Οι Βουσμάνοι Khomani San προσπαθούν να σώσουν την κληρονομιά τους

africanindy
Οι ανοιχτοί χώροι που κάποτε κατοικούνταν από τους Khomani San  έχουν γίνει πολύ μικρότεροι, με όρια, ιδιωτική ιδιοκτησία, δρόμους και ενσύρματους φράκτες. Ωστόσο, η αίσθηση της ελευθερίας θα μπορούσε ακόμα να  γίνει αισθητή  την στιγμή που φτάσαμε στο Andriesvale στην επαρχία του Βόρειου Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής, το σπίτι των Khomani San.

Οι Khomani San ήταν οι πρώτοι άνθρωποι της Καλαχάρι. Γνωστή ως κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες  ζούσαν στην έρημο. Αλλά ως άμεσο αποτέλεσμα του απαρτχάιντ χάθηκε η γη που κάποτε ονόμαζαν σπίτι. Ένα κομμάτι  τους είχε επιστραφεί το 1999 μετά από μια μακρά δικαστική μάχη.


Στα χρόνια που ακολούθησαν αφού τακτοποιήθηκε το αίτημα της γης,  πολύ μικρή ανάπτυξη υπήρξε. Με την αυξανόμενη κοινωνική παρακμή και την έλλειψη υποστήριξης από τις αρχές, οι διαιρέσεις μέσα στην απελπισμένη κοινότητα μεγάλωσαν.

«Για πέντε χρόνια μετά η γη επιστράφηκε στους Βουσμάνους εγκωμιάστηκαν και κέρδισαν  πολλή προσοχή, αλλά μετά από αυτό ξεχάστηκαν», λέει ο διευθυντής της γης Charl Page. «Ο φόβος είναι ότι η κληρονομιά και η γλώσσα των San θα χαθούν και κάνουμε  ό, τι μπορούμε για να τις διατηρήσουμε . Περνάμε  τους  πολιτισμούς  και τις παραδόσεις στα παιδιά των  των Khomani San».

Για να μάθουμε περισσότερα σχετικά με τους Khomani San πήγαμε στον ηγέτη και παραδοσιακό θεραπευτή γνωστό ως Oom Jan Van der Westhuizen. Αδύναμος και άρρωστος στο κρεβάτι ο ίδιος αμέσως συγκέντρωσε τη δύναμή του και κάθισε για να μου μιλήσει για τους San . Μας είπε για τις τέσσερις βασικές πτυχές του πολιτισμού του λαού του: το κυνήγι, την ιχνηλασία ή «Spoor sny», τη παραδοσιακή ιατρική και θεραπεία, και τις τέχνες. Επίσης, μίλησε για τις εκτεταμένες ταξιδιωτικές  εμπειρίες του σε διάφορα μέρη της Αφρικής και στο εξωτερικό, όπου μοιράστηκε τις γνώσεις του ως παραδοσιακός θεραπευτής με τους άλλους. «Θα ήθελα να μιλήσω για αυτό που κάνω ως βουσμάνος  και παραδοσιακός θεραπευτής, και πώς  χρησιμοποιώ διάφορα υλικά από τη γη για ιατρικούς σκοπούς, και αυτοί θα άκουγαν και θα έκαναν ερωτήσεις. Ήμουν ευτυχής  να μοιραστώ ό, τι ήξερα αν αυτό σήμαινε ότι ο πολιτισμός μας θα ζούσε για πολύ καιρό μετά το θάνατό μου». Ο Oom Jan(62) απεβίωσε στις 22 Απριλίου λόγω ασθένειας, ακριβώς ένα μήνα αφότου μιλήσαμε.

Ο Johnovon van der Westhuizen (26),  ήταν στη διαδικασία της ανάληψης καθηκόντων  από τον πατέρα του Oom Jan van der Westhuizen ως παραδοσιακός θεραπευτής: «Ξέρει τόσα πολλά και εγώ προσπαθώ να μάθω όσα περισσότερα  από αυτόν, όπως μπορώ.» Ήταν προφανές για μας ότι στηριζόταν πολύ στον Oom Jan όταν μας πήγε μέσα στη γη, την επόμενη μέρα σε αναζήτηση των φαρμακευτικών συστατικών. Όταν ο Johnovon έφτασε σε ένα συγκεκριμένο φυτό που ο πατέρας του του είπε σχετικά, δεν ήταν σε θέση να το αφαιρέσει από το έδαφος, επειδή ο πατέρας του δεν του είχε πει πώς να το κάνει».Μας είπε ότι τα πάντα θα πρέπει να γίνουν με ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο, διαφορετικά χάνει τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Συνέχισε να μας δείχνει κάποια περισσότερα φυτά και τις χρήσεις γι 'αυτά, καθώς και κάποια πράγματα που συλλέγουν για να κάνουν χειροτεχνίες έτσι ώστε να μπορούν να τα πουλήσουν και να βγάλουν κάποια χρήματα.

Λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής αυτές οι τέχνες φαίνεται να χάνονται από τους νέους με σχεδόν κανένα από αυτούς να μην είναι σε θέση να μιλήσει τη γλώσσα. Δεν ζουν με τους τρόπους των Βουσμάνων  Khomani San. «Προσπαθούμε το καλύτερο για να διδάξουμε τα παιδιά τη N / uu, τη γλώσσα του λαού μας, αλλά είναι πολύ δύσκολο με την έλλειψη πόρων», λέει το μέλος της κοινότητας Dion Noubitsen. «Είμαστε πολύ πνευματικοί άνθρωποι , που θέλουμε η  κληρονομιά μας να περάσει στις νεότερες γενιές. Η κληρονομιά μας είναι αυτό που μας κάνει αυτό που είμαστε.»

Ένα πολύ πνευματικό στοιχείο της ζωής των  Βουσμάνων San   είναι ο «χορός έκστασης», ο  οποίος έχει κοινωνική, θρησκευτική, καθώς και τελετουργική σημασία. Ο «χορός έκστασης» είναι γνωστός  ως χορός θεραπείας. Πολλοί από αυτούς τους χορούς πήραν το όνομά του από ζώα, δηλαδή λιοντάρι ή !Xooke, και ελέφαντας (! XOO), με το καθένα να έχει διαφορετικό σκοπό. «Αν δεν είσαι δυνατός, είναι εύκολο να πέσεις τόσο βαθιά σε έκσταση κατά τη διάρκεια αυτού του χορού που μπορεί να χάσεις τον εαυτό σου και να κάνεις πράγματα που δεν είναι φυσιολογικά, όπως να πάρεις φλεγόμενα κομμάτια ξύλου και να μην αισθάνεσαι τίποτα».Σε αυτό το σημείο μάθαμε ποιο σημαντικό ρόλο έχει  η γυναίκα στο τελετουργικό εκστατικό χορό:. «η γυναίκα δεν περιορίζεται να  τραγουδά και να παίζει όργανα, παίζει  πολύ σημαντικό  ρόλο στην εξασφάλιση της ασφάλειας μας.Ενώ χορεύει, η γυναίκα παρακολουθεί τον σύζυγό της ή το μέλος της οικογένειας για να σιγουρευτεί ότι δεν θα  πέσει  πάρα πολύ βαθιά στην έκσταση. Είναι αυτές  που θα μας φέρουν πίσω από αυτή», λέει ο Dion.

Η Sny ιχνών(ιχνηλασία) είναι μια άλλη πτυχή του πολιτισμού των Khomani San, όπου  χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους για τον εντοπισμό διαφορετικών ιχνών ζώων για να τα κυνηγήσουν. Αυτή είναι μια εποχή παλιά μέθοδος κυνηγιού, που τελειοποιήθηκε από τους San. «Έτσι κυνηγούσαμε για να θρέψουμε τις οικογένειές μας, για την επιβίωση και έχει γίνει ένα τεράστιο μέρος του πολιτισμού μας,» λέει ο David «Am Am» Kruiper ενώ μας δείχνει μερικά ίχνη και ταυτοποιώντας τα διαφορετικά  ζώα που τα έκαναν. Περπατώντας ο David ήταν σε θέση να μας πει ακριβώς ποια και πόσα ζώα μετακινούνται προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, μέχρι και  το φύλο του ζώου.

Με την εξωτερική βοήθεια η κοινότητα συνεχίζει να αναπτύσσεται προς το καλό, το οποίο συνεπάγεται κυρίως τουριστικές  εγκαταστάσεις όπου οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν τον τρόπο ζωής, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις των Βουσμάνων  Khomani San. Αν και υπάρχει πραγματικά μεγάλη  ανησυχία ότι οι αρχαίοι τρόποι των San θα χαθούν στις επόμενες γενιές, παραμένουν πεπεισμένοι: «Είμαστε ισχυροί άνθρωποι, θα επανέλθουμε σαν εκείνους που ήρθαν πριν από εμάς», λέει ο Dion.