Οι απλουστευτικές λύσεις και οι αυτεπάγγελτοι σωτήρες

https://antifono.gr/%ce%b5%ce%ba%ce%ba%ce%bb%ce%b7%cf%83%ce%b7-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%bb%ce%af%ce%b3%ce%bf-%ce%bf%ce%be%cf%85%ce%b3%cf%8c%ce%bd%ce%bf/

Aναστάσιος Θεοφιλογιαννάκος

Κατά την κρίση που διέρχεται σήμερα η ανθρωπότητα στο σύνολό της και που κορυφώνεται στη Βόρειο Ιταλία, λέγονται και γράφονται πολλά. Είναι πράγματι αρκετοί εκείνοι που θεωρούν ότι η παρούσα εφιαλτική συγκυρία της μολυσματικής νόσου είναι απολύτως εκμεταλλεύσιμη και “έρχεται γάντι” στην κυρίαρχη παγκόσμια πολιτική και οικονομική ολιγαρχία που θέλει να ποδηγετήσει τις λαϊκές μάζες με τον πιο απολυταρχικό τρόπο, να εφαρμόσει νέους σχεδιασμούς διακυβέρνησης.

Αρκετοί ακόμα θεωρούν πως η επιδημία του κορωνοϊού είναι πάνω κάτω μια απλή γρίπη και η διαφήμισή της υποκρύπτει σκοπιμότητες. Ας ξαναθυμηθούμε εδώ ότι ο ιταλός συγγραφέας Μαντσόνι στο γνωστό έργο του “Οι λογοδοσμένοι” περιγράφοντας τον λοιμό που έχει ενσκήψει στο Μιλάνο το 1630, δεν αποτυπώνει μόνο τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις εις βάρος των “μιαρών”, αλλά παρουσιάζει ένα σημαντικό -επαναμφανιζόμενο και στις μέρες μας- πρόβλημα: την αδυναμία ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού να αποδεχτεί ότι είχε ενσκήψει και υπέβοσκε στους κόλπους του ένα σοβαρότατο λοιμικό νόσημα.

Ακόμα και τα κείμενα του φιλοσόφου Τζόρτζιο Αγκάμπεν “Μολυσματική Νόσος – Διασαφηνίσεις”, ο οποίος υπογραμμίζει ότι τα περιοριστικά μέτρα για την καταπολέμηση του κορωνοϊού υποβαθμίζουν την ποιότητα της ζωή μας και μας εθίζουν σε μια αντίληψη -ή μάλλον παγιώνουν την αντίληψη- ζωής φθηνής, γυμνής, ζωώδους, όπου το μόνο που απομένει ως αξία είναι η επιβίωση και η προστασία της επιβίωσής μας, φαίνεται ότι κατ’ ουσίαν υποβαθμίζουν το μέγεθος του προβλήματος που αναπόφευκτα αντιμετώπιζουμε και κυρίως υποβαθμίζουν την αξία του αγώνα της επιβίωσης. Άραγε ήταν περισσότερο αναβαθμισμένη ποιοτικά η ζωή μας πριν τη λήψη των περιοριστικών μέτρων; Αν δεν λαμβάνονταν αυτά τα περιοριστικά μέτρα, θα υπήρχε τάχα ελπίδα να αναβαθμιστεί περισσότερο η ζωή μας;

Πριν την εφαρμογή των αυστηρών μέτρων η ζωή μας είχε ποιότητα; Δεν εξυπηρετούσε κυρίως την επιβίωση, δεν ήταν υποταγμένη μονότροπα στο πνεύμα και τις επιταγές του -κατά Παζολίνι- πιο ολοκληρωτικού και πιο απολυταρχικού καθεστώτος που γνώρισε ποτέ η ανθρώπινη ιστορία, του καπιταλισμού; Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και πολλοί ηγέτες πράγματι φοβούνται ότι, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, θα πληγεί η “κανονική” ροή της οικονομίας και η “ποιοτική” ζωή της χώρας τους.

Εκείνο που καταλαβαίνω ωστόσο είναι πως -είτε σε επίπεδο “εκκλησιαστικό”, είτε άσχετο με τους “εκκλησιαστικούς κύκλους”, η παρούσα κατάσταση του κορωνοϊού δίνει την ευκαιρία σε πολλούς να επιβεβαιώσουν τις ιδεολογικές τους τοποθετήσεις με φρόνημα ενδεχομένως μάρτυρα, να παρουσιαστούν ως αυτεπάγγελτοι σωτήρες για να δώσουν τις απλουστευτικές δικές τους λύσεις. Μήπως εδώ ταιριάζει ως απάντηση ο γνωστός στίχος “δεν μου αρέσουν οι σωτήρες, δεν γουστάρω να σωθώ”;.

Οι απλουστευτικές λύσεις και οι αυτεπάγγελτοι σωτήρες ενώπιον του θανάτου που μας κατατρύχει και απειλεί όλους, εκφράζουν το λιγότερο αλαζονεία. Μόνον κάποιος που πέρασε από θάνατο και ήπιε  όλο το πικρό ποτήρι έως την τελευταία σταγόνα, χωρίς να κάνει τον έξυπνο και χωρίς να παίξει τον δυνατό σε κανέναν, θα μπορούσε να μας καταλάβει στην παρούσα, εάν μη τι άλλο, φάση. Με τον κορωνοϊό και τον θάνατο μπορεί να αναμετρηθεί μόνο η πλήρης ζωή. Όχι πια σε άλλους μανιχαϊσμούς. Όχι πια σε άλλους δυϊσμούς, ανάμεσα σε βιολογική φυσική ζωή και ανώτερη ανθρώπινη πολιτισμένη ζωή. Μία είναι η Ζωή. Και εκείνος που η πνοή του αρχινά να του λείπει από τους πνεύμονες, ξέρει καλά πως η ζωή είναι όντως μία και αδιαφοροποίητη. Είναι επιβίωση και αγάπη και όλα μαζί. Είναι Αυτός που ελπίζουμε ότι θα τον δούμε αναστημένο με την ψυχή και το σώμα, ο οποίος πέρασε από πραγματικό θάνατο χωρίς να επιβληθεί ως σωτήρας και χωρίς να δώσει τις εύκολες και βολικές λύσεις.

Ας είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι σε εκείνους που “γνωρίζουν την αλήθεια” ή “υποπτεύονται τις κρυμμένες προθέσεις των δυνατών που κινούν τα νήματα” τις δύσκολες τούτες ημέρες. Και ας πιστέψουμε τους διασωληνωμένους που δίνουν μάχη για μια πνοή Ζωής. Σε αυτόν τον αγώνα ας συμπαραταχθούμε κυρίως.

Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα (“Η όμορφή Ροζίνα” 1847) είναι έργο του, βέλγου, Αντουάν Βιρτς.