Η πυριτιδαποθήκη του Ιντλίμπ

ardin-rixi

Η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιντλίμπ

του Μετίν Γκουρτσάν, ιστοσελίδα Al-Monitor, 31/07/2018

Την προηγούμενη εβδομάδα, η Ρωσία άρχισε αθόρυβα να παραδίδει μια μεγάλης κλίμακας παραγγελία όπλων, ύψους 200 εκατ. δολ. στην Αρμενία, πράγμα που είχε συμφωνηθεί μεταξύ των δυο χωρών το 2015. Η Αρμενία θα πληρώσει για αυτά σε διάστημα 13 χρόνων, με επιτόκιο 3%.

«Προμηθευθήκαμε ρώσικα όπλα τελευταίας λέξης της τεχνολογίας, με πίστωση 200 εκατ. δολ. Πολλά από αυτά χρησιμοποιεί και ο ίδιος ο ρώσικος στρατός», δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας της Αρμενίας Νταβίντ Τονογιάν, μετά την παράδοση της πρώτης παρτίδας.

Το φορτίο παριλάμβανε πολλαπλούς εκτοξευτήρες  πυραύλων BM-30 Smerch, με εμβέλεια 90 χιλιομέτρων,  μηχανοκίνητα ραντάρ SA-24 Igla-S MANPADs , αντιαεροπορικά συστήματα  Avtobaza-M, εκτοξευτήρες ρουκετών RPG-26, τουφέκια SVD Dragunov, χειροβομβίδες, άλλα όπλα και πυρομαχικά. 

Η στρατηγική στρατιωτική συμμαχία μεταξύ της Ρωσίας και της Αρμενίας δεν είναι καινούρια. Η Ρωσία αποτελεί τον μοναδικό στρατιωτικό σύμμαχο της Αρμενίας στον Νότιο Καύκασο. Η 102η Ρωσική Στρατιωτική Βάση στο Γκιούμρι της Αρμενίας, είναι η μοναδική της Ρωσίας στην περιοχή.

Με μονάδες στρατοπεδευμένες στα αεροδρόμια Αρμαβίρ, Μεγκρί, Αρτασάτ και Σβαρνότς, η Ρωσία διαθέτει πάνω από 5000 ανθρώπους στρατιωτικό προσωπικό στην περιοχή. Η Αρμενία εξαρτάται σημαντικά από την Ρωσία για την οικονομία της, τις επενδύσεις, την ηλεκτρική ενέργεια, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Από το 1992, η Ρωσία φυλάει τα σύνορα της Αρμενίας με την Τουρκία και το Ιράν. Επίσης, η Αρμενία είναι η μοναδική χώρα του Νοτίου Καυκάσου που συμμετέχει στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση και στο Συμφώνο για την Συλλογική Ασφάλεια, δυο οργανισμούς που ελέγχει η Ρωσία. Παρ’ όλο που υπήρξε μια πρόσφατη μεγάλη ανατροπή στην κυβέρνηση της Αρμενίας, οι σχέσεις με την Ρωσία δεν άλλαξαν.

Ο Κεμίρ Χας, λέκτορας στο κρατικό πανεπιστήμιο της Μόσχας, που ειδικεύεται στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, υποστηρίζει ότι η στρατιωτική βοήθεια της Ρωσίας στην Αρμενία, κατά τις δυο προηγούμενες δεκαετίες, ξεπέρασε τα 720 εκατομμύρια δολάρια.

«Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει υπάρξει και διαγραφή χρεών», δήλωσε ο ίδιος στο Al-Monitor. «Μια συμφωνία για πίστωση 100 εκατ. δολ., που συνάφθηκε τον Οκτώβριο του 2017, παρέχει ένα διάστημα αποπληρωμής 15 χρόνων με 3% επιτόκιο. Άλλη μια τέτοια πίστωση θα παραδοθεί στο Γιερεβάν την περίοδο 2018-2022. Με τέτοιες πιστωτικές συμφωνίες, αλλά και άλλες μορφές στρατιωτικής υποστήριξης, η Ρωσία είναι σε θέση να κρατάει την Αρμενία στον άξονά της, να αποτρέπει την επέκταση των συγκρούσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ώστε να μην θίγουν αυτές τα ρώσικα συμφέροντα, υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα στο Αζερμπαϊτζάν τον ρόλο που κατέχει στη ρύθμιση των γεωπολιτικών ισορροπιών του Νότιου Καυκάσου». Γι αυτό ακριβώς, συνεχίζει ο Χας, το Αζερμπαϊτζάν αισθάνεται υποχρεωμένο να αγοράζει ρωσικά όπλα.

Ο ίδιος δεν πιστεύει ότι η πρόσφατη πώληση όπλων στην Αρμενία σχετίζεται με τις ρωσσοτουρκικές σχέσεις ή εμπεριέχει οποιουδήποτε είδους μήνυμα προς την Άγκυρα. Ωστόσο, ένας ειδικός επί των ρώσικων στρατιωτικών ζητημάτων, που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του, είπε ότι μετά την ανακοίνωση των σχεδίων της να εγκαθιδρύσει βάσεις στη Σομαλία, το Κατάρ και το Σουδάν, τη Τουρκία έχει τώρα σχέδια να κατασκευάσει μια ακόμα βάση στο Νακιτσεβάν, ένα προκεχωρημένο θήλακα του Αζερμπαϊτζάν. Αυτού του είδους οι σχεδιασμοί ενοχλούν την Μόσχα, λέει ο ειδικός, και πρόσθεσε ότι η χρονική σύμπτωση αυτής της νέας στρατιωτικής βοήθειας της Ρωσίας προς την Αρμενία εκφράζει ακριβώς αυτές τις ανησυχίες.

Ο Ελνούρ Ισμαήλ, του Κέντρου Στρατηγικών Σπουδών Bilgesam που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, συμφωνεί με τον Χας: «Σήμερα, η προτεραιότητα τόσο για την Ρωσία, όσο και για την Τουρκία είναι η Συρία. Γι’ αυτό αμφότερες τείνουν να αγνοούν την ύπαρξη στρατηγικών ζητημάτων σ’ άλλες περιοχές του πλανήτη», είπε ο Ισμαήλ στο Al-Monitor […]

Ο Χας, αναφέρθηκε στην σημασία του Ιντλίμπ: «Η Συρία έχει την προτεραιότητα, αλλά έχει εξελιχθεί σε μια πολύ ευαίσθητη κατάσταση. Το Ιντλίμπ, που έχει καταστεί ένα είδος πυριτιδαποθήκης έτοιμης να εκφραγεί, αποτελεί πηγή ανησυχίας και για τις δυο πλευρές. Στην πραγματικότητα η συγκεκριμένη περιοχή έχει καταστεί η υπ’ αριθμόν ένα υποψήφιος για να αποτελέσει θέατρο μιας νέας ρωσο-τουρκικής κρίσης», πρόσθεσε. «Πιστεύω ότι στο Ιντλίμπ, η Ρωσία θα προσπαθήσει να διατηρήσει στο πλευρό της την Τουρκία, αλλά θα παραδώσει τον έλεγχο της περιοχής στον Μπασάρ Αλ Άσαντ. Θα ‘ταν αφελές να πιστέψει κάποιος ότι η Ρωσία θα ανεχόταν μακροχρόνια παρουσία τζιχαντιστών στο Ιντλίμπ, που για αυτήν την χρονιά αποτέλεσε εφαλτήριο πολλών επιθέσεων εναντίον ρωσικών βάσεων [ ]. Άρα είναι βέβαιο ότι η Ρωσία αναζητάει μια φόρμουλα για να θέσει το Ιντλίμπ υπό τον έλεγχο της Δαμασκού. Και πιστεύω ότι και το κουρδικό PYD αποτελεί μέρος αυτής της φόρμουλας. Ο αριθμός των επισκέψεων αντιπροσώπων του Κόμματος της Δημοκρατικής Ένωσης στην Μόσχα από το Χασάκ Καμισλί έχει αυξηθεί αισθητά».

Δεν είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς ότι αυτές οι αντιπροσωπείες του PYD αναζητούν κυρίως όπλα και πολιτική προστασία από την Ρωσία ώστε να εξισορροπήσουν την στήριξη των ΗΠΑ.

Η πολιτική της Άγκυρας, να στρέφει την Ρωσία εναντίον των ΗΠΑ στην Συρία θα καταστεί ολοένα και πιο δύσκολη έπειτα από την συνάντηση του Ελσίνκι. Η Βόρεια Συρία δεν είναι τόσο ζωτική περιοχή για την Ρωσία, όπως είναι η Ουκρανία. Η Βόρεια Συρία δεν είναι ζωτική ούτε για τις ΗΠΑ. Αν με κάποιο τρόπο οι ενδείξεις για μια συννενόηση ΗΠΑ και Ρωσίας για την Νότια Συρία, εξαπλωθούν και βορειότερα, τα χαρτιά της Τουρκίας απέναντι στις ΗΠΑ και την Ρωσία θα αποδυναμωθούν περαιτέρω.

Συνοψίζοντας, αυτήν την στιγμή η προτεραιότητα βρίσκεται στην απρόβλεπτης εξέλιξης συνεργασία της Ρωσίας με την Τουρκία στην Συρία. Ωστόσο, η εξάρτηση της Άγκυρας από αυτήν την καταναγκαστική σύμπραξη αυξάνεται μέρα με τη μέρα και η Άγκυρα μπορεί στο τέλος να έχει απόλυτη ανάγκη την Ρωσία ακόμα και για να διατηρήσει την παρουσία της στους θήλακες του Αφρίν, του Ιντλίμπ και του Ευφράτη – ιδίως μετά την συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας για την Νότια Συρία. Σαν να μην έφτανε αυτό, η ανάγκη της Ρωσίας για την συνέχεια της διαδικασίας της Αστάνα μειώνεται, καθώς οι δυνάμεις του Άσαντ έχουν ανακαταλάβει μεγάλο μέρος της χώρας. Έτσι, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε πως θα εκδηλωθεί αυτή η εξάρτηση της Τουρκίας από την Ρωσία στη Συρία καθώς και στα υπόλοιπα γεωπολιτικά μέτωπα.