Η “άνοιξη της Πράγας” καταστέλλεται

https://xristianiki.gr/20-%ce%b1%cf%85%ce%b3%ce%bf%cf%8d%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%85-1968-%ce%b7-%ce%ac%ce%bd%ce%bf%ce%b9%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%ac%ce%b3%ce%b1%cf%82-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%cf%83/

Πενήντα ένα χρόνια πριν, τον Ιανουάριο του 1968, αναδείχθηκε Γενικός Γραμματέας του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας ο Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Πρόγραμμά του ήταν η μεταρρύθμιση του κοινωνικού συστήματος του λεγόμενου “υπαρκτού σοσιαλισμού” στην κατεύθυνση του “σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο”.

Άξονας των μεταρρυθμίσεων ήταν η αποκατάσταση των θεμελιωδών ελευθεριών των πολιτών,που είχαν καταργηθεί από την δικτατορία των γραφειοκρατών του Κ.Κ., σύμφωνα με τη λογική ότι “Σοσιαλισμός δεν μπορεί να σημαίνει μόνον απελευθέρωση των εργαζομένων από τις εκμεταλλευτικές ταξικές σχέσεις, αλλά πρέπει να προβλέπει περισσότερα για μια πιο ολοκληρωμένη ζωή της προσωπικότητας, σε σχέση με την αστική δημοκρατία. ”

Άμεσο μέτρο ήταν η κατάργηση της λογοκρισίας. Εκπληκτική ήταν η έκρηξη της πολιτιστικής δημιουργίας. Παράλληλα, προγραμματίστηκαν φιλελευθεροποίηση της οικονομίας, σταδιακή πλήρης πολιτική ελευθερία με ελεύθερες πολυκομματικές εκλογές, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.

Όλα αυτά ανησύχησαν τους Σοβιετικούς επικυρίαρχους, αλλά και τις άρχουσες γραφειοκρατικές κάστες και άλλων δορυφόρων τους, που συγκροτούσαν την “ΚΟΜΕΚΟΝ” και το στρατιωτικό “Σύμφωνο της Βαρσοβίας”, ιδίως στην Ανατολική Γερμανία, που φοβούνταν ότι το “μικρόβιο” των μεταρρυθμίσεων θα έθιγε τα προνόμιά τους.

Έτσι, τα μεσάνυχτα της 20ής προς την 21η Αυγούστου, σοβιετικά, πολωνικά, ουγγρικά και βουλγαρικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Τσεχοσλοβακία. 137 Τσεχοσλοβάκοι  βρήκαν το θάνατο, ενώ θύματα είχαν και οι εισβολείς στις αψιμαχίες που έγιναν. Πολίτες αψήφησαν τα τάνκς και τους έριξαν βόμβες μολότοφ.

Δεν επιτράπηκε την τελευταία στιγμή στους Ανατολικογερμανούς, που πρωτοστάτησαν στην οργάνωση της καταστολής, να συμμετάσχουν, προφανώς γιατί ήταν νωπές οι μνήμες της ναζιστικής εισβολής το 1938 και 1939.

Ο Ντούμπτσεκ και οι συνεργάτες του συνελήφθησαν. Ουσιαστικά αιχμάλωτος των Σοβιετικών, ο Ντούμπτσεκ παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τον Απρίλιο του 1969, οπότε αντικαταστάθηκε από τον σκληροπυρηνικό Γκούσταβ Χούζακ.

Το  καθεστώς ανατράπηκε τελικά το 1989, με τη λεγόμενη “βελούδινη επανάσταση”, αφού η Σοβιετική Ένωση του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ δεν επρόκειτο να επέμβει.

Το 1991, η Τσεχοσλοβακία χωρίστηκε σε δύο ανεξάρτητα κράτη, την Τσεχία και τη Σλοβακία.

Η “άνοιξη της Πράγας” επέδρασε ιδιαίτερα στα πολιτικά πράγματα και ενέπνευσε την ανάπτυξη του “Ευρωκομμουνισμού” στα ΚΚ των δυτικών χωρών. Ήταν και βασική αιτία και για τη διάσπαση τοῦ ΚΚΕ εκείνη την εποχή.