"Σας παρακαλώ, ας μην απαιτούμε τα πάντα, για να μην χάσουμε τα πάντα"

Carol Saba
araborthodoxy.blogspot 

"Σας παρακαλώ, ας μην απαιτούμε τα πάντα, για να μην χάσουμε τα πάντα". Λιγότερο από χίλια χρόνια πριν, αυτά τα σοφά λόγια γράφτηκαν  με πύρινη γραφή , καθώς η απόσχιση ανάμεσα στη Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη άρχισε να επιταχύνεται, οδηγώντας στο Μεγάλο Σχίσμα του 1054. Από εκείνη την εποχή μέχρι σήμερα δεν έχει  χαθεί ούτε ένα γράμμα από αυτά τα σοφά αντιοχειανά  λόγια. Με αυτές τις εκφράσεις, ο Πατριάρχης Πέτρος ΙΙΙ της Αντιόχειας απευθύνθηκε στον Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο της Κωνσταντινούπολης το 1054, ζητώντας του με ένα αδελφικό γράμμα να διακρίνει "μεταξύ του τι πρέπει να αποφευχθεί, του τι πρέπει να μεταρρυθμιστεί και του ποια σιωπή πρέπει να διατηρηθεί" με τη Ρώμη, να τον παρακαλέσει να κοιτάξει "με προσοχή την καλή πρόθεση, οπότε αν η πίστη δεν κινδυνεύει,τότε πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην ειρήνη και την αγάπη πάνω από άλλα πράγματα επειδή οι Δυτικοί είναι αδελφοί μας, ακόμα και αν πολύ συχνά κάνουν λάθος. »Ο Πατριάρχης της Αντιοχείας έκλεισε την επιστολή του λέγοντας:« Ως εκ τούτου, πέφτω  στα πόδια σας και σας παρακαλώ να είστε περισσότερο επιείκης από ό, τι υπήρξατε, μήπως και εσύ είσαι αυτός που, επιθυμώντας να ανασηκώσει κάποιον που έχει πέσει, κάνει την πτώση του βαρύτερη ».


Αυτή η θέση της Αντιόχειας βρίσκεται στην καρδιά του δώρου και του ρόλου της Αντιόχειας ως «γέφυρα» ανάμεσα στις εκκλησίες, την προφητική Αντιόχεια που προειδοποιεί για κινδύνους και καλεί για ενότητα. Πόσο εφαρμόσιμη είναι η θέση του σοφού Πατριάρχη Πέτρου του Γ της Αντιόχειας, ο οποίος δεν αποκλίνει από την αναγκαιότητα μεταρρύθμισης ό,τι διεφθαρμένου στην πίστη και το δόγμα και την αναγκαιότητα της επιείκειας σε ό, τι δεν αγγίζει τίποτα από αυτά ,στην κατάσταση της Ορθοδόξου Εκκλησίας σήμερα και στην ανάγκη να γίνει διάκριση μεταξύ του σημαντικού και του πιο σημαντικού!

Με την επιτάχυνση της διαδικασίας αποξένωσης μεταξύ της Μόσχας και της Κωνσταντινούπολης για την Ουκρανία, η οποία μπορεί να φέρει τον Ορθόδοξο κόσμο σε ένα σχίσμα   που να μοιάζει με το σχίσμα του 1054, τα γεγονότα του 1054 έρχονται και πάλι στο προσκήνιο και η ίδια εξίσωση τίθεται στη συνείδηση ​​της καθολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με την αυξανόμενη διαμάχη μεταξύ των δύο πόλων της Ορθοδοξίας για το θέμα της χορήγησης αυτοκέφαλου στην Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία.

Μετά την απόφαση της Κωνσταντινούπολης να ονομάσει δύο Ουκρανούς επισκόπους ως απεσταλμένους της στην Ουκρανία για την προετοιμασία της αμφισβητούμενης αυτοκεφαλίας, μαζί με όλα τα εκκλησιαστικά και πολιτικά μέρη, η σκληρή απάντηση της Ιεράς Συνόδου της Μόσχας στις 14 Σεπτεμβρίου θεωρούσε το βήμα αυτό παραβίαση του κανονικού εκκλησιαστικού εδάφους του Πατριαρχείου Μόσχας, αφού η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, με την αποδοχή όλων των Ορθοδόξων εκκλησιών, διέθετε το σύστημα μιας αυτόνομης εκκλησίας που εξαρτάται από τη Ρωσική Εκκλησία. Έτσι η Μόσχα αποφάσισε να «αναστείλει» την κοινωνία με την Κωνσταντινούπολη και να μην μνημονεύει τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, μαζί με άλλες αποφάσεις που θα οδηγήσουν, εάν υπάρξουν περαιτέρω αρνητικές εξελίξεις, σε «διακοπή της κοινωνίας» με την Κωνσταντινούπολη.

Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη, καθώς και οι δύο πλευρές εδραιώνονται σε σκληρές θέσεις. Είναι μια ακανθώδης κατάσταση από την άποψη της ιστορίας και του κανόνα δικαίου, επίσης. Κάθε πλευρά έχει τα κανονικά επιχειρήματα και την τεκμηρίωσή της, αμετακίνητη στην πεποίθησή της ότι κατέχει όλο το δίκαιο και την αλήθεια. Η αλήθεια, ωστόσο, δεν είναι εξ ολοκλήρου με τη μια πλευρά ή την άλλη. Ο πόλεμος των μέσων ενημέρωσης μεταξύ των δύο σήμερα είναι έντονος. Κάθε πλευρά έχει τα άρθρα της, τις ιστορικές μελέτες και εκκλησιαστικά, κανονικά επιχειρήματα. Ακολουθούν δηλώσεις από τις άλλες ορθόδοξες εκκλησίες εδώ και εκεί, για να μην αναφέρουμε τις δυτικές πολιτικές παρεμβάσεις μεγάλες και μικρές.

Σε αυτό το κλίμα συγκέντρωσης σύννεφων καταιγίδας, η Αγία Σύνοδος της Αντιόχειας σήμερα συναντάται στην Πατριαρχική Μονή Μπαλαμάντ, υπό την προεδρία του Μακαριότατου Πατριάρχη Ιωάννη Χ. Στην ημερήσια διάταξη βρίσκονται οι μεγάλες ανησυχίες  , οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι της Αντιόχειας. Δεν υπάρχει χώρος εδώ για να εμβαθύνουμε στην ιεραρχία των προτεραιοτήτων του σημαντικού: -Η Αντιόχεια - και τι πιο σημαντικό: -την καθολική Εκκλησία-. 

Ποια είναι η απαιτούμενη θέση της Αντιόχειας; Είναι αυτό που απαιτείται μια μεσαία, άχρωμη θέση για το ουκρανικό ζήτημα; Όχι. Απαιτείται μια θέση "συμβιβασμού" από την Αντιόχεια; Φυσικά και όχι. Είναι αυτό που απαιτείται μια θέση που να πηγαίνει με τη μια πλευρά ή την άλλη; Φυσικά και όχι. Τι απαιτείται τότε;

Περισσότερο από ποτέ στο παρελθόν , ο ορθόδοξος κόσμος σήμερα στερείται συστηματικών, αντικειμενικών και επιστημονικών εκκλησιαστικών μηχανισμών για την επίλυση των συγκρούσεων μεταξύ των εκκλησιών ή μεταξύ δύο ή περισσοτέρων πλευρών μεταξύ τους, μηχανισμοί που θα λαμβάνουν ταυτόχρονα υπόψη τη γεωγραφία της Εκκλησίας του παρελθόντος, τη γεωγραφία του παρόντος και τη γεωγραφία του μέλλοντος, όχι έτσι ώστε η Εκκλησία να μπορεί να τοποθετηθεί χωρίς πρότυπα ή γενικώς αποδεκτές αλήθειες, ακολουθώντας και μιμούμενη τον σημερινό κόσμο, ούτε τοποθετώντας τον εαυτό της στο παρελθόν ως απολιθωμένο μουσείο , χωρίς καμία ανάλυση των απαιτήσεων του παρόντος και του μέλλοντος με  νοημοσύνη και  ποιμαντική διάθεση.

Αυτό που απαιτείται, λοιπόν, είναι μια θέση αρχών της Αντιόχειας που στηρίζεται στις καθολικές εκκλησιαστικές αρχές, που θυμίζει στις δύο πλευρές και σε όλους τους εμπλεκόμενους τα σωστά εκκλησιαστικά πρότυπα και την ανάγκη να τεθεί η Ορθόδοξη Εκκλησία έξω από τον θανατηφόρο και καταπιεστικό εσωτερικό ανταγωνισμό εις βάρος των αμοιβαίων φιλοφρονήσεων, που οδηγεί σε αυτοκτονία. Αυτή η θέση θα πρέπει να υπενθυμίζει και στα δύο μέρη τη διαλεκτική ανάμεσα σε αυτό που είναι σημαντικό και στο πιο σημαντικό και θα πρέπει να οδηγήσει σε μια πρωτοβουλία της Αντιόχειας να φέρει τους αδελφούς κοντά χωρίς να πάρει θέση υπέρ ή κατά, ανεξάρτητα από τη σχετική ορθότητα της μιας πλευράς ή της άλλης. Η αληθινή αδελφοσύνη και η αγάπη του Κυρίου και της Εκκλησίας Του σήμερα απαιτούν από εμάς να επιστρέψουμε στην εξίσωση του Πέτρου Γ 'της Αντιόχειας που μίλησε στην ιστορία και μας μίλησε με τα χρυσά λόγια του στον Πατριάρχη Μιχαήλ,ότι στη σημερινή κρίση ίσως πρέπει να μην "ζητήσουμε τα πάντα, μήπως χάσουμε τα πάντα".