Ο άγιος Παντελεήμων (Παντελέων ήταν το αρχικό του όνομα) έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού και καταγόταν από τη Νικομήδεια. Τον πατέρα του έλεγαν Ευστόργιο και τη μητέρα του, που ήταν ευσεβέστατη χριστιανή, Ευβούλη.
Ο Παντελεήμων γρήγορα στερήθηκε τις φροντίδες της μητέρας του που πέθανε πρόωρα, αλλά απέκτησε από μικρή ηλικία καλή εγκύκλια παιδεία και όταν την ολοκλήρωσε σπούδασε την ιατρική, διακρινόμενος όμως και για την ρητορεία του. Οι σχέσεις μάλιστα της οικογένειάς του με το παλάτι ήταν πολύ καλές και σύντομα θα τον έφερναν ως γιατρό στην αυλή του Αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Ο ίδιος τελικά όμως ασπάστηκε το χριστιανισμό. Η μεταστροφή αυτή συνέβη μετά από γνωριμία με κάποιο ιερέα Ερμόλαο, την εποχή ενός διωγμού κατά των χριστιανών. Λίγο αργότερα θα βαπτιστεί χριστιανός μυστικά και θα προσπαθήσει να πείσει τον πατέρα του να γίνει κι αυτός, όπως και συνέβη.
Ο άγιος Παντελεήμων την ιατρική του επιστήμη την χρησιμοποίησε ιδιαίτερα για τους απόρους ασθενείς και έτρεχε με μοναδική προθυμία στις καλύβες τους, βοηθώντας τους όχι μόνο ιατρικά, αλλά και χρηματικά. Σε κάθε σπίτι που έμπαινε δίδασκε το Ευαγγέλιο και έφερνε σ' αυτό πολλές ψυχές. Ήταν σπλαχνικός σε μεγάλο βαθμό για όλους τους πάσχοντες, γι' αυτό και ο Θεός του δώρισε το χάρισμα να θεραπεύει ασθενείς μόνο με την προσευχή του.