων για τους ιούς. Ένας κοροναϊός στην Κίνα και ένας κοροναϊός στις ΗΠΑ δεν μπορούν να ανταλλάξουν συμβουλές για το πώς να μολύνουν τους ανθρώπους. Αλλά η Κίνα μπορεί να διδάξει στις ΗΠΑ πολλά πολύτιμα μαθήματα σχετικά με τον κοροναϊό και πώς να το χειριστεί. Αυτό που ένας Ιταλός γιατρός ανακαλύπτει στο Μιλάνο το πρωί θα μπορούσε να σώσει ζωές στην Τεχεράνη το βράδυ. Όταν η βρετανική κυβέρνηση διστάζει μεταξύ πολλών πολιτικών, μπορεί να πάρει συμβουλές από τους Κορεάτες που έχουν ήδη αντιμετωπίσει ένα παρόμοιο δίλημμα πριν από ένα μήνα. Για να συμβεί αυτό, χρειαζόμαστε ένα πνεύμα παγκόσμιας συνεργασίας και εμπιστοσύνης. Στις επόμενες μέρες, ο καθένας από εμάς πρέπει να επιλέξει να εμπιστευτεί τα επιστημονικά δεδομένα και τους εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με τις αβάσιμες θεωρίες συνωμοσίας και τους πολιτικούς που εξυπηρετούν προσωπικούς σκοπούς. Οι χώρες θα πρέπει να είναι διατεθειμένες να ανταλλάσσουν πληροφορίες ανοιχτά και επιδέξια να ζητούν συμβουλές και θα πρέπει να είναι σε θέση να εμπιστεύονται τα δεδομένα και τις πληροφορίες που λαμβάνουν. Χρειαζόμαστε επίσης μια παγκόσμια προσπάθεια για την παραγωγή και τη διανομή ιατρικού εξοπλισμού, κυρίως των κιτ δοκιμών και των αναπνευστικών μηχανών. Αντί για κάθε χώρα που προσπαθεί να το κάνει τοπικά και να αποθηκεύσει οτιδήποτε εξοπλισμό μπορεί να πάρει, μια συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια θα μπορούσε να επιταχύνει σημαντικά την παραγωγή και να διασφαλίσει ότι ο σωστικός εξοπλισμός διανέμεται πιο δίκαια. Ακριβώς όπως οι χώρες εθνικοποιούν βασικούς κλάδους κατά τη διάρκεια ενός πολέμου, ο ανθρώπινος πόλεμος κατά του κοροναϊού μπορεί να απαιτήσει από εμάς να «εξανθρωπιστούμε» τις κρίσιμες γραμμές παραγωγής.
Μια πλούσια χώρα με λίγες περιπτώσεις κορωναϊού θα πρέπει να είναι πρόθυμη να στείλει πολύτιμο εξοπλισμό σε μια φτωχότερη χώρα με πολλές περιπτώσεις, πιστεύοντας ότι εάν και πότε χρειαστεί βοήθεια, άλλες χώρες θα βοηθήσουν. Μπορούμε να εξετάσουμε μια παρόμοια παγκόσμια προσπάθεια συγκέντρωσης ιατρικού προσωπικού. Οι χώρες που πλήττονται σήμερα θα μπορούσαν να στείλουν ιατρικό προσωπικό στις περιοχές με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις, τόσο για να τους βοηθήσουν στην ώρα τους ανάγκης όσο και για να αποκτήσουν πολύτιμη εμπειρία. Αν αργότερα επικεντρωθεί η επιδημία, η βοήθεια θα μπορούσε να αρχίσει να ρέει προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Η παγκόσμια συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας και από οικονομικής πλευράς. Δεδομένης της παγκόσμιας φύσης της οικονομίας και των αλυσίδων εφοδιασμού, εάν κάθε κυβέρνηση εφαρμόσει το δικό της πρόγραμμα με πλήρη αδιαφορία για τα υπόλοιπα, το αποτέλεσμα θα είναι το χάος και μια βαθύτερη κρίση. Χρειαζόμαστε ένα παγκόσμιο σχέδιο δράσης και το χρειαζόμαστε γρήγορα.
Μια άλλη απαίτηση είναι η επίτευξη μιας παγκόσμιας συμφωνίας για τα ταξίδια. Η αναστολή όλων των διεθνών ταξιδιών για μήνες θα προκαλέσει τεράστιες δυσκολίες και θα παρεμποδίσει τον πόλεμο κατά του κοροναϊού. Οι χώρες πρέπει να συνεργαστούν για να επιτρέψουν τουλάχιστον μια στάση ουσιαστικών ταξιδιωτών να συνεχίσουν τη διέλευση των συνόρων: επιστήμονες, γιατροί, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, επιχειρηματίες. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την επίτευξη μιας παγκόσμιας συμφωνίας σχετικά με τον προκαταρκτικό έλεγχο των ταξιδιωτών από τη χώρα καταγωγής τους. Αν γνωρίζατε ότι επιτρεπόταν μόνο σε προσεκτικά επιλεγμένους ταξιδιώτες να εισέλθουν σε ένα αεροπλάνο, θα ήσασταν πιο πρόθυμοι να τους δεχτείτε στη χώρα σας. Δυστυχώς, επί του παρόντος οι χώρες δεν τηρούν τίποτα από αυτά τα πράγματα. Μια συλλογική παράλυση έχει πιάσει τη διεθνή κοινότητα. Φαίνεται ότι δεν υπάρχουν ενήλικες στο δωμάτιο. Κάποιος θα περίμενε να δει πριν από μερικές εβδομάδες μια συνάντηση έκτακτης ανάγκης των παγκόσμιων ηγετών για να καταλήξει σε ένα κοινό σχέδιο δράσης. Οι ηγέτες της G7 κατόρθωσαν να διοργανώσουν μια τηλεδιάσκεψη μόνο αυτή την εβδομάδα και δεν οδήγησαν σε τέτοιο σχέδιο. Σε προηγούμενες παγκόσμιες κρίσεις – όπως η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η επιδημία Ebola το 2014 – οι ΗΠΑ ανέλαβαν το ρόλο παγκόσμιου ηγέτη. Αλλά η σημερινή αμερικανική κυβέρνηση έχει παραιτηθεί από την δουλειά του ηγέτη. Έχει καταστήσει σαφές ότι ενδιαφέρεται για το μεγαλείο της Αμερικής πολύ περισσότερο από το μέλλον της ανθρωπότητας. Αυτή η διοίκηση έχει εγκαταλείψει ακόμη και τους στενότερους συμμάχους της. Όταν απαγόρευσαν όλες τις μετακινήσεις από την ΕΕ, δεν έκανε τον κόπο να δώσει στην ΕΕ όσο το δυνατόν περισσότερη προειδοποίηση, πόσο μάλλον να διαβουλευθεί με την ΕΕ σχετικά με αυτό το δραστικό μέτρο. Δημιούργησε σκάνδαλο γνωστοποιώντας ότι προσφέρει 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε μια γερμανική φαρμακευτική εταιρεία για να αγοράσει μονοπωλιακά δικαιώματα για ένα νέο εμβόλιο Covid-19. Ακόμη και αν η σημερινή διοίκηση τελικά αλλάξει και έρθει με ένα παγκόσμιο σχέδιο δράσης, λίγοι θα ακολουθήσουν έναν ηγέτη ο οποίος ποτέ δεν αναλαμβάνει την ευθύνη, ο οποίος ποτέ δεν παραδέχεται λάθη και ο οποίος από ρουτίνα παίρνει όλη την εκτίμηση για τον εαυτό, του αφήνοντας όλη την ευθύνη σε άλλους. Εάν το κενό που άφησαν οι ΗΠΑ δεν καλύπτεται από άλλες χώρες, όχι μόνο θα είναι πολύ πιο δύσκολο να σταματήσει η σημερινή επιδημία, αλλά η κληρονομιά της θα συνεχίσει να δηλητηριάζει διεθνείς σχέσεις για τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, κάθε κρίση είναι επίσης μια ευκαιρία. Πρέπει να ελπίζουμε ότι η σημερινή επιδημία θα βοηθήσει την ανθρωπότητα να συνειδητοποιήσει τον οξύ κίνδυνο που θέτει η παγκόσμια διάσταση. Η ανθρωπότητα πρέπει να κάνει μια επιλογή. Θα ταξιδέψουμε προς την κατεύθυνση της διαίρεσης ή θα υιοθετήσουμε την πορεία της παγκόσμιας αλληλεγγύης; Αν επιλέξουμε διαχωρισμό, αυτό όχι μόνο θα παρατείνει την κρίση, αλλά πιθανόν να οδηγήσει σε ακόμη χειρότερες καταστροφές στο μέλλον. Εάν επιλέξουμε την παγκόσμια αλληλεγγύη, θα είναι μια νίκη όχι μόνο κατά του κοροναϊού, αλλά και κατά των μελλοντικών επιδημιών και κρίσεων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την ανθρωπότητα στον 21ο αιώνα.
Το αγγλικό κείμενο είναι εδώ
Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα είναι έργο του, νορβηγού, Edvard Munch.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου