Λευκό Ρόδο,νεομάρτυς Αλέξανδρος

https://orthodoxia.info/news/neomartyras-alexandros-monachoy-e/


Νίκος Κοσμίδης

Μπορούν ένας Ορθόδοξος, δυο αδέρφια Προτεστάντες που μελετούσαν τον ιερό Αυγουστίνο, τη Μεσαιωνική φιλοσοφία και τον θεολόγο John Henry Newman, ορισμένοι πιστοί Ρωμαιοκαθολικοί, ένας κατηχούμενος ο οποίος βαπτίστηκε λίγο πριν εκτελεστεί, μια ακόλουθος της ανθρωποσοφίας και ένας Βουδιστής, σύζυγος μιας Εβραίας η οποία εκτελέστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, μαζί με πολλούς ακόμα διαφορετικούς ανθρώπους, να συμπράξουν από κοινού; Μπορεί η απέχθεια για τον πόλεμο, η καταδίκη του Ναζισμού και η έκκληση για ειρήνη να ενώσει ανθρώπους στην πιο σκοτεινή στιγμή της ιστορίας; Και αν ναι, μπορεί η σύμπραξη αυτή να γίνει στη βάση ηθικών, φιλοσοφικών και θρησκευτικών αρχών, ακόμα και στο όνομα του Θεού; Η ιστορία της αντιστασιακής ομάδας του Λευκού Ρόδου απέδειξε πως όλα αυτά είναι δυνατόν να συμβούν.

Σήμερα είναι η μνήμη του 25χρονου Γερμανορώσου Ορθόδοξου παθοφόρου νεομάρτυρα Αλέξανδρου Schmorell (1917-1943), ο οποίος υπήρξε ιδρυτικό μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης μη βίας «Λευκό Ρόδο» (Weiße Rose). Στη χώρα μας, η ιστορία του Λευκού Ρόδου έγινε περισσότερο γνωστή με την άνοδο -κατά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης- του νεοναζισμού, καθώς και με την εμφάνιση ακροδεξιάς ρητορικής και εντός της Εκκλησίας ως έκφραση ενός σκοτεινού και αντίχριστου, τελικά, Χριστιανισμού. Η ιδρυτική συμβολή, η ενεργός συμμετοχή και η θυσία του Schmorell, πιστού μέλους της Εκκλησίας, κατέστη σημείο αναφοράς για τους Ορθοδόξους οι οποίοι κατανοούν πως Χριστιανός και φασίστας, Χριστιανός και ναζιστής, Χριστιανός και εθνικιστής, Χριστιανός και φιλοπόλεμος, δεν μπορεί να υπάρξει. Η Εκκλησία αναγνώρισε την αγιότητα του μαρτυρίου του και η αγιοκατάταξή του έλαβε χώρα το 2012 από την Υπερόριο Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η μνήμη του ήρθε να προστεθεί σε κείνη των αγίων της Εκκλησίας οι οποίοι αντιστάθηκαν στον Ναζισμό και στον Φασισμό και αγιοκατατάχθηκαν, μεταξύ άλλων, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Ορθόδοξη Εκκλησία της Τσεχίας και Σλοβακίας.

Ο νεομάρτυρας Αλέξανδρος εκτελέστηκε στη γκιλοτίνα, στη φυλακή Stadelheim του Μονάχου, την ίδια μέρα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μονάχου, Kurt Huber, ο οποίος ήταν επίσης μέλος την ομάδας. Με την ίδια γκιλοτίνα είχαν εκτελεστεί λίγους μήνες νωρίτερα οι σύντροφοί τους, τα αδέρφια Hans και Sophie Scholl, και ο Christoph Probst, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθούσαν και οι εκτελέσεις των Willi Graf και Hans Conrad Leipelt. Τα σώματα των αδερφών Scholl, του Christoph Probst, ο οποίος ζήτησε και βαπτίστηκε από Ρωμαιοκαθολικό ιερέα πριν πεθάνει, και του νεομάρτυρα Αλέξανδρου, αναπαύονται στο κοιμητήριο Perlacher Forest το οποίο συνορεύει με τη φυλακή στην οποία εκτελέστηκαν. Το 2014 βρέθηκε και η γκιλοτίνα της φυλακής Stadelheim στο υπόγειο του Εθνικού Μουσείο της Βαυαρίας.

Στη φυλακή Stadelheim είχε κρατηθεί και ο Αδόλφος Χίτλερ για έναν μήνα το 1922, κατά την πρώτη περίοδο δράσης του στο Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα (NSDAP). Στην ίδια φυλακή εκτελέστηκε, επίσης, το 1934, ο αρχηγός της παραστρατιωτικής ναζιστικής οργάνωση των SA, Ernst Röhm, στο πλαίσιο των εσωτερικών εκκαθαρίσεων της περιβόητης «Νύχτας των Μεγάλων Μαχαιριών», τις οποίες διέταξε ο Χίτλερ με τη συνεργασία των SS.

Κατά την προσκυνηματική επίσκεψή μας στο μεγάλο κοιμητήριο Perlacher Forest, ζητήσαμε τη βοήθεια μιας ηλικιωμένης Γερμανίδας για να εντοπίσουμε τους τάφους. Εκείνη, δέχτηκε με χαρά να μας δείξει τα σημεία και στη διαδρομή μας έλεγε πως συχνά επισκέπτεται τους τάφους των μελών του Λευκού Ρόδου. Πρώτα, βρεθήκαμε μπροστά σε τρεις λιτούς σταυρούς οι οποίοι έχουν στηθεί στον χώρο όπου αναπαύονται η Sophie, ο Hans και ο Christoph. Στη συνέχεια, μας οδήγησε λίγα βήματα πιο κάτω μπροστά σε έναν επιτύμβιο λίθο. Έχει χαραγμένο πάνω του το όνομα του Αλέξανδρου, μαζί με κείνο του πατέρα του και της θετής του μητέρας. Στον λίθο έχει τοποθετηθεί και ένας ρωσικός σταυρός. Τούτοι οι τάφοι, δεν είναι σημείο νίκης του θανάτου αλλά ομολογία νίκης της ζωής και μάλιστα στην πιο αληθινή της έκφραση.

Σημείωση: Στα Ελληνικά, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πορφύρα το βιβλίο της Elena Perekrestov, ‘ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΣΜΟΡΕΛ, Η Γερμανική Αντίσταση και το Κίνημα του «Λευκού Ρόδου»’. Σχετική δημοσίευση ετοιμάζει και ο συγγραφέας του άρθρου στο πλαίσιο της μεταπτυχιακής του εργασίας με θέμα «Μάρτυρες, Μαρτύριο και Μαρτυρία κατά τον Πρώτο και Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».